*** Vademecum Starających ***

Witam wszystkich zainteresowanych podstawowymi informacjami dotyczącymi płodności.
Znajdziecie tutaj informacje dla starających się oraz jakie badania przeprowadzać kiedy się staracie i nie wychodzi.
Dla bardziej zaawansowanych lista badań, które należy zrobić w leczeniu niepłodności.
Podaję też kilka linków, które wielu z Was mogą się przydać.

Na początek zacznijmy od podstawowych informacji dotyczących naszego cyklu, czyli:

Cykl miesiączkowy krok po kroku
Cykl menstruacyjny jest oznaką prawidłowego funkcjonowania układu rozrodczego dojrzałej kobiety. Zachodzi z różną częstotliwością w zależności od układu hormonalnego. Najczęściej cykl wynosi od 25 – 30 dni (za początek cyklu uznaje się pierwszy dzień krwawienia, a koniec – dzień przed kolejną miesiączką). Podczas całego tego okresu w organizmie kobiety zachodzą duże zmiany (niektóre można zaobserwować). Cały cykl możemy podzielić na etapy:

I. Faza menstruacyjna (przedowulacyjna)
Faza menstruacyjna to okres niepłodny w cyklu menstruacyjnym. Podczas tej fazy dochodzi do złuszczenia się nabłonka macicy i krwawienia. Długość trwania tej fazy jest różna, w zależności od długości całego cyklu. Średnio trwa ok. 4-9 dni. Uwaga, w niektórych cyklach może się tak zdarzyć, że ostatnie dni krwawienia mogą być już dniami płodnymi – dlatego okres ten jest przez niektórych nazywany względnym okresem niepłodnym. Pod koniec tej fazy zaczyna zwiększać się wydzielanie hormonu estrogen.

II. Faza folikularna (przedowulacyjna)
W czasie jej trwania dochodzi do rozwoju komórki jajowej w jajniku (w niektórych cyklach faza ta pokrywa się z fazą menstruacyjną). Zwykle czas trwania tej fazy waha się w zależności od długości cyklu. W tej fazie początkowo śluz jest mętny i lepki, ale stopniowo zmienia się w bardziej rozciągliwy, przejrzysty i śliski (zbliża się jajeczkowanie) i jest go coraz to więcej. Koniec tej fazy przypada na owulację. Okres ten należy do okresów płodnych w cyklu, biorąc pod uwagę, że plemniki w drogach rodnych żyją ok. 3 dni.

III. Faza owulacyjna
Faza owulacyjne jest okresem płodnym w cyklu menstruacyjnym. W czasie jego trwania zostaje uwolniona komórka jajowa z pęcherzyka Graffa, na tym miejscu (w jajniku) powstaje ciałko żółte (wytwarza hormony potrzebne do utrzymania ewentualnej ciąży – progesteron). Komórka jajowa wędruje do jajowodu, gdzie może nastąpić zapłodnienie (dokładnie bańka jajowodu). W czasie tej fazy wzrasta temperatura ciała kobiety oraz znacznie zwiększa się ilość wydzielanego śluzu z pochwy. Śluz wygląda jak surowe białko jaja kurzego (śluz płodny). Faza ta kończy się, gdy komórka jajowa obumiera po ok. 24 – 48h od owulacji, jeżeli nie nastąpi zapłodnienie.

IV. Faza lutealna (poowulacyjna)
Faza poowulacyjna jak sama nazwa wskazuje, występuje po owulacji (jajeczkowaniu). Jest to niepłodny okres w cyklu menstruacyjnym, zmniejsza się ilość i konsystencja śluzu (jest gęściejszy), a temperatura ciała wraca do normy. Komórka jajowa nie jest już zdolna do zapłodnienia. Faza ta trwa do końca cyklu (dzień przed kolejnym krwawieniem).

Obserwacja cyklu miesiączkowego

Starasz się od dłuższego czasu zajść w ciążę… i ciągle nic?
Nie jesteś osamotniona w tym temacie! Postaramy się pomóc Tobie poznać Twój cykl, a także podpowiedzieć jak nauczyć się obserwować swój organizm aby zwiększyć szanse zajścia w ciążę.

Jeśli wcześniej nie prowadziłaś obserwacji swojego cyklu miesiączkowego, a zależy ci na tym, by wiedzieć, kiedy zachodzi owulacja i kiedy są największe szanse na poczęcie, zacznij to robić teraz.

Na całym świecie istnieje szereg metod (odmian) naturalnego planowania rodziny, które wykorzystują pomiary podstawowej temperatury ciała, obserwacje objawu śluzu i obliczenia, a niektóre samoobserwację szyjki macicy. Poszczególne metody w zależności od autora i kraju, różnią się sposobem prowadzenia kart obserwacji cyklu, innymi liniami pomocniczymi oraz stosunkowo mało istotnymi różnicami w sformułowaniu kryteriów rozpoznawania płodności i niepłodności.

Metody to:

* wg Flynn (Anglia) – metoda podwójnego sprawdzenia
* wg Rötzera (Austria) – metoda podwójnego sprawdzenia
* wg Kippley (Ameryka) – metoda podwójnego sprawdzenia
* wg Bilingsów (Anglia) – obserwacje śluzu
* wg Kramarek ( Polska) – metoda objawowo – termiczna

Wszystkie te metody polegają na wykorzystaniu umiejętności prowadzenia przez kobietę samoobserwacji cyklu miesiączkowego ( objawów obiektywnych i subiektywnych towarzyszących fazie płodności i niepłodności) w celu poznania swojego organizmu.
Bardzo wygodnymi narzędziami do prowadzenia kart obserwacji cyklu są różnego rodzaju serwisy internetowe np. , , choć można swoje cykle obserwować i prowadzić notatki na zwykłej kartce w kratkę 🙂

Zasady samoobserwacji

Samoobserwacja kobiety niezależnie od wybranej metody polega na:

* Pomiarze PTC
* Obserwacji śluzu szyjkowego
* Badaniu szyjki macicy.

Co to jest PTC?
PTC jest to podstawowa temperatura ciała która zależna od przemiany materii w okresie maksymalnego spokoju, dlatego nazywana jest też “temperaturą spoczynkową”.

Przebieg zmian temperatury w czasie cyklu miesiączkowego: (źródło 28.dni.pl)

* Temperatura reaguje bardzo szybko na zmiany hormonalne w organizmie. Do szczególnie ważnych dla nas należy reakcja na wydzielanie progesteronu, rozpoczynające się często wraz ze szczytem LH poprzedzającym owulację o 9-36 godzin.
Może czasem już przed owulacją doprowadzić do pierwszego wzrostu ptc.
Ze wzrostu temperatury nie można jednak wnioskować o poziomie stężenia progesteronu.
Uwaga! badania pokazują, że pierwszy znamienny wzrost poziomu progesteronu może nastąpić w okresie od trzeciego dnia przed do trzeciego dnia po owulacji.

* Wykres temperatury w typowym cyklu wykazuje dwie zasadnicze części odpowiadające fazie niższej temperatury i fazie wyższej temperatury.
Z kolei w fazie wyższej temperatury wyróżnia się trzy elementy wykresu: tzw. skok temperatury (pomiędzy fazą niższej a fazą wyższej temperatury), ustaloną fazę wyższej temperatury oraz tzw. spadek przedmiesiączkowy obserwowany przed wystąpieniem krwawienia miesiączkowego.

* Przejście temperatury z niższego poziomu na wyższy nazywany skokiem temperatury.

* Skok (wzrost) temperatury jest rozpoznawany, gdy występuje określona (różna w różnych metodach!) różnica pomiędzy najwyższą z sześciu ostatnich temperatur fazy niższych temperaturą, a jedną z trzech następujących po sobie niezakłóconych wyższych temperatur.

* Dla celów interpretacji wykresów temperatury stosuje się, niestety, różne definicje określające “dzień skoku”.
Według Światowej Organizacji Zdrowia za “dzień skoku” uważa się pierwszy z trzech kolejnych dni, w których temperatura jest wyższa o co najmniej 0,2 stopnia C od temperatury w sześciu poprzedzających je dniach (w fazie niższej temperatury).

* Ta zmiana temperatury zachodzić może w czasie kilku dni.
Ze względu na charakter zmian temperatury dzielimy skok temperatury na:

1. stromy (ostry, znamienny) – gdy przejście dokonuje się w ciągu 1-2 dni
2. gdy zmiana trwa kilka dni:
* łagodny (stopniowy),
* schodkowy,
* zębaty.
“Dzień skoku” nie musi oznaczać dnia owulacji (i najczęściej nie oznacza!).

