Alergeny reagujące krzyżowo

Legenda:
• • • • – CZĘSTO
• • • • – MOŻLIWE

•• I. ROZTOCZA
Roztocza spiżarniane: roztocza kurzu domowego.
Roztocza kurzu domowego: roztocza spiżarniane, skorupiaki.

•• II. PYŁKI
Brzoza: buk, dąb, olcha, jesion, leszczyna, kasztan, drzewo oliwne, rzepak, trawy/zboża, bylica, owoce pestkowe (jabłko, gruszka), kiwi, marchewka surowa, seler, pomidor, curry (mieszanka przypraw), owoce pestkowe (śliwka, brzoskwinia), banan, lychee, mango, pomarańcza, ziemniak surowy, soja, anyż, papryka, pieprz, kminek, kolendra, orzechy.
Buk: brzoza, olcha, leszczyna.
Dąb: brzoza.
Olcha: brzoza, buk, leszczyna.
Jesion: brzoza, bez, drzewo oliwne.
Bez: jesion, drzewo oliwne.
Leszczyna: brzoza, buk, olcha, orzechy.
Kasztan: brzoza.
Drzewo oliwne: jesion, bez, brzoza, trawy/zboża, bylica, słonecznik (również ziarna).
Topola: wierzba.
Wierzba: topola.
Rzepak: brzoza, trawy/zboża.
Trawy/Zboża: brzoza, drzewo oliwne, rzepak, bylica, słonecznik (również ziarna), kiwi, pomidor, mąki (żyto, pszenica, owies), owoce pestkowe (jabłko, gruszka), owoce pestkowe (śliwka, brzoskwinia), melon, seler, cebula, ryż, lateks.
Bylica: ambrozja, rumianek (również w herbacie i lekach), złocień, słonecznik (również ziarna), brzoza, drzewo oliwne, trawy/zboża, marchewka surowa, seler, anyż, curry (mieszanka przypraw), owoce pestkowe (jabłko, gruszka), owoce pestkowe (śliwka, brzoskwinia), kiwi, mango, groch, pomidor, koper, papryka, pieprz, kminek, kolendra, orzech ziemny (arachid), orzechy, lateks.
Ambrozja: bylica, rumianek (również w herbacie i lekach), melon, owoce pestkowe (jabłko, gruszka), seler, lateks.
Rumianek (również w herbacie i lekach): bylica, ambrozja.
Złocień: bylica, słonecznik (również ziarna).
Słonecznik (również ziarna): bylica, drzewo oliwne, trawy/zboża, złocień.

•• III. POKARMY
Owoce pestkowe (jabłko, gruszka): brzoza, trawy/zboża, bylica, ambrozja, owoce pestkowe (śliwka, brzoskwinia), ziemniak surowy, seler.
Owoce pestkowe (śliwka, brzoskiwnia): brzoza, trawy/zboża, bylica, owoce pestkowe (jabłko, gruszka), orzech ziemny (arachid), lateks.
Banan: brzoza, kiwi, melon, awokado, lateks.
Kiwi: brzoza, trawy/zboża, bylica, banan, awokado, orzechy, mąki (żyto, przenica, owies), sezam, mak, lateks.
Lychee: brzoza.
Mango: brzoza, bylica, marchewka surowa, seler, lateks.
Melon: trawy/zboża, ambrozja, banan, ogórek, marchewka surowa, seler, lateks.
Pomarańcza: brzoza.
Papaja: lateks.
Awokado: banan, lychee, lateks.
Groch: bylica, orzech ziemny (arachid).
Ogórek: melon, marchewka surowa, seler.
Marchewka (surowa): brzoza, bylica, mango, melon, ogórek, seler.
Ziemniak (surowy): brzoza, owoce pestkowe (jabłko, gruszka), lateks.
Seler: brzoza, bylica, trawy/zboża, ambrozja, melon, ogórek, marchewka (surowa), curry (mieszanka przypraw), owoce pestkowe (jabłko, gruszka), mango, papryka, pieprz, kminek, kolendra.
Soja: brzoza, orzech ziemny (arachid).
Pomidor: brzoza, trawy/zboża, bylica, orzech ziemny (arachid), owoce pestkowe (jabłko, gruszka), seler, lateks.
Cebula: trawy/zboża.
Anyż: brzoza, bylica.
Curry (mieszanka przypraw): brzoza, bylica, seler.
Koper: bylica.
Papryka: brzoza, bylica, seler.
