Pasteryzacja w zmywarce, piekarniku i nie tylko – sprawdź oryginalne sposoby na wekowanie słoików
Nie ma nic wspanialszego, niż sałatka z letnich warzyw jedzona do obiadu w zimowy dzień, albo sok z sierpniowych malin dodawany do herbaty w mroźne popołudnie. Aby w pełni cieszyć się własnymi przetworami, warto opanować różne techniki pasteryzacji. Sprawdź, jak przebiega pasteryzacja w piekarniku, zmywarce oraz tradycyjnie w garnku z wodą.
Co to jest pasteryzacja (potocznie (“wekowanie”)?
Definicja mówi, że pasteryzacja to proces, który polega na ogrzaniu surowców w temperaturze nieprzekraczającej 100 stopni Celsjusza. Najczęściej polecana jest w warunkach domowych pasteryzacja w temperaturze 65-85 stopni, ponieważ taka zabija drobnoustroje i ich formy przetrwalnikowe uniemożliwiając ich późniejszy rozrost, przy jednoczesnym zachowaniu wartości odżywczych przetworzonych produktów.
Temperatura pasteryzacji powinna jednak być dobrana do metody pasteryzacji oraz czasem ogrzewania produktów. Wedle definicji proces pasteryzacji może być:
- niski (pasteryzacja długotrwała) – przeprowadza się ją w temperaturze 63–65ᴼC przez około 20–30 minut
- momentalny – produkt doprowadza się do temperatury 85–90ᴼC, a następnie natychmiastowo schładza,
- wysoki – przeprowadza się go w temperaturze od 85ᴼC do prawie 100ᴼC. Może trwać od 15 sekund do kilku, a nawet kilkudziesięciu minut.
Pasteryzację w warunkach domowych najczęściej stosuje się do przechowywania żywności kwaśnej (wszelkie sałatki na bazie octu, ogórki kiszone, kapusta kiszona, pikle etc.), płynnej (soki owocowe, przeciery) i półpłynnej (dżemy, konfitury). W tym celu wykorzystuje się garnek z gorącą wodą, piekarnik lub niekiedy zmywarkę. Należy pamiętać, że aby pasteryzacja mogła się powieść, bardzo istotny jest wybór naczyń do przechowywania żywności. Poleca się szklane słoiki, uprzednio wymyte i wyparzone (przelane wrzątkiem) oraz każdorazowo świeże, również wyparzone zakrętki. Stosowanie tych samych zakrętek rok do roku jest możliwe, jeśli jesteśmy pewni, że nie znajdują się na nich pozostałości żywności. Absolutnie nie należy stosować zakrętek z widoczną rdzą.
Wekowanie to potoczna nazwa procesu pasteryzacji. Dlatego też wiele osób szuka porad dotyczących wekowania w zmywarce, a nie pasteryzacji.
Sprawdź: Od kiedy budyń dla niemowlaka?
Pasteryzacja w zmywarce
Pasteryzowanie w zmywarce wciąż nie jest najbardziej popularną metodą wekowania, ale przez wielu polecane jako czysty, wygodny i bezpieczny sposób na przygotowywanie przetworów. Pasteryzacja słoików w zmywarce nie wymaga zbyt wiele zachodu: wystarczy do opróżnionej zmywarki wsadzić wieczkami do dołu słoiki wypełnione przetworami i szczelnie zakręcone. Następnie wybrać program z wysoką temperaturą (około 70 stopni Celsjusza) i włączyć zmywarkę bez dodatku detergentów. Należy pamiętać, że wekowanie w zmywarce wyklucza w danym cyklu jednoczesne pranie naczyń. Bez wątpienia gotowanie słoików w zmywarce ma ten plus, że nie wymaga obserwacji, czy woda nie kipi, znacznie zmniejsza ryzyko poparzenia (co na przykład docenią rodzice małych dzieci). To czysta i skuteczna metoda. Pasteryzacja słoików w zmywarce może jednak nie powieść się w modelach, w których najwyższa temperatura prania to 60 stopni.