Jak mierzymy temperaturę?

1. zaraz po przebudzeniu, przed wstaniem z łóżka
2. po co najmniej 3? godzinnym śnie o tej samej porze (temperatura zmienia się w ciągu dnia!)
3. przez 5 min. w pochwie lub odbytnicy, przez 8 min pod językiem (termometrem rtęciowym)
4. tym samym termometrem i w tym samym miejscu
5. zakłócenia, które mogą mieć wpływ na temperaturę należy zapisywać na karcie np. choroba, przyjmowane leki, stres, podróże, alkohol, przemęczenie, krótka noc
6. pomiar zapisujemy na karcie

Dopuszczalne poprawki:
1. poprawienie wartości temperatury dopuszczane jest w metodzie angielskiej tylko w przypadku pomiaru o nieco innej godzinie niż zwykle.
2. pomiar w jakikolwiek sposób zakłócony oznaczamy innym znakiem albo opisem.
3. jeśli któregoś dnia nie dokonano pomiaru temperatury, to nie łączy się sąsiednich punktów temperatury żadną linią.

Wstępna analiza “nietypowego” zachowania się temperatury

1. długa faza niskich temperatur – wydłużenie cyklu
2. długa faza wysokich temperatur (powyżej 18 dni) – poczęcie dziecka; a gdy jednak wystąpi miesiączka – prawdopodobne wczesne poronienie
3. krótka faza wysokich temperatur – brak możliwości poczęcia dziecka; konieczne podjęcie leczenia albo zmiany trybu życia i diety
4. pofalowany przebieg – nieustabilizowana sytuacja hormonalna najczęściej związana z wcześniejszym stosowaniem hormonalnych środków antykoncepcyjnych oraz występuje w premenopauzie i po porodzie.

Obserwacja śluzu (źródło 28dni.pl)

1. Na obserwację objawu śluzu składają się: odczucie i wygląd.
2. Odczucia związane ze śluzem:
* suchości (brak śluzu)
* lepkości,
* wilgotności,
* śliskości, gładkości, naoliwienia, mokrości.
3.Rozróżnialne wzrokowo cechy śluzu (tzw. wygląd):
* przyczepny, kleisty, lepki (rozciąga się na niewielką odległość zanim zerwie się), kłaczkowaty, mętny, mazisty
* błyszczący, rozciągliwy (może zwisać w postaci nieurywających się nitek), ciągnący się
* przejrzysty lub podbarwiony krwią co nadaje mu kolor żółty, brązowy, różowy lub czerwony; biała maź rozpoznawalna na bieliźnie (cechy wydzieliny pochwowej).
3. Cechy charakterystyczne śluzu są indywidualne dla każdej kobiety. Należy więc uczyć się w oparciu o swoje własne obserwacje.
4. Ta obserwacja może być prowadzona o każdej porze dnia i w każdym miejscu, niezależnie od okoliczności.
5.Wygląd śluzu kobieta może ocenić podczas każdego korzystania z toalety (w ciągu dnia czyni to kilka razy) używając papieru toaletowego gorszej jakości (a więc niebarwionego i niezbyt miękkiego).
Flynn i Rötzer zalecają początkującej kobiecie, by przy każdym korzystaniu z toalety? przed i po oddaniu moczu lub stolca, wytarła wejście do pochwy papierem przesuwając nim tylko raz od przodu do tyłu.
Z kolei Billings uważa, że nie trzeba kobiety pouczać, w jaki sposób ma oglądać śluz. Jest w stanie sama go zaobserwować, a jeśli życzy sobie sama zbadać go dokładniej, to może go pobrać tak, jak jej to odpowiada.
6. Aby prawidłowo rozpoznawać objaw śluzu u siebie, należy dokładnie opisywać obserwacje śluzu.
Wystarczą dwa, trzy słowa do opisania tego, co się czuje i widzi.
7. Obserwacje całodzienne notuje się wieczorem. Jeżeli w tym samym dniu obserwuje się śluz różnego typu oraz różne odczucia, to notuje się cechy śluzu najbardziej płodnego.
Uwaga, nie jest najważniejsza ilość śluzu czy długość jego występowania a jego jakość.
8. Z badań wynika, że najlepsza jest obserwacja śliskości i wilgotności (a więc odczuć na sromie). Są największe (najsilniej odczuwane) tuż przed owulacją i gwałtownie znikają po owulacji. Pozostałe cechy są bardziej rozciągnięte w czasie.
9. Obserwacje wewnętrzne, czyli badanie śluzu na szyjce, zalecane jest (tylko) w szczególnych przypadkach, gdy śluz jest trudny do interpretacji, jest niezauważalny na zewnątrz, są problemy z poczęciem dziecka.
10. W metodach NPR korzystających z objawu śluzowego wyznacza się tzw. szczyt śluzu. Jest on jednak w różny sposób definiowany i wyznaczany w różnych metodach.

Badanie szyjki macicy

Szyjka macicy w cyklu miesięcznym, pod wpływem hormonów podlega pewnym zmianom.
Aby zaobserwować zmiany te, polecane jest samobadanie palpacyjne szyjki.
Można w ten sposób zauważyć jak w ciągu całego cyklu zmienia się jej położenie, stopień rozwarcia oraz konsystencja.

Ogółem kiedy mamy fazę niepłodną szyjka macicy jest twarda i zamknięta. Wraz ze zbliżaniem się owulacji ujście szyjki zaczyna otwierać się, szyjka podnosi się oraz mięknie. Po owulacji szyjka wraca do stanu sprzed jajeczkowania.

Jak przeprowadzać badanie szyjki

Kucamy lub stajemy opierając jedną nogę np. na wannie/krześle a następnie wprowadzamy do pochwy jeden lub dwa palce.
Na co zwracać uwagę przy samobadaniu:

* położenie szyjki
* konsystencję
* rozwarcie ujścia
* śluz

Podczas obserwacji szyjki macicy możemy zaobserwować, że:

* W początkowej fazie cyklu (niepłodnej ) jest ona: nisko, twarda, zamknięta.
* Wraz z narastaniem objawów płodności: unosi się, mięknie, otwiera się jej ujście.
* Kiedy zbliża się jajeczkowanie szyjka macicy jest wysoko, miękka i otwarta.
* Po owulacji szyjka macicy ponownie jest nisko, twarda i zamknięta.

Pamiętajmy o tym, że badamy się :

* jeden raz dziennie
* o stałej porze
* niekoniecznie w porze wieczornej
* zapisując za każdym razem wynik badania

Badanie wymaga oczywiście nieco wprawy i nie należy się zrażać jeśli na początku nie będziemy umiały rozpoznać zmian które zachodzą w szyjce macicy przez cały okres cyklu.
Po regularnych obserwacjach nabierzemy z pewnością doświadczenia i nauczymy się “odczytywać” sygnały jakie przekazuje nam ta część naszego ciała.
Bardzo istotne są zasady higieny? dokładne mycie rąk przed każdym wprowadzaniem palców do pochwy.
Zalecane jest łączenie tej metody z mierzeniem temperatury (PTC), obserwacją śluzu itp. aby mieć w pełni przedstawiony obraz objawów naszej płodności.


HCG – test na obecność ciąży

Podejrzewasz, że jesteś w ciąży? Jak to sprawdzić?
Jeśli spóźnia Ci się miesiączka, możesz wykonać domowy test ciążowy (do kupienia w każdej aptece), lub poprzez badanie krwi na obecność gonadotropiny kosmówkowej (hCG), zwanej inaczej choriogonadotropiną.
Hormon wytwarzany jest przez blastocystę (zapłodniona komórka jajowa na kolejnym etapie podziału) po implantacji w macicy i przez kosmki łożyska. Jego zadaniem jest m.in. podtrzymanie produkcji progesteronu przez ciałko żółte jajnika, niezbędnego dla rozwoju ciąży.

Według generalnej zasady każdy poziom hCG w surowicy krwi poniżej 5 mIU/ml (5 IU/L) uznawany jest jako wynik negatywny, przeczący ciąży.
Rezultat powyżej 25 mIU/ml (25 IU/L) rozpatrywany jest jako pozytywny, oznaczający ciążę.
Jeżeli wynik nie jest jednoznaczny, powtórz badanie po dwóch dniach (najlepiej w tym samym laboratorium)? wzrost stężenia hCG sugeruje ciążę.
Trzeba przy tym pamiętać, że sama implantacja embrionu może odbyć się w różnym czasie – pomiędzy 6 a 12 dniem po owulacji (najczęściej 10-ty).
Ponieważ hCG zaczyna być wydzielane od ok. 1-2 dni po zagnieżdżeniu w macicy, ze względów ekonomicznych nie ma większego sensu wykonywać testów przed 10-12 dniem po jajeczkowaniu.