Pieprz: brzoza, bylica, seler.
Kminek: brzoza, bylica, seler.
Kolendra: brzoza, bylica, seler.
Orzech ziemny (arachid): bylica, pomidor, owoce pestkowe (jabłko, gruszka), groch soja, lateks.
Orzechy: brzoza, leszczyna, bylica, pomidor, kiwi, mąki (żyto, pszenica, owies), sezam, mak.
Kasztan jadalny: lateks.
Mąki (żyto, pszenica, owies): trawy/zboża, sezam, mak, kiwi, orzechy, ryż.
Ryż: trawy/zboża, mąki (żyto, pszenica, owies).
Sezam: mąki (żyto, pszenica, owies), kiwi, orzechy.
Mak: mąki (żyto, pszenica, owies), kiwi, orzechy.
Skorupiaki: roztocza kurzu domowego.
Mięso wieprzowe: sierść kota.
Żelatyna: płyn osoczozastępczy.
Jajo kurze: pióra.

•• IV. INNE
Lateks: trawy/zboża, bylica, ambrozja, banan, kiwi, mango, melon, papaja, awokado, pomidor, kasztan jadalny, owoce pestkowe (śliwka, brzoskwinia), ziemniak (surowy), orzech ziemny (arachid), fikus.
Płyn osoczozastępczy: żelatyna.
Fikus: kasztan jadalny.
Sierść kota: mieso wieprzowe.
Pióra: jajo kurze. [quote]
Alergia krzyżowa
Z alergią zmaga się już 9,5 miliona Polaków. Większość z nich uczulona jest na pyłki traw, chwastów i drzew. Gdy tylko rozwiną się pąki, zaczyna się koszmar: katar, kaszel i łzy…

Ból napięciowy
U prawie połowy osób uczulonych na pyłki roślin wzrasta wrażliwość także na niektóre alergeny pokarmowe. Dzieje się tak, ponieważ cząstki np. pyłków i niektórych dań mają podobny skład chemiczny. Skutek? Nasz układ odpornościowy intensywnie reaguje nie tylko na alergen (uczulającą substancję), ale i na jego odpowiednik.
Tylko w sezonie
Aby uchronić się przed żołądkową rewolucją, poznaj niektóre alergizujące kombinacje:
- jeśli jesteś uczulona na pyłki brzozy, w okresie kwitnienia zrezygnuj z jedzenia orzechów, migdałów, brzoskwiń, bananów, kiwi, pomidorów, marchwi, jabłek, gruszek, czereśni, selera, curry. Uważaj również na śliwki, mango, pomarańcze, soję, paprykę, pieprz, kminek i kolendrę.
Inne często spotykane warianty krzyżówki to np.:
- uczulenie na pyłki traw oraz mąkę żytnią i pszenną, fasolę, soczewicę i zielony groszek;
- na pyłki leszczyny i orzechy;
- pyłki bylicy + pietruszka, seler, szczypiorek, banany i melony, a także na anyż i curry.
Uwaga! U osób z alergią na pyłki traw i bylicę może pojawić się też przejściowe uczulenie na lateks.
Przez cały rok
O wiele rzadziej, ale zdarza się, że alergiczną krzyżówkę tworzą alergeny, które ciągle występują w naszym otoczeniu. Podejrzane zestawienia to np.:
- sierść kota i mięso wieprzowe;
- białko jaja kurzego i pierze;
- lateks oraz banan, kiwi, awokado;
- roztocza i owoce morza.
Uwaga! Jeśli nie wiesz, co cię uczula, idź do alergologa i zrób testy.
Skuteczna terapia
Chcesz się pozbyć alergii na lata? Postaw na odczulanie! Polega ono na podawaniu choremu alergenu – w dawce, która nie wywoła nadmiernej reakcji organizmu. Z czasem porcję szczepionki się zwiększa, aż organizm na nią zobojętnieje. Całą kurację musi nadzorować lekarz alergolog.
Fatalna pomyłka, czyli skąd to uczulenie?
Układ odpornościowy ma cię bronić, np. przed bakteriami. Gdy zaatakują organizm, zostają rozpoznane i zniszczone. Śladem po tej akcji są przeciwciała. Dzięki nim w przyszłości obrona przebiega jeszcze sprawniej. Niestety, czasem układ odporności się myli i do intruzów zalicza, np. pyłki roślin czy pokarmy. Wytworzone wtedy przeciwciała sprawiają, że niegroźny składnik staje się alergenem.