Pasteryzacja w piekarniku
Pasteryzowanie w piekarniku to popularna i bardzo wygodna metoda pasteryzacji, zwana również wekowaniem na sucho. Podobnie jak w przypadku innych metod pasteryzacji, wymaga uprzedniego wysterylizowania słoików, w których przechowywane będzie jedzenie. W tym celu również można wykorzystać piekarnik, który przyspieszy proces sterylizacji i schnięcia słoików.
Pasteryzacja na sucho przeprowadzana jest najczęściej przy użyciu termoobiegu, który ustawia się na 130 stopni. Wekowane słoiki należy wsadzić do chłodnego piekarnika, ustawić je w równych odstępach na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia. Słoiki powinny stać zakrętkami w górę i nie stykać się ściankami! Co ważne, nie należy ich dokręcać “na siłę” – wystarczy dokręcić je lekko, ale tak, aby ich zawartość się nie wylewała po przechyleniu słojów.
Pasteryzacja na sucho w piekarniku trwa około 30-40 minut, po których wyłączamy termoobieg i uchylamy drzwiczki piekarnika. Gdy słoiki trochę przestygną (w zależności od ich wielkości może to zająć nawet parę godzin), słoje można obrócić wieczkami w dół, ale nie jest to konieczne. Niektórzy są zdania, że tego typu praktyka sprawia, że lepiej się “zasysają”. Po zupełnym ostygnięciu, przetwory są gotowe do zabrania ich do piwnicy. Plusem tej metody jest stosunkowo “bezobsługowa” pasteryzacja. Jednak minusem jest czas jej trwania (słoiki długo stygną) oraz drobna chwila nieuwagi może prowadzić do oparzenia. Ważna uwaga dla rodziców dzieci: jeśli nie posiadacie piekarnika z zamknięciem uniemożliwiającym otwarcie przez maluchy, pasteryzacja musi przez cały czas przebiegać pod okiem rodzica. Należy również pamiętać, że słoiki bardzo długo stygną, a ich zawartość jest gorąca.
Sprawdź: Jakie ciasta w jaki sposób można mrozić?
Pasteryzacja słoików w wodzie
Pasteryzacja słoików w garnku to najstarsza metoda pasteryzacji, stosowana od czasu do czasu prawdopodobnie w każdym domu. Do pasteryzacji tą metodą potrzebny będzie możliwie duży garnek oraz niewielkie ręczniki, które posłużą do obwinięcia słoików. W ten sposób nie będą się one stykać w trakcie gotowania i nie popękają. Niektórzy układają na dole garnka ścierkę lub specjalny wkład, który zapobiega “podskakiwaniu” słoików w trakcie gotowania.
Słoiki obwinięte ręcznikami wsadzamy do garnka zakrętkami do góry, a następnie zalewamy wodą do poziomu około 2 cm niższego, niż zakrętki. Wodę doprowadzamy do wrzenia, a następnie utrzymujemy na małym ogniu przez 30-40 minut. Po tym czasie słoiki wyciągamy, obracamy zakrętkami do dołu i czekamy, aż ostygną. Wypukłe zakrętki w trakcie gotowania są sygnałem, że wekowanie zostało zakończone.
Pasteryzacja słoików w garnku ma ten minus, że trwa stosunkowo długo i wymaga zaangażowania (sprawdzania, czy woda się nie wygotowała, uprzedniego obwinięcia słoików, następnie wysuszenia używanych ręczników). Ponadto jest w porównaniu do pasteryzacji na sucho czy w zmywarce mało efektywna – do garnka mieści się zdecydowanie mniej słoików, niż np. na blasze piekarnika. Jest to jednak metoda sprawdzona i pewna i jeśli robimy przetwory niewielkimi partiami – z pewnością okaże się dobrym wyborem.
Dowiedz się: Jak zrobić czarny czosnek?
Pasteryzacja w pytaniach i odpowiedziach
Czy po pasteryzacji odwracać słoiki?
Nie ma takiej konieczności, jednak dla pewności można to zrobić. Dobrze przeprowadzona pasteryzacja, a także zadbanie o bardzo istotne szczegóły takie jak wysterylizowanie słoików i zakrętek przed nałożeniem do nich przetworów, w większości przypadków zapobiegnie spleśnieniu zawartości. Jeśli mimo to zdarzy się nieprzyjemna “niespodzianka” z dużym prawdopodobieństwem winę mógł ponieść zepsuty owoc lub nieszczelna zakrętka. Odwracanie słoików jest jednak konieczne, jeśli nie pasteryzujemy przetworów (w przypadku wysokosłodzonych, takich jak dżemy czy konfitury nie ma takiej konieczności).