W zależności od rodzaju użytych przeciwciał istnieje możliwość oznaczania różnych frakcji gonadotropiny kosmówkowej? całej cząsteczki hCG, wolnej podjednostki alfa, wolnej podjednostki beta oraz całkowitej ßhCG (cała cząsteczka i wolna podjednostka beta), przy czym większość testów ukierunkowana jest na oznaczanie tej ostatniej (tzw. test?Total beta hCG?).

W przypadku podania gonadotropiny kosmówkowej w celu wywołania owulacji lub przedłużenia czasu trwania fazy lutealnej resztki hCG mogą pozostawać w organizmie do 10-14 dni po ostatnim zastrzyku, dając błędnie pozytywny wynik na obecność ciąży.
W takiej sytuacji należy powtórzyć test za dwa dni? tendencja wzrostowa poziomu hCG potwierdza obecność ciąży.
Z pierwszym testem poczekaj do 14-tego dnia po podaniu leku, jeżeli był wykonywany zastrzyk z zawartością 10.000 IU gonadotropiny kosmówkowej, 10 dni po zastrzyku 5.000 IU, 7 dni po 2.500 IU.

Badanie hCG nie powinno by wyznacznikiem tygodnia ciąży, ponieważ wartości mogą bardzo się różnić dla tego samego okresu rozwoju ciąży u różnych ciężarnych. Rezultaty osiągane przez badanie USG transwaginalne (5-6 tydzień) są znacznie bardziej precyzyjne. Pęcherzyk ciążowy powinien być wykrywany, gdy hCG osiągnie poziom 1.000? 2.000 mIU/ml.

Badanie kontrolne powinno powtórzyć się po 48-72 godzinach w celu sprawdzenia jak zmienia się poziom hCG. Ciąże bliźniacze wykazują zwykle wyższe stężenia gonadotropiny kosmówkowej, ale z racji dużej rozpiętości poziomu hormonu u różnych kobiet wysokie czy przekraczające normy wartości nie zawsze oznaczają bliźnięta.

Wartości hCG poniżej normy obserwuje się w ciąży pozamacicznej, niewydolności łożyska, poronieniu niepełnym, pustym jaju płodowym, śmierci płodu. Trzeba również brać pod uwagę możliwość nieprawidłowego obliczenia czasu trwania ciąży. Badanie kontrolne powinno powtórzyć się po 48-72 godzinach w celu sprawdzenia jak zmienia się poziom hCG. Uwaga? ciąże pozamaciczne lub takie, które ulegną poronieniu wykazują w końcowym etapie niskie stężenia gonadotropiny kosmówkowej, ale początkowo mogą dawać zupełnie prawidłowe. Zdarzają się poza tym ciąże z dość niskimi stężeniami hCG, a które ostatecznie kończą się porodami zdrowych dzieci.

Wysokość stężenia hCG w surowicy krwi powinna podwajać się każdego drugiego lub trzeciego dnia (w początkowych tygodniach ciąży).
Wartości winny wzrastać nie mniej niż o 66% w ciągu 48 godzin, o 114% w ciągu 72 godzin i o 175% w ciągu 96 godzin.
Osiągając poziom 1.200-6.000 mIU/ml wzrost spowalnia? podwojenie następuje co każde 72-96 godzin.
Uwaga – maksymalne stężenie hCG obserwuje się pod koniec pierwszego trymestru (8-11 tydzień). Nieprawidłowy wzrost poziomu hCG obserwuje się w przypadku ciąży pozamacicznej, tej która uległa poronieniu lub która nie rozwija się prawidłowo i nie rodzi szans na powodzenie.


Normy hcg (total hCG)

Ciąża 1.3-2 tydzień mlU/ml 16 – 156
Ciąża 2-3 tydzień 101 – 4870
Ciąża 3-4 tydzień 1110 – 31500
Ciąża 4-5 tydzień 2560 – 82300
Ciąża 5-6 tydzień 23100 – 151000
Ciąża 6-7 tydzień 27300 – 233000
Ciąża 7-11 tydzień 20900 – 291000
Ciąża 12 tydzień 16684 – 127939
Ciąża 13 tydzień 10743 – 89074
Ciąża 14 tydzień 7895 – 70818
Ciąża 15 tydzień 6210 – 69173
Ciąża 16 tydzień 5730 – 54585
Ciąża 17 tydzień 5267 – 57465
Ciąża 18 tydzień 3180 – 51360
Ciąża 19 tydzień 5879 – 55183
Ciąża 20 tydzień 1234 – 45771
Ciąża 21-39 tydzień 2700 – 78100

Normy beta-HCG

tydzień ciąży mlU/ml
3-4 ———– 9 – 130
4-5 ———- 75 – 2600
5-6 ——— 850 – 20,800
6-7 ——- 4,000 – 100,200
7-12 —- 11,500 – 289,000
12-16 —- 18,300 – 137,000
16-29 —– 1,400 – 53,000
29-41 ——- 940 – 60,000


NORMY DLA PIERWSZYCH DNI PO OWULACJI (DPO-dni po owulacji)

Dni po owulacji Zakres hCG inmIU/ml
10 DPO —- 5 – 50
12 DPO —- 10 – 100
14 DPO —- 20 – 200
16 DPO —- 40 – 400
18 DPO —- 70 – 800
20 DPO —- 140 – 1600
22 DPO —- 180 – 3200

Tutaj zebrane informacje na temat naszego cyklu, objawy ciążowe itp zebrane przez jedną z forumek – Słoneczko2009:
[Zobacz stronę]

3 odpowiedzi na pytanie: *** Vademecum Starających ***

  1. A co jeśli się nie udaje?
    Oto lista badań, które należy zrobić w leczeniu niepłodności:

    UWAGA!!! NALEŻY ZWRACAĆ UWAGĘ NA NORMY PODANE NA WYNIKU!!! mogą się różnić od przedstawionych, każde laboratorium ma też swoje granice normy, podawane na wyniku.

    HORMONY

    *FSH i LH [należy wykonać w 1-5 dniu cyklu]*

    NORMA!

    FSH 3- 12 mlU/ml FSH – hormon folikulostymulina lub inaczej hormon folikulotropowy
    LH 2-13 mlU/ml LH – luteotropina albo inaczej hormon luteinizujący.
    Dokładniej:
    – Wartość FSH poniżej 3 mIU/ml sygnalizuje niewydolność przysadki.
    – Wartość FSH 9-12 mIU/ml oznacza obniżoną rezerwę jajnikową.
    – Wartość FSH 12-18 mIU/ml oznacza wyczerpującą się rezerwę jajnikową, stymulacja owulacji przy takim FSH jest trudna.

    Przy FSH > 18 mIU/ml stymulacja owulacji jest bardzo trudna, a często niemożliwa, prawdopodobieństwo ciąży jest bardzo małe.
    Istotny jest stosunek stężeń obu gonadotropin. W przypadku prawidłowego cyklu stosunek LH:FSH jest bliski 1, w niewydolności przysadki ulega zmniejszeniu poniżej 0,6, a w zespole policystycznych jajników (PCOS) wzrasta powyżej 1,5. Wynik może zależeć od metody badania. Dodatkowe badanie stwierdzające wyczerpującą się rezerwę jajnikową: Inhibinę B i AMH (antymulerianhormon).
    Badanie to stosuje sie w sytuacji braku odpowiedzi na stymulację, lub w sytuacji wysokiego FSH. Powinno się ją przeprowadzić przed stymulacją nie tylko w przygotowaniach do IVF ale równiez do inseminacji. Niska wartość Inhibiny B zwiększa ryzyko samoistnych poronień.