Tekst: Diana Ożarowska–Sady
żródło:
[/quote] [quote]
Alergia krzyżowa
Unikasz niektórych potraw i napojów, bo boli cię po nich brzuch lub pieką wargi? To nie musi być objaw niestrawności ani podrażnienia skóry, lecz… uczulenia na pyłki roślin.
Jesteś alergikiem? Koniecznie przeczytaj ten tekst! Sądzisz, że alergia szczęśliwie ominęła ciebie i twych bliskich? Mimo to również go przeczytaj. Może się bowiem okazać, że to, co brałaś dotąd za niestrawność, jest oznaką… alergii krzyżowej! Wielu ludzi żyje z nią, zupełnie nie zdając sobie z tego sprawy. Męczą się oni po zjedzeniu niektórych produktów (twierdząc, że one im “nie służą”) lub zażywają bez potrzeby mnóstwo rozmaitych leków. Gdyby osoby te trafiły do alergologa, szybko znalazłby się sposób na gnębiące ich problemy.
Uczulenie “na deser”
Blisko połowa osób uczulonych na pyłki roślin czuje się gorzej po skonsumowaniu pewnych warzyw, owoców lub przypraw. Jednak nie przez cały czas, tylko w okresie pylenia uczulających ich roślin. Taką reakcję organizmu specjaliści nazwali alergią krzyżową lub towarzyszącą. Co się konkretnie kryje za tą medyczną nazwą? Nieoczekiwane i przykre objawy. Najbardziej charakterystyczne to pieczenie ust i swędzenie podniebienia. Alergię krzyżową sygnalizują także nagłe sensacje ze strony układu oddechowego (katar, kaszel, duszności), pokarmowego (wzdęcia, bóle brzucha, mdłości, biegunka) albo problemy skórne (obrzęk, zaczerwienienie, swędzenie, wysypka). Dolegliwości spowodowane “dodatkowym” uczuleniem mogą być bardziej uciążliwe niż te wywołane przez pyłki!
Ciut statystyki
Spośród 38 milionów Polaków, co czwarty ma alergię (67% z nich stanowią kobiety, w większości młode i mieszkanki miast). Co piąty alergik jest uczulony na pyłki roślin, zaś od 30 do 50% dręczonych pyłkowicą reaguje również uczuleniem na niektóre pokarmy. Łatwo więc wyliczyć, że nie mniej niż 600 tys. do miliona Polaków ma alergię krzyżową. Większość nie ma o tym zielonego pojęcia! Armia ludzi obsesyjnie unika pewnych potraw lub napojów albo łyka bez pozytywnego efektu tony środków na lepsze trawienie, cierpi i tak naprawdę nie wie, dlaczego! My wiemy i zaraz Ci to objaśnimy.
Wredne duety
Jak już powiedzieliśmy wyżej, alergie krzyżowe najczęściej gnębią osoby uczulone na pyłki roślin: drzew (kwitną wiosną), traw i zbóż (pylą w sezonie letnim) oraz chwastów (kwitną latem i jesienią). Nierzadko towarzyszą też alergii na białko jaj, lateks (guma), roztocza (domowy kurz), sierść zwierząt (w tym wełna) i pióra ptaków. Jak to w praktyce wygląda? Weźmy np. osoby uczulone na pyłki brzozy. Drzewo to kwitnie, w zależności od pogody, od marca do maja. W tym czasie uczuleni na pyłek brzozy ludzie kaszlą i kichają, swędzą ich powieki, łzawią oczy i męczy wodnisty katar. Wielu z nich boli też brzuch, gdy zjedzą jabłko albo danie z curry. Inne przykłady: uczulonym na trawy i zboża czasami szkodzą też produkty mączne (zwłaszcza z mąki żytniej) oraz pomidory, zaś ci z alergią na sierść kota czasem źle się czują, gdy zjedzą kiełbasę metkę. Dzieje się tak, gdyż wiele alergenów ma zbliżoną budowę molekularną (chemiczną). Tych podobieństw nie zauważy się gołym okiem, bo występują na poziomie dostrzegalnym jedynie przez mikroskop elektronowy. Alergia krzyżowa pojawia się, gdy dwa alergeny mają identyczne fragmenty aminokwasów (patrz wykres poniżej), z których są zbudowane wszystkie białka. A białka to podstawowy budulec wszystkich żyjących na Ziemi organizmów, i roślinnych, i zwierzęcych.