Pasteryzacja w piekarniku – ile czasu?
Pasteryzację w piekarniku najczęściej przeprowadza się przez 30-40 minut. Po tym czasie warto zostawić słoiki w uchylonym piekarniku na okres godziny-dwóch, aby ostygły. Po tym czasie można je wyciągnąć, uważając jednak, aby się nie poparzyć (duże słoiki mogą bardzo długo oddawać ciepło).
Pasteryzacja w piekarniku – ile stopni?
W piekarnikach z termoobiegiem najlepiej sprawdza się pasteryzacja w 130 stopniach przez okres 30-40 minut. Czas ten liczony jest od momentu osiągnięcia ustawionej temperatury (słoiki wkładamy do zimnego piekarnika – w ten sposób ich zawartość i same słoiki rozgrzewają się równomiernie i ryzyko ich pęknięcia jest bardzo niewielkie).
Jakie słoiki do pasteryzacji?
To, w jakich słoikach zdecydujemy się pasteryzować potrawy, warunkuje metodę pasteryzacji. Tzw. weki (czyli słoiki, w których zakrętka jest uszczelniona gumką) nie nadają się do pasteryzacji w piekarniku, ponieważ poddanie gumę długiemu działaniu wysokiej temperatury może powodować jej kurczenie, a tym samym – nieszczelnie zamknięcie się słoików. Wekowane słoiki doskonale pasują do pasteryzacji w garnkach. Najbardziej powszechne, ale też uniwersalne, są słoiki klasyczne z zakrętkami typu twist off. Ich niebywałą zaletą jest to, że są tanie, można je wielokrotnie wykorzystać, a także recyklingować po zakupie produktów spożywczych. Do przechowywania soków owocowych dobrze sprawdzą się butelki z zakrętkami typu twist off.
- "Przetwory domowe" Tadeusz Cymer, 2017, reprint wydania pierwszego z 1970 roku.
- "Batch. Ponad 200 przepisów porad i wskazówek dla dobrze zakręconej kuchni" Joel Maccharles, Dana Harrison, wydawnictwo Otwarte, 2017.
Przysłowia o wiośnie. Co mówią nam ludowe mądrości?
Jak wspomóc maluchy w nauce języka obcego? Odkryj najciekawsze zabawki językowe na Dzień Dziecka
Zakończenie roku szkolnego 2024. Wakacje w tym roku wyjątkowo wcześnie. Uczniowie zadowoleni z terminu
Zasiłek rodzinny – waloryzacja 2024. O ile świadczenie może wzrosnąć? Zbliża się ustawowy termin
Prezent dla nauczyciela na koniec roku. Te pomysły to strzał w dziesiątkę!
Najlepsze prezenty na Dzień Dziecka dla pięciolatki. 9 rozwijających i kreatywnych propozycji
- Rodzice.pl
- Rodzice
- Przepisy Kulinarne
- Porady Kulinarne
- Pasteryzacja w zmywarce, piekarniku i nie tylko – sprawdź oryginalne sposoby na wekowanie słoików
Jak przechowywać faworki? Dzięki tej metodzie pozostaną kruche i delikatne nawet przez tydzień
Jak przechowywać faworki na drugi dzień? Co zrobić żeby faworki były kruche? W czym przechowywać faworki? Jak długo można przechowywać faworki?
Czytaj dalej →Masa kajmakowa z puszki – jak ją przygotować?
Masa kajmakowa z puszki to bardzo rozsądne rozwiązanie dla tych, którzy z powodu napiętego rozkładu dnia nie mogą sobie pozwolić na samodzielne przygotowanie takiej słodkości, a mimo to chcieliby wzbogacić...
Czytaj dalej →Pączki dobre na drugi dzień? Sprawdź, jak zachować świeżość ulubionych słodkości!