    AMH norma > 1,4 ng/ml
    Inhibina B norma > 20pg/ml

    UWAGA!
    W najczęściej stosowanym kryterium PCOS stwierdza się jeśli występują przynajmniej dwa z podanych niżej trzech objawów:
    – rzadkie miesiączki lub nieregularne miesiączki lub brak owulacji,
    – nadmiar androgenów (głównie testosteronu),
    – charakterystyczny obraz jajników w USG.( koraliki pęcherzyków, brak pęcherzyka wiodącego)
    1. Podwyższony stosunek LH/FSH bez innych objawów PCOS nie ma znaczenia klinicznego.
    2. Leki antykoncepcyjne obniżają poziom FSH, ale nie ma to wpływu na płodność.
    3. Wraz ze wzrostem poziomu FSH maleje prawdopodobieństwo zajścia w ciążę nawet jeśli uda się wywołać owulację tzn. odsetek uzyskanych ciąż na jeden owulacyjny cykl jest znacznie niższy od średniej.
    4. Kobiety z wyczerpaną rezerwą jajnikową rzadko zachodzą w ciążę, a jeśli już to najczęściej ma to miejsce podczas stosowania preparatów hormonalnej terapii zastępczej. Podejrzewa się, że estrogeny uwrażliwiają receptory FSH w jajnikach. Ale choć ten mechanizm nie jest jeszcze do końca poznany to podejmuje się próby zastosowania estrogenów w protokołach stymulacji owulacji u kobiet z wysokim FSH.
    5. Do badania rezerwy jajnikowej służy też test z cytrynianem klomifenu CLOSTILBEGYT. Bada się w nim podstawowe stężenie FSH i estradiolu w 3dc, potem podaje 100 mg cytrynianu klomifenu w 5-9 dc i powtarza badanie FSH w 10dc. Oba wyniki FSH powinny mieścić się w normie.
    6. Zaburzenia produkcji gonadotropin związane z dietą lub ćwiczeniami mają tendencję do samoistnego powrotu do normy w ciągu roku od uzyskania właściwej wagi lub złagodzenia intensywności ćwiczeń. W rzadkich przypadkach prowadzą one jednak do trwałych zaburzeń rozrodczości.

    *PROGESTERON [należy badać 7 dni po owulacji (20-22 dzień cyklu w przypadku cyklu 27-28 dniowego)]*

    Progesteron jest produkowany przez powstałe z pęcherzyka jajnikowego ciałko żółte, przez łożysko w ciąży oraz w śladowych ilościach przez nadnercza. Odpowiada za właściwe przygotowanie śluzówki na przyjęcie zarodka, utrzymuje ciążę, a spadek jego stężenia przy odpowiednio przygotowanym endometrium wywołuje miesiączkę. Stężenie progesteronu w pierwszej fazie cyklu jest bardzo niskie. Nieznaczny wzrost obserwuje się na ok. półtora doby przed owulacją. Potem ilość progesteronu produkowanego przez powstające ciałko żółte wzrasta osiągając szczyt w 7, 8 dniu po owulacji. Jeśli nie doszło do ciąży ciałko żółte zanika, w innym przypadku jego czynność zostaje podtrzymana przez rosnące stężenia gonadotropiny kosmówkowej. Wraz z wiekiem ciąży następuje stopniowe przejęcie produkcji progesteronu przez łożysko. Między 8 a 10 tygodniem ciąży ciałko żółte zanika, a łożysko staje się jedynym źródłem progesteronu w organizmie. Badanie progesteronu wykonuje się w celu oceny funkcji ciałka żółtego i (czasami) monitorowania wczesnej ciąży.


    NORMY!

    Hormon Dzień cyklu Norma Co oznacza
    Progesteron 7-8 dni po owulacji >= 15 ng/ml Prawidłowa czynność ciałka żółtego
    II faza cyklu <= 3ng/ml Brak owulacji
    Przelicznik : 1 ng/ml = 3,18 nmol/l.

    UWAGA!
    1. Oprócz podstawowych funkcji, progesteron pełni także inne ważne role – działa rozkurczowo oraz wysokie stężenia progesteronu hamują reakcję immunologiczną skierowaną przeciwko zarodkowi na wczesnych etapach ciąży.
    2.Wykrywane w badaniu laboratoryjnym stężenia progesteronu ulegają podwyższeniu jeśli kobieta używa doustnie leki na bazie naturalnego progesteronu (czasem bada się poziom progesteronu właśnie w celu określenia czy dawka leku została odpowiednio dobrana). Laboratoryjne zestawy nie wykrywają natomiast sztucznego progesteronu np. zawartego w Duphastonie, pomimo, że w organizmie działa on identycznie. Stosowanie środków działających miejscowo np. żeli czy globulek dopochwowych z progesteronem podnosi jego poziom ogólny w stopniu mniejszym niżby to wynikało z zastosowanej dawki (stężenie miejscowe jest wyższe niż we krwi).
    3. Nie ma takiego stężenia progesteronu, które wskazywałoby na ciążę przed terminem miesiączki.
    4. Progesteron wzrasta stopniowo w ciąży. Średnio w terminie miesiączki osiąga stężenie 20 ng/ml wzrastając do 40 ng/ml w końcu pierwszego trymestru. Wyższy progesteron zazwyczaj wiąże się z większym bezpieczeństwem ciąży, ale nie ma takich stężeń na podstawie których można by wyrokować co do jej dalszego przebiegu. Zdarza się, że nawet przy bardzo niskich stężeniach progesteronu ciąża rozwija się zupełnie prawidłowo.
    5. Stężenia progesteronu w ciąży mnogiej są wyższe niż w pojedynczej.
    6. Prawidłowa długość drogiej fazy cyklu wynosi przynajmniej 12 dni. Krótsza sugeruje niewydolność fazy lutealnej.
    7. Każda z NAS ma stałą dla siebie długość II fazy.

    WAŻNE!
    W celu potwierdzenia występowania owulacji, upierajcie się na wykonanie monitoringu cyklu [kilka USG dopochwowych co 2-3 dni]. Tylko w ten sposób można mieć 99% pewności, że wyniki wykonanych badań hormonalnych są odzwierciedleniem tego, co dzieje się w środku!

    *ESTRADIOL [należy badać w 3 dc, dwie doby przed owulacją oraz 6-8 dni po owulacji]*

    Estradiol (E2) jest produkowany przez dojrzewające pęcherzyki Graffa. Jego poziom zmienia się istotnie w ciągu cyklu. Badanie stężenia estradiolu wykonuje się w 3dc (razem z FSH) w celu oszacowania rezerwy jajnikowej, w późnej fazie pęcherzykowej (na kilka dni przed spodziewaną owulacją) w celu oceny dynamiki dojrzewania pęcherzyków oraz po owulacji w celu oceny czynności ciałka żółtego. W monitorowaniu owulacji (szczególnie w cyklach stymulowanych gonadotropinami) powtarzanie badania estradiolu w połączeniu z USG umożliwia ocenę rozwoju pęcherzyków a także określenie optymalnego momentu do podania leków zawierających gonadotropinę kosmówkową (hcg) w celu wywołania pęknięcia pęcherzyka (pęcherzyków).

    NORMA!
    Hormon Dzień cyklu Poziom Co oznacza
    E2 3dc = 200 pg/ml Norma na jeden dojrzały pęcherzyk
    6-8 dzień po owulacji >=100 pg/ml Ciałko żółte oprócz progesteronu produkuje również estradiol
    Przelicznik: 1 pg/ml = 3,67 nmol/l.

    UWAGA!
    1. W przypadku, gdy pęcherzyk(i) nie produkuje(ą) dostatecznej ilości E2 pomimo tego, że osiągnęły już odpowiednią wielkość (zazwyczaj przyjmuje się, że są to pęcherzyki o średnicy przynajmniej 17, 18 mm) można opóźnić podanie leków wywołujących jego (ich) pęknięcie.
    2. Bezpośrednio przed owulacją poziom estradiolu spada.
    3. W cyklach stymulowanych gonadotropinami (najczęściej do zabiegów IVF) stężenie E2 ] 2 000 pg/ml sygnalizuje zagrożenie zespołem hiperstymulacji jajników.
    4. Estradiol jest wytwarzany przez wszystkie pęcherzyki jajnikowe (również te mniejsze) i o ile samo jego stężenie daje pewną informację o cyklu, to bez badania USG nie można na jego podstawie ustalić czy owulacja nastąpiła lub nastąpi.

    *PROLAKTYNA [ należy badać wraz z E2, w celu sprawdzenia czy zakłóca I fazę cyklu, lub/i wraz z PROGESTERONEM w celu sprawdzenia czy zakłóca II fazę cyklu]*

    Prolaktyna jest hormonem przysadki. Jej podwyższone stężenie obniża poziom gonadotropin (zwłaszcza LH), zaburza mechanizm owulacji i prowadzi do niewydolności fazy lutealnej. Jej poziom jest względnie stały w cyklu miesiączkowym, lecz ulega zmianom w dobowym i jest wyższy nocą w porze snu. Stężenie prolaktyny podnosi się podczas stresu, w czasie urazu, po posiłku oraz w ciąży. W celu uzyskania jak najbardziej rzetelnych wyników prolaktynę należy oznaczać na czczo lub przynajmniej 3 godziny po posiłku i po kilkuminutowym odpoczynku.