Niełatwa diagnoza
Trudno ze stuprocentową pewnością orzec, czy pojawiające się niespodzianie dolegliwości są wynikiem alergii krzyżowej, bo podobnie może objawiać się i nasilona alergia podstawowa, i inne przypadłości zdrowotne. W postawieniu właściwej diagnozy pomocne jest to, iż alergia krzyżowa najczęściej daje o sobie znać w tym samym czasie lub okolicznościach, w których dokucza alergia pierwotna. Przywołując znów jako przykład osoby uczulone na pyłek brzozy: w większości wypadków, jabłko wywołuje u nich reakcję alergiczną tylko w okresie pylenia tego drzewa, czyli od marca do maja. W innych miesiącach z reguły mogą jeść ten owoc i pić jabłkowy sok bez problemów i ograniczeń. Poza tym, oznaki tego dodatkowego uczulenia najczęściej pojawiają się natychmiast, najdalej 15 minut po spożyciu “podejrzanego” produktu.
Zapisuj w dzienniczku…
Namierzenie alergii krzyżowej bardzo ułatwia prowadzenie obserwacji i notatek. Najlepiej zaopatrzyć się w osobny kalendarzyk i zapisywać w nim wszystkie nietypowe reakcje organizmu na “podejrzane” zjedzone pokarmy oraz kontakty: z kotem, puchową poduchą, lateksowymi rękawiczkami u dentysty itd. Ważne są zwłaszcza nagłe wysypki i uczucie pieczenia skóry, biegunki oraz napady kaszlu. Same notatki nie wystarczą, trzeba jeszcze zaopatrzyć się w tzw. kalendarz pylenia, pokazujący terminy, w których kwitną uczulające rośliny: drzewa, trawy i zboża oraz chwasty. Taki kalendarz dostaniesz w niektórych aptekach i przychodniach lub znajdziesz w internecie, np. na alergen.info.pl. Na koniec porównaj notatki dotyczące niepokojących objawów z terminami pylenia roślin. Jeśli są zbieżne, idź do alergologa.
… a potem zrób testy
One rozwieją wszelkie wątpliwości. Nieocenione będą tu wspomniane wyżej zapiski: korzystając z nich, alergolog dobierze odpowiedni zestaw testowy. W wypadku alergii krzyżowych, przeprowadza się te same testy jak przy każdej innej alergii. Wykonuje się zatem testy skórne (dają wynik po 20 minutach; wskazane zwłaszcza gdy objawy alergii pojawiają się szybko, w ciągu kilkunastu minut), płatkowe (tzw. patchtesty; dają wynik po trzech dniach; wykonuje się je zazwyczaj, gdy objawy alergiczne występują z kilkugodzinnym poślizgiem) oraz testy z krwi (na obecność określonych przeciwciał). Gdy skierowanie na testy wypisze alergolog, osoby, które są objęte powszechnym ubezpieczeniem zdrowotnym, mogą zrobić je nieodpłatnie.
to trzeba leczyć!
Alergie krzyżowe leczy się tak samo jak alergie pierwotne. Absolutnie podstawową sprawą jest tu unikanie produktów, które prowokują objawy uczulenia! Jeśli (z jakichś ważnych powodów) jest to niemożliwe, trzeba te produkty poddawać obróbce cieplnej, czyli np. ugotować (warzywa i owoce najlepiej na parze), upiec, udusić lub usmażyć. Dlaczego? Bo obecne w żywności alergizujące związki pod wpływem wysokiej temperatury tracą swoje uczulające właściwości. Trzeba też zażywać przepisane przez alergologa leki: doustne, wziewne i/lub miejscowe. Ważne, by przyjmować je regularnie, również wtedy, gdy przykre objawy ustąpią! Inaczej ta kuracja nie ma sensu. W niektórych wypadkach jest możliwe przyjęcie serii szczepionek odczulających: zwalnia to z konieczności stałego zażywania leków. Szczepionki takie bierze się zwykle raz w miesiącu, mniej więcej przez trzy lata. Ale uwaga: w wypadku alergii krzyżowej odczula się alergię pierwotną! Jeśli zatem uczulenie powodują pyłki brzozy oraz jabłko, odczula się tylko ten pierwszy alergen!
Tekst: Renata Ciemięga, Beata Engelhardt
konsultacja dr n. med. Beata Adamczyk, alergolog
źródło: Samo Zdrowie 02/05
[/quote]