Pączki dobre na drugi dzień? To możliwe i szczególnie ważne, gdy zbliża się Tłusty Czwartek! Właśnie w ten dzień dozwolone jest objadanie się, a ulubionymi przysmakami są faworki oraz pączki....
Czytaj dalej →Co zamiast spirytusu do pączków? Zamiennik znajdziesz bez problemu
Co zamiast spirytusu do pączków? Nie zawsze mamy pod ręką mocny alkohol, a niektóre osoby nie chcą lub nie mogą stosować go w kuchni. Na szczęście nie oznacza to, że...
Czytaj dalej →Dlaczego domowy chleb się kruszy?
Dlaczego chleb się kruszy – to pytanie zadaje sobie wiele osób, które podejmują się pierwszych prób domowego wypieku chleba. Ten jest zdecydowanie zdrowszy oraz trwalszy niż wypieki spotykane na sklepowych...
Czytaj dalej →Co zrobić żeby olej się nie pienił?
Co zrobić żeby olej się nie pienił? Chyba każda miłośniczka domowych pączków lub chruścików przynajmniej raz spotkała się z takim problemem. Gdy dochodzi do spienienia oleju, przygotowywane rarytasy wchłaniają więcej...
Czytaj dalej →Gotowanie bigosu – Jak gotować bigos?
Bigos jest nieodłącznym elementem kuchni polskiej, który cieszy się ogromną popularnością od samego początku i mimo przepisów przekazywanych z pokolenia na pokolenie, nadal wiele osób pyta — jak gotować bigos?...
Czytaj dalej →Kiedy siać rzeżuchę na święta? Ten termin to gwarancja pięknej rośliny na święta
Jednym z najbardziej charakterystycznych elementów związanych z Wielkanocą jest rzeżucha. W wielu domach jej zasiewanie jest nieodłącznie związane z przedświąteczną tradycją. Roślinę wykorzystuje się do przygotowania świątecznych dekoracji na stół...
Czytaj dalej →Przechowywanie imbiru – jak przechowywać imbir?
Jak przechowywać imbir – taka wątpliwość staje się udziałem niemal każdego, kto po raz pierwszy używa we własnej kuchni tej nieco tajemniczej rośliny. Na szczęście, istnieje kilka prostych i sprawdzonych...
Czytaj dalej →Co zrobić z owocami z kompotu wigilijnego?
Co zrobić z owocami z kompotu wigilijnego? Wigilia to czas smacznych potraw. Zwykle, można dzięki niej, zjeść posiłki, których często nie jadło się cały rok. Problemem mogą być te rzeczy,...
Czytaj dalej →Przechowywanie czosnku – Jak przechowywać czosnek?
Każda osoba, która samodzielnie gotuje w pewnym momencie zetknie się z problemem tego, jak przechowywać czosnek, aby zachował świeżość przez jak najdłuższy czas. W naszych kuchniach swoje miejsce ma wiele...
Czytaj dalej →Gdzie wylać olej po smażeniu?
Gdzie wylać olej, który pozostaje po smażeniu frytek lub na przykład pączków? Sporo osób wylewa olej do zlewu albo do kanalizacji. Osoby te rzadko kierują się tylko i wyłącznie własną...
Czytaj dalej →Czy można mrozić twaróg? Jak zamrozić twaróg?
Czy można mrozić twaróg – takie pytanie zadajemy sobie w sytuacji, gdy nie bardzo wiemy, co zrobić z niewykorzystanym do końca produktem. Zamrożenie go wydaje się pomysłem sensownym, ale skądinąd...
Czytaj dalej →Jak zrobić chrzan? [tarty do słoika na zimę, domowy ze śmietaną lub z jajkiem]
Jak zrobić chrzan? Pytanie to zadajemy sobie najczęściej w okresie Świąt Wielkanocnych, ale sprawdzi się on również jako idealny dodatek do mięs również w pozostałe dni roku. Warto nauczyć się...
Czytaj dalej →Faworki: co zamiast śmietany?
Faworki to tradycyjne polskie ciastka, które najczęściej podaje się z okazji tłustego czwartku, karnawału lub w czasie tzw. ostatków. Inna ich nazwa to chrusty. Są wyjątkowo chrupkie, delikatne, słodkie i...
Czytaj dalej →