    NORMA!
    Hormon Poziom Co oznacza
    PRL 3-15 ng/ml wynik idealny
    15-20 ng/ml wynik dobry (leczenie tylko w wąsko wybranych przypadkach)
    20-25 ng/ml łagodna hiperprolaktynemia
    > 25 ng/ml hiperprolaktynemia
    Przelicznik: 1 ng/ml = 20 mIU/l

    UWAGA!
    1. Hiperprolaktynemia jest czasem związana z niedoczynnością tarczycy. Przed leczeniem warto tą przyczynę wykluczyć.
    2. Leczenie łagodnej hiperprolaktynemii daje dobre wyniki przy leczeniu zaburzeń fazy lutealnej lub jeśli towarzyszy jej PCOS.
    3. Nadmiar prolaktyny może utrudniać pęknięcie pęcherzyka. Może też okazać się, iż podwyższone wartości PRL nie wpływają na zaistnienie owulacji [monitoring cyklu] – warto w tedy wykonać badanie TSH i FT4, gdyż problem z tarczycą wpływa na podwyższenie wartości PRL!
    4. W cyklach bezowulacyjnych można rozważyć dołączenie do leków indukujących owulację leków obniżających stężenie prolaktyny nawet u osób z prawidłowymi wynikami. W wybranych przypadkach takie postępowanie poprawia skuteczność terapii (tzn. ułatwia zajście w ciążę).
    5. Estrogeny oraz środki antykoncepcyjne podnoszą poziom prolaktyny.
    Hiperprolaktynemia ma charakter czynnościowy lub organiczny (gruczolak). Teoretycznie do odróżnienia tych przypadków może służyć test z metoklopramidem. W teście tym bada się poziom prolaktyny, potem podaje się doustnie 100 mg metoklopramidu i ponownie ocenia stężenie prolaktyny.
    W warunkach prawidłowych po 60 minutach obserwuje się mniej niż pięciokrotne zwiększenie stężenia prolaktyny. W przypadku podejrzenia o obecność gruczolaka badaniem rozstrzygającym jest tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny.

    *TESTOSTERON WOLNY*
    *TESTOSTERON CAŁKOWITY *
    *DHEA-S* (czyli siarczan – dehydroepianadrostenionu)

    *TESTOSTERON*
    Androgen o najsilniejszym działaniu biologicznym. Powstaje głównie z androstendionu (ok. 60 %). Reszta jest produkowana bezpośrednio przez jajniki i nadnercza (po 20 %). Do słabszych androgenów należą androstendion produkowany po połowie przez jajniki i nadnercza, dehydroepiandrosteron (DHEA) oraz jego siarczan (DHEAS) produkowane prawie wyłącznie przez nadnercza.
    Poziom androgenów jest względnie stały w cyklu za wyjątkiem okresu około owulacyjnego, kiedy ich stężenia wzrastają. Mamy w związku z tym dość dużą dowolność jeśli chodzi o wybór dnia cyklu odpowiedniego do badania.
    Badanie testosteronu jest badaniem podstawowym. Dalsze oznaczanie poziomu androgenów jest wskazane w przypadku hirsutyzmu (występowania owłosienia w nietypowych dla kobiet miejscach), podejrzenia o PCOS lub poszukiwania przyczyn nadmiaru testosteronu w organizmie.

    NORMA!
    Hormon Norma 1 Norma 2 Przelicznik
    testosteron 15-84 ng/dl 0,4-3,0 nmol/l 1 ng/dl = 3,47 nmol/l
    androstendion 0,7-3,1 ng/ml 2,5-10 nmol/l 1 ng/dl = 3,49 nmol/l
    DHEAS 40-390 ug/dl 1 ng/ml = 2,7 umol/ml
    17-OHP 0,2-1 ng/ml 0,6-3 nmol/l 1 ng/ml = 3 nmol/l
    SHGB 18-114 nmol/l

    UWAGA!
    1.Umiarkowanie podwyższony poziom testosteronu może występować u kobiet otyłych. Redukcja wagi w takim przypadku prowadzi do normalizacji jego poziomu.
    2.Wysokie stężenia prolaktyny podwyższają stężenia nadnerczowych androgenów.

    POZOSTAŁE BADANIA

    *Monitoring USG dopochwowe* – obserwacja owulacji oraz endometrium

    *Hormony tarczycowe z krwi* – odpowiadają za pracę tarczycy, niedoczynność często bywa problemem w zajściu w ciążę, a nadczynność może powodować straty ciąży.

    NORMA!

    Hormon/ Norma 1/ Norma 2/ Przelicznik
    TSH 0,4 – 4,0 mIU/l
    fT4 11-23 pmol/l 0,8-1,8 ng/dl 1 ng/dl = 12,8 pmol/l
    fT3 2,25-6 pmol/l 1,5-4,1 pg/ml 1 pg/ml = 1,53 pmol/l
    T4 54-150 nmol/l 4,2-11,6 ug/dl 1 ug/dl = 12,8 nmol/l
    T3 1,3-2,9 nmol/l 85-190 ng/dl 1 ng/dl =0,015 nmol/l

    Uproszczona interpretacja – poniższe zestawienie ma charakter czysto informacyjny, endokrynolog jest specjalistą i tylko on może w pewny sposób zinterpretować wartości hormonów z Twoich wyników!
    TSH fT4 Co oznacza:
    Spadek Wzrost Nadczynność tarczycy
    Spadek Bez zmian Subkliniczna nadczynność tarczycy lub wczesna ciąża
    Spadek Spadek Dysfunkcja przysadki lub podwzgórza
    Wzrost Spadek Niedoczynność tarczycy
    Wzrost Bez zmian Subkliniczna niedoczynność? uważna obserwacja w ciąży!
    Bez zmian Spadek Jeśli dodatkowo T3 jest podwyższone lub w normie może to oznaczać niedobór jodu

    WAŻNE!
    1. Jeśli w rodzinie znane są przypadki chorób tarczycy, sprawdź stan swojej zanim rozpoczniesz starania.
    2. Dobry endokrynolog to podstawa, połączenie ginekolog – endokrynolog to luksus
    3. Najważniejszym hormonem jest FT4, gdyż to jego poziom jest istotny dla starań i ciąży.
    4. Podwyższone przeciwciała anty TPO i/lub anty TG świadczą o tym, iż z tarczycą dzieje się coś złego. Należy rozpocząć kontrolę tarczycy, gdyż istnieje ryzyko, iż rozwinie się niedoczynność lub nadczynność.
    5. W praktyce, często pacjentka z podwyższonym poziomem przeciwciał anty TPO przyjmuje Encorton (lub lek o podobnym działaniu) w celu osłabienia wpływu przeciwciał na komórkę jajową i plemnik [leki utrudniają oblepianie jajeczka i plemniczka przez przeciwciała], nie ma jednak dowodu na skuteczność działania – i co ważne – mając przeciwciała wcale nie trzeba mieć w ogóle problemów z poczęciem!

    Więcej o tarczycy tu:

    *Cytologia, posiew z szyjki macicy oraz biocenoza pochwy (czystość pochwy)*
    Warto poczytać:

    *BADANIE NASIENIA MĘŻA + HOS *- test (czyli żywotnośc plemników) i tu ważne jest, aby badanie było jak najbardziej dokładne oraz po 3-5 dniach abstynencji
    – objętość ]2 ml
    – lepkość <1cm
    – ph 7,4-8,0 (zaraz po oddaniu może być do 8,5)
    – ruchliwość klasy A* ] 25%
    klasy A i B** ] 50%
    – czas upłynnienia – do 30 min.
    – aglutynacja? 10%
    – postacie patologiczne?70 %
    – komórki spermatogenezy? 2%
    – leukocyty: 0-2 w/w
    – komórki okrągłe? 5 mln/ml
    – test odporności na eozynę ]70%
    – HOS ]60%

    *normozoospermia* – – gratulacje!
    *oligozoospermia*- obniżona liczba plemników w ejakulacie (< 20 mln/ml),
    *asthenozoospermia*- nieprawidłowa ruchliwość plemników (< 50% plemników wykazuje ruch postępowy lub <25% ruch liniowy),
    *teratozoospermia*- nieprawidłowa budowa plemników (< 30% z nich ma nieprawidłowo zbudowaną główkę),
    *oligoasthenoteratozoospermia*- połączenie trzech powyższych zaburzeń,
    *azoospermia*- brak plemników w ejakulacie,
    *aspermia*- brak ejakulatu

    *Posiew nasienia*- bakterie są często powodem poronień

    *Test PCT postkoitalny* (tuż przed owulacją na 6-12 godzin po stosunku – aby sprawdzić, czy śluz jest przyjazny plemnikom) – powinien wykazać obecność 5 lub więcej aktywnie poruszających się plemników w śluzie szyjkowym, pobranym na poziomie ujścia wewnętrznego szyjki.

    * Histerosalpingografia (HSG) lub HYCOSE * – czyli badanie drożności jajowodów oraz prawidłowości macicy

    *IGF1-BP* czyli insulinoodporność norma <20ng/ml (z krwi)
    Insulinooporność to stan w którym zmniejszona jest wrażliwość tkanek na insulinę. Prowadzi to do zwiększonego wydzielania insuliny, a potem do zaburzonej tolerancji glukozy. Nadmierna ilość insuliny sprzyja nadprodukcji testosteronu i obniża SHGB powodując, że w organizmie działa więcej?niekorzystnych hormonów?. Jednym z badań które można w tym przypadku wykonać jest test obciążenia glukozą Badanie poziomu cukru wykonuje się na czczo, potem podaje 75g glukozy i powtarza badanie po godzinie.

    * NORMY *
    kiedy Glukoza insulina
    na czczo < 110 mg/dl lub 6.1 mmol/l < 20 mIU/ml
    po 1 godzinie < 180 mg/dl lub 10 mmol/l < 80 mIU/ml
    po 2 godzinach < 140 mg/dl lub 8 mmol/l < 40 mIU/ml

    Leczenie polega na zastosowaniu preparatów polepszających wrażliwość na insulinę. W Polsce dostępne są preparaty zawierające pochodne metforminy. Im dłuższe jest leczenie tym lepsze przynosi efekty. W wielu przypadkach powraca regularne miesiączkowanie i owulacja. Ale często wyniki jeśli chodzi o uzyskanie ciąży są porównywalne do uzyskanych za pomocą stymulacji owulacji. Leczenie daje korzystne efekty u osób z PCOS u których są problemy z uzyskaniem owulacji za pomocą Cytrynianu Clomifenu, zwłaszcza te u których dodatkowo występuje nadwaga (BMI ]25). Zostały na ten temat przeprowadzone rzetelne próby kliniczne potwierdzające, że takie postępowanie podwyższa nie tylko odsetek owulacji ale także procent osiągniętych ciąż

    *Endoskopia – laparoskopia, histeroskopia, czasami tuboskopia lub kolposkopia*

    *Wykonanie testów immunologicznych na obecność przeciwciał antyplemnikowych * zarówno u kobiety, jak i u mężczyzny.

    Badania związane z chorobami będącymi wielkim zagrożeniem w czasie ciąży

    1. Toksoplazmoza (poziom miana przeciwciał w klasie IgM i IgG) [URL="[Zobacz stronę]

    2. Chlamydia trachomatis ( wymaz z pochwy) [URL="[Zobacz stronę]

    3. Cytomegalia (poziom miana przeciwciał w klasie IgM i IgG) [URL="[Zobacz stronę]
    Prawie wszystkie ww. badania można zrobić na NFZ, lecz niezbędne jest skierowanie od lekarza z niepublicznego ZOZ-u

    • IMMUNOLOGIA

      ANA – (przeciwciała przeciwjądrowe) – wynik pozytywny wskazuje na różne schorzenia autoimmunologiczne, ale również nawykowe poronienia. Do najważniejszych wzorów fluorescencji należą: homogenna – występuje w układowym toczniu trzewnym, reumatoidalnym zapaleniu stawów; ziarnista – mieszana choroba tkanki łącznej, sklerodermia, zespół Sjógrena, nawykowe poronienia o podłożu immunologicznym; centromerowa – ograniczona postać twardziny i jąderkowa – polimyositis, dermatomyositis.

      ASA – (przeciwciała przeciwplemnikowe) – wśród 10-12% nie wyjaśnionych stanów bezpłodoności można stwierdzić przeciwciałą klasy IgG lub IgA, skierowane przeciwko plemnikom. Występują zarówno u mężczyzn jak i u kobiet. Materiałem do badań oprócz surowicy może być wydzielina szyjkowa i ejakulat (nasienie). Powodują bezpłodość u mężczyzn, ale również hamują ruch postępowy plemników w wyniku ich aglutynacji, hamują dojrzewanie plemników, zaburzają proces zagnieżdżenia zarodka w endometrium, prowadząc do poronień.

      ACA – (przeciwciała antykardiolipidowe) – wysokie miano tych przeciwciał jest związane ze wzmożonym ryzykiem nawracających zakrzepów, nawykowych poronień, trombocytopenii u matki, wewnątrzmacicznego zahamowania wzrostu płodu, porodu przedwczesnego. Obecność tych przeciwciał stwierdza się także w toczniu rumieniowatym i innych chorobach tkanki łącznej.

      ATA – (przeciwciała przeciwtarczycowe) – wykazano korelację między obecnością ATA a występowaniem nawracających, spontanicznych poronień oraz bezpłodości o nieznanej etiologii w porównaniu do kobiet zdrowych w wieku reprodukcyjnym. Przeciwciała ATA rzadko zaburzają czynność gruczołu tarczowego, natomiast mogą wpływać na wytwarzanie hormonów tarczyco-podobnych przez łożysko, co może prowadzić do utraty ciąży.

      AOA – (przeciwciała przeciwjajnikowe) – mogą być skierowane przeciwko: ooplazmie, osłonce przejrzystej, komórkom tekalnym, komórkom ciałka żółtego. Ich działanie polega na uszkodzeniu tkanki jajnika; przyczyniają się do redukcji wydzielania hormonów płciowych; zaburzają proces owulacji, powodują zaburzenia płodności. Występują one m.in. w: pierwotnej niwydolności jajników, u pacjentek, które kilkakrotnie poddawały się sztucznemu zapłodnieniu, u kobiet o niewyjaśnionej etiologii niepłodości.

      APA – (przeciwciała przeciwko łożysku) - skierowane przeciwko strukturom łożyska. Pojawiają się u kobiet z nawykowymi poronieniami.

      ALA – (przeciwciała przeciwko komórkom Leydiga) – przeciwciała przeciwko komórkom Leydiga występującym w jądrze. Ich obecnosć może prowadzić do zaburzeń płodności u mężczyzn.

      LCT – (przeciwciała limfocytotoksyczne)
      - przeciwciała skierowane przeciw alloantygenom partnera zlokalizowanym głównie na jego limfocytach. Może służyć jako test monitorujący powstawanie przeciwciał blokujących u partnerki po alloimunizacji limfocytami partnera. Ich brak (przeciwciał blokujących) lub niedobór jest jednym z zasadniczych mechanizmów alloimmnologicznych prowadzących do poronień nawykowych.

      Ocena równowagi Th1/Th2 – test CBA – test pozwala na ocenę wytwarzania cytokin o profilu Th2 (IL-10, IL-4, IL-5), które działają promująco na wzrost i rozwój łożyska, powodzenie zabiegu in vitro, a hamująco na limfocyty Th1 (IFN-gamma, TNF-alfa, IL-2) odpowiedziałne za odpowiedź immunologiczną niekorzystną dla rozwoju płodu.

      Test Friberga przeciwciała przeciwplemnikowe w surowicy krwi

      MAR-TEST przeciwciała przeciwplemnikowe w nasieniu.

      Przeciwciała antykardiolipinowe wykluczenie zespołu antyfosfolipidowego

      Test MLR na hamowanie, wykazuje hamujący wpływ surowicy pacjentki na odpowiedź proliferacyjną jej limfocytów stymulowanych antygenami męża

      Test CBA test badający poziom cytokin (złych) które są toksyczne dla rozwijającego zarodka, ale także dla plemników.

      SŁOWNICZEK? czyli co jest co?

      *ENDOMETRIUM *
      Jest to błona śluzowa wyściełająca wnętrze macicy. Tym samym jest to miejsce, w który zagnieżdża się zapłodnione jajo. Od grubości endometrium zależy możliwość zagnieżdżenia się jaja. W I fazie cyklu endometrium zaczyna przyrastać od grubości ok.3 do ok.23 mm w momencie jajeczkowania. Jego grubość zależy od prawidłowego poziomu hormonów takich jak progesteron i estradiol (E2II). W czasie krwawienia miesięcznego endometrium złuszcza się, a później na nowo zaczyna przyrastać i przygotowywać się do zagnieżdżenia jaja

      *ENDOMETRIOZA *
      Gruczolistość śródmaciczna, obecność czynnej błony śluzowej trzonu macicy poza jamą macicy, np. w jajnikach, jajowodach, pęcherzu moczowym, jelitach, otrzewnej, mięśniu macicy, pępku itp. Przemieszczenie fragmentów błony śluzowej może nastąpić w czasie operacji na macicy, połączonej z otwarciem jej jamy, przy wyłyżeczkowaniu jamy macicy, z prądem krwi i chłonki, także z przyczyn wrodzonych. Objawy e. zależą od umiejscowienia zmiany, w jajnikach gromadząca się w postaci brunatnej masy krew prowadzi do powstania torbieli smołowych, zw. też czekoladowymi. LECZENIE albo farmakologiczne albo operacyjne (wycięcie ogniska lub torbieli ). Nie udowodniono, że endometrioza jest przyczyną niepłodności.

      *ESTROGENY*
      Żeńskie hormony płciowe o budowie sterydowej, wytwarzane w jajnikach przez dojrzałe pęcherzyki Graafa, ciałko żółte oraz łożysko. Podstawowym e. jest estradiol. E. wzmagają procesy rozrostu i odnowy tkanek, pobudzają mitozę (podział komórki), biorą udział w wytwarzaniu drugorzędowych cech płciowych żeńskich i w regulacji cyklu miesiączkowego.

      *GONADOTROPINA KOSMÓWKOWA*
      Gonadotropina łożyskowa, choriongonadotropina, HCG, hormon glikoproteidowy wydzielany podczas ciąży przez nabłonek kosmków łożyska, pojawia się w organizmie ciężarnej po zagnieżdżeniu się jaja w błonie śluzowej macicy. Znika z krwi 48 godzin po usunięciu z organizmu jaja płodowego lub płodu. W czasie ciąży podtrzymuje działalność ciałka żółtego i pobudza go do wydzielania progesteronu i estrogenu, działa, więc ochronnie na ciążę. Wszystkie próby ciążowe opierają się na stwierdzeniu g.k. w moczu.

      *GRZYBICA *
      To stan zapalny wywołany zakażeniem drożdżakami. Choroba rozwija się w przypadku obniżenia sił odpornościowych ustroju, a także wskutek stosowania dużych dawek antybiotyków, które niszczą florę bakteryjną pochwy, hamującą normalnie rozwój drożdżaków, rozwojowi sprzyja także ciąża. Objawami jest świąd i pieczenie sromu, gęste serowate upławy, białawe naloty w przedsionku pochwy i w pochwie, leżące na zaczerwienionej i rozpulchnionej błonie śluzowej. Badanie mikroskopowe rozmazu potwierdza rozpoznanie. W leczeniu stosuje się pędzlowanie boraksem i gliceryną, nystatynę. Należy unikać antybiotyków. W okresie leczenia wstrzemięźliwość płciowa. Leczyć musi się kobieta i jej partner. Nie jest łatwo pozbyć się drożdżaków, często po wielu miesiącach należy wykonać szczepionkę uodporniającą.

      *CIĄŻA POZAMACICZNA *
      Ciąża pozamaciczna, następstwo zagnieżdżenia się jaja płodowego poza jamą macicy (ciąża jajnikowa, ciąża jajowodowa, ciąża brzuszna, ciąża śródmiąższowa). Może to być ciąża pojedyncza lub mnoga, jednostronna lub dwustronna.
      Przyczyną pozamacicznego zagnieżdżenia się jaja płodowego jest niemożność obrania przez nie właściwej drogi z powodu: anatomicznych wad rozwojowych, jak ślepe uchyłki, zwężenia jajowodu, przeszkód anatomicznych nabytych w następstwie zmian zapalnych (zrosty), nieswoistych zakażeń lub w wyniku plastycznych zabiegów chirurgicznych. Przyczyną mogą być także zaburzenia funkcjonalne jajowodu spowodowane niedoczynnością gruczołów płciowych lub strzępków jajowodowych, a wreszcie czynniki natury psychicznej. Na skutek braku odpowiedniego miejsca dla rozwoju jaja płodowego ciąża pozamaciczna ulega przerwaniu przez uszkodzenie samego jaja płodowego, czy przez poronienie jajowodowe poronienie bańkowe lub przez pęknięcie jajowodu. Rozpoznanie opiera się na braku miesiączki (cykl miesiączowy), nieznacznym rozpuIchnieniu macicy, utrzymujących się nieregularnych krwawieniach, stwierdzeniu guza w zakresie przydatków lub w jamie brzusznej, stwierdzeniu krwiaka pozamacicznego, obniżeniu tylnego sklepienia pochwy. Odczyn ciążowy jest dodatni, chyba że nastąpiło już przerwanie ciąży pozamacicznej. Zazwyczaj ciąża kończy się na przełomie drugiego miesiąca. Do wyjątków należy donoszenie ciąży pozamacicznej. Niebezpieczeństwo takiej ciąży polega na większym lub mniejszym krwotoku do wolnej jamy brzusznej. Stąd znaczenie wczesnego rozpoznania drogą badania ultrasonograficznego, laparoskopowego, a w braku dostępności tych metod nakłucia jamy zagłębienia odbytniczo-macicznego. Leczenie polega na operacyjnym usunięciu ciąży za pomocą techniki laparotomijnej lub laparoskopowej.

      *HIPERPROLAKTYNEMIA I PROLAKTYNOMA *
      Są to schorzenia związane z podwyższonym poziomem prolaktyny, hormonu wydzielanego przez przysadkę mózgową, charakterystycznego dla okresu ciąży oraz karmienia i związanego z laktacją (produkcją mleka). Zwiększone wydzielanie prolaktyny prowadzi do zatrzymania normalnej produkcji pozostałych hormonów wydzielanych przez kobiety cyklicznie. Tym samym powoduje wydłużenie cykli, brak jajeczkowania, a nawet laktacja. Nieleczona h. może prowadzić do trwałej niepłodności. Wzrost poziomu prolaktyny może być spowodowany różnymi czynnikami. Należą do nich m.in.:
      * zaburzenia czynności tarczycy, * guzy lub mikrogruczolaki na przysadce mózgowej * podwyższony poziom testosteronu u kobiet.
      Diagnostyka przyczyny może być długotrwała i może obejmować następujące elementy: * badanie poziomu prolaktyny na czczo oraz w 15, 30 i 60 minut po zażyciu lub wstrzyknięciu Metacroplamidum * badanie metodą RTG siodełka tureckiego (tj. okolic przysadki mózgowej) * badanie poziomu testosteronu * badaniu poziomu cukru * badanie hormonów 17KS i 17OHKS w dobowej zbiórce moczu, * próba tymolowa, bilirubina całkowita, Aspat i Alat * badanie dna oka i pola widzenia.
      Nie wszystkie powyższe badania są konieczne do pełnej diagnostyki. Czasem wystarczy przeprowadzenie kilku podstawowych badań i uszczegółowienie ich w określonym kierunku. H. i P. leczona jest przy pomocy Bromergonu lub jego zamienników, zawierających Bromokryptynę. Leczenie może trwać do kilku lat. Przyjmowanie Bromergonu rozpoczyna się stopniowo ze względu możliwość występowania skutków ubocznych w postaci nudności i wymiotów. Objawy takie jak nieregularne cykle i laktacja ustępują zwykle w ciągu 1-2 miesięcy.

      *HISTEROSKOPIA*
      Badanie zleca się przeważnie po kilku nieudanych próbach inseminacji lub po zapłodnieniu pozaustrojowym ( in vitro). Zabieg wykonuje się w znieczuleniu. Polega on na oglądaniu wnętrza macicy w powiększeniu przy pomocy specjalnego przyrządu optycznego (wziernika) nazywanego histeroskopem. Urządzenie wprowadzane jest przez pochwę do szyjki macicy, a następnie do jamy macicy. Przy pomocy dodatkowych instrumentów wprowadzonych przez histeroskop do jamy macicy można pobierać wycinki śluzówki do badania histopatologicznego oraz wykonywać niektóre zabiegi lecznicze. Histeroskopia umożliwia ocenę zmian patologicznych endometrium i ustalenie zakresu tych zmian. Badanie można połączyć z jednoczesnym wykonaniem zabiegu terapeutycznego – np. z usunięciem zrostów wewnątrzmacicznych lub polipów. Badanie trwa zwykle do kilkunastu minut. Po histeroskopii kobieta pozostać pod obserwacją lekarską tak długo, jak tego wymaga zakres wykonanego badania. Lekarz może zlecić przyjmowanie przez kilka dni antybiotyku celem zapobiegania wystąpieniu infekcji. Może też wystawić kilkudniowe zwolnienie. (opinie forumowiczek)

      *HSG- HISTEROSALPINGOGRAFIA *
      To nic innego jak badanie drożności jajowodów. Sprawdza się czy w czasie owulacji komórka jajowa może się przedostać z jajnika do macicy. Zabieg może być bolesny, choć nie musi, niektóre pacjentki porównują go do bólu owulacyjnego. Zabieg polega ona na podaniu pod ciśnieniem przez kanał szyjki macicy kontrastu (środka cieniującego) do macicy i jajowodów oraz jednoczesnym wykonywaniu zdjęć rentgenowskich w poszczególnych etapach badania. Badanie wykonuje się po ustaniu krwawienia miesiączkowego do 11 dnia cyklu. Po zabiegu można od razu iść do domu. Niektóre kobiety przechodzą badania w znieczuleniu.

      *INSEMINACJA *
      To najprostsza z technik wspomaganego rozrodu. Zabieg jest bezbolesny i polega na umieszczeniu nasienia w macicy kobiety za pomocą specjalnego cewnika. Nasienie może pochodzić od męża – (IUI – intrauterine insemination) lub dawcy (AID).Z reguły każda większa klinika leczenia niepłodności posiada swój własny bank nasienia. Mężczyzna musi oddać nasienie za pomocą masturbacji. Potem plemniki ” wiruje się ” w specjalnym naczyniu, wybierając zdrowe i silne. Te właśnie podaje się później specjalnym cewniczkiem przez szyjkę macicy do macicy. Kobieta musi być w trakcie owulacji. Cykl powinien być monitorowany, kobieta z reguły odwiedza gabinet ginekologa kilka razy w ciągu cyklu obserwując w USG dojrzewanie pęcherzyka Graafa. Zabieg trwa kilka minut, zaraz potem można iść do domu. U kobiet z cyklami owulacyjnymi skuteczność tej metody sięga 56% w ciągu 6 miesięcy.

      *LAPAROSKOPIA *
      Zabieg wykonuje się w znieczuleniu. Lekarze zlecają go przeważnie w przypadku podejrzenia endometriozy. Polega na wykonaniu trzech niewielkich nacięć, przez które wprowadza się do jamy brzusznej układ optyczny i niewielkich rozmiarów narzędzia chirurgiczne. Badanie to umożliwia obejrzenie zewnętrznej powierzchni narządów jamy brzusznej i wykonywanie różnorodnych zabiegów ginekologicznych, takich jak wyłuszczenie torbieli jajników czy mięśniaków macicy, jak również diagnostykę i leczenie zabiegowe niepłodności oraz endometriozy. Po laparoskopii pacjentka może iść do domu już na drugi dzień po zabiegu. Jeśli natomiast na narządach jamy brzusznej wykonywano jakiekolwiek zabiegi, celowe jest, aby pozostała w szpitalu co najmniej przez 3 doby. Laparoskopię wykonuje większość szpitalnych oddziałów ginekologicznych w Polsce. Zabieg ten można również przeprowadzić w prywatnych szpitalach i spółkach medycznych dysponujących salą laparoskopową i łóżkami dla pacjentów. Przykładowy koszt laparoskopowej operacji torbieli jajnika w spółce prywatnej wynosi ok. 2000-2500 zł, wliczając w to 3-dniowy pobyt w jednoosobowej sali.

      *IMPLANTACJA *
      Implantacja, zagnieżdżenie jaja płodowego. Następuje w 5-6 dni po zapłodnieniu. Zapłodnione jajo wnika w błonę śluzową macicy doczesnowo zmienioną (doczesna), zagłębiając się aż do granicy między warstwą zbitą i gąbczastą. Zbyt głębokie zagnieżdżenie jaja płodowego staje się przyczyną łożyska wrośniętego. Implantacja to także etap w przeszczepianiu tkanek i narządów.

      LINKI I SZNURKI 😉
      Czyli nasze rozmowy forumowe na różne tematy.

      Informacje pomocne dla starających

      Leki, witaminki i ziółka

      Problemy z owulacją, długie cykle

      Prolaktyna

      Laparoskopia i HSG

      Inseminacja

      Wady macicy

      Torbiele

      Tarczyca

      Jeśli znajdziesz jakiś ciekawy, pomocny link, lub masz pomysł co należy dopisać do Vademecum – napisz do mnie na PW 🙂

      • FAKTY I MITY

        Podwójna owulacja w cyklu miesiączkowym.

        Nie jest możliwa podwójna owulacja w różnym czasie. Możliwe jest tylko pękniecie kilku dojrzałych pęcherzyków Graffa równocześnie, co skutkuje ciążą mnogą dwu- lub wielojajową.

        Zdarza się, ze pęcherzyk Graffa dojrzewa, ale tuż przed pęknięciem z powodu zaburzeń w ukł. hormonalnym dotyczącym owulacji, mimo wysokich stężeń estrogenów (niska temp. + śluz pł. i szyjka miękka, wysoko położona i otwarta) dochodzi do zahamowania procesów, które doprowadzają do pęknięcia pęcherzyka. W brzuchu w boku czuje się kłucie lub inny ból (nie u wszystkich kobiet) bo jajnik pracuje “całą parą”.

        Ponieważ nie doszło do przeobrażenia ścianek pustego pęcherzyka w ciałko żółte i nie wydziela on progesteronu – najbardziej dojrzały kolejny pęcherzyk Graffa szybko zaczyna dojrzewać i po kilku dniach dochodzi już do owulacji i następowych zmian w całym narządzie rodnym.

        Dodam, że jeszcze podczas miesiączki następuje wybór kilku pęcherzyków które zaczynają dojrzewać, tylko że owuluje ten, który najbardziej urośnie i pod wpływem LH pęknie. Dlatego w razie zatrzymania rozwoju tego dominującego pęcherzyka wystarcza kilka dni, aby następny był już gotowy do owulacji.

        Znasz odpowiedź na pytanie: *** Vademecum Starających ***

        Dodaj komentarz

        Angina u dwulatka

        Mój Synek ma 2 lata i 2 miesiące. Od miesiąca kaszlał i smarkał a od środy dostał gorączki (w okolicach +/- 39) W tym samym dniu zaczął gorączkować mąż –...

        Czytaj dalej →

        Mozarella w ciąży

        Dzisiaj naszła mnie ochota na mozarellę. I tu mam wątpliwości – czy w ciąży można jeść mozzarellę?? Na opakowaniu nie ma ani słowa na temat pasteryzacji.

        Czytaj dalej →

        Ile kosztuje żłobek?

        Dziewczyny! Ile płacicie miesięcznie za żłobek? Ponoć ma być dofinansowany z gminy, a nam przyszło zapłacić 292 zł bodajże. Nie wiem tylko czy to z rytmiką i innymi. Czy tylko...

        Czytaj dalej →

        Dziewczyny po cc – dreny

        Dziewczyny, czy któraś z Was miała zakładany dren w czasie cesarki? Zazwyczaj dreny zdejmują na drugi dzień i ma on na celu oczyszczenie rany. Proszę dajcie znać, jeśli któraś miała...

        Czytaj dalej →

        Meskie imie miedzynarodowe.

        Kochane mamuśki lub oczekujące. Poszukuję imienia dla chłopca zdecydowanie męskiego. Sama zastanawiam się nad Wiktorem albo Stefanem, ale mój mąż jest jeszcze niezdecydowany. Może coś poradzicie? Dodam, ze musi to...

        Czytaj dalej →

        Wielotorbielowatość nerek

        W 28 tygodniu ciąży zdiagnozowano u mojej córeczki wielotorbielowatość nerek – zespół Pottera II. Mój ginekolog skierował mnie do szpitala. W białostockim szpitalu po usg powiedziano mi, że muszę jechać...

        Czytaj dalej →

        Ruchome kolano

        Zgłaszam się do was z zapytaniem o tytułowe ruchome kolano. Brzmi groźnie i tak też wygląda. dzieciak ma 11 miesięcy i czasami jego kolano wyskakuje z orbity wygląda to troche...

        Czytaj dalej →
        Rodzice.pl - ciąża, poród, dziecko - poradnik dla Rodziców
        Logo
        Enable registration in settings - general