Wysypka na brzuchu u dziecka: Wygląd i rodzaje wysypek + sposoby ich leczenia

Czym jest wysypka na brzuchu?

Wysypka na brzuchu to w zależności od charakteru, uogólnione lub ograniczone zmiany skórne. Mogą się one różnić zarówno wielkością jak i kolorem, najczęściej za ich występowanie odpowiadają czynniki alergiczne, zakaźne lub środowiskowe. Swędzący brzuch może pojawić się u dziecka w każdym wieku, jednak zdecydowanie najczęściej obserwowana jest wysypka na brzuchu u niemowlaka i dzieci w wieku przedszkolnym. Najlepiej obserwować czy wysypka na brzuchu dziecka nie rozprzestrzenia się na inne części ciała i nie zmienia swojego charakteru. Jeżeli nie ustąpi samoistnie, wskazana jest wizyta u dermatologa. Często bowiem za wysypkę w tym miejscu odpowiada np. nowy środek do prania czy zmiękczania ubrań. U noworodków z kolei wysypka może być związana z krążącymi w ich krwi hormonami matki. Jeżeli zmiany skórne na brzuchu to jedyny niepokojący w danym momencie objaw u dziecka (nie towarzyszą im np. gorączka czy rozdrażnienie), nie ma konieczności natychmiastowej wizyty u lekarza. Rodzice małych dzieci powinni jednak wiedzieć, że wiele chorób wieku dziecięcego może przejawiać się wysypką i umieć ją odpowiednio rozpoznać.

O czym świadczy miejsce występowania wysypki u dziecka?

Miejsce występowania wysypki może czasami, choć nie zawsze może pomóc w zdiagnozowaniu jej przyczyny. Jeżeli obserwowana jest tylko drobna wysypka na brzuchu i piersiach dziecka, mogą to być potówki lub efekt zastosowania drażniącego środka piorącego. Podobną przyczynę może mieć wysypka na brzuchu i plecach, choć ta może być również spowodowana tzw. trzydniówką czyli popularną wśród małych dzieci chorobą wirusową. Z kolei wysypka na podbrzuszu charakterystyczna jest dla innej choroby zakaźnej jaką jest szkarlatyna. Poniżej, krótkie zestawienie przedstawiające rodzaje wysypek i związane z nimi choroby.

Wygląd i rodzaje wysypek u dzieci o charakterze niezakaźnym

Zmiany skórne u dzieci na brzuchu mogą przyjmować różne formy. Często są to drobne, rozsiane kropki, innym razem suche i czerwone plamy, które dodatkowo intensywnie swędzą. Wbrew pozorom jednak stosunkowo duży odsetek zmian skórnych u dziecka na brzuchu nie jest spowodowany chorobą zakaźną. Czym w takim bądź razie? Oto kilka przykładów:

• Swędząca wysypka u dziecka w formie obszernych, rozlanych czerwonych plam – to tzw. pokrzywka ostra (nazwa wzięła się stąd, że przypominają skórę po poparzeniu pokrzywą) czyli silna odpowiedź organizmu na kontakt z alergenem najczęściej środowiskowym, rzadziej pokarmowym.
• Drobna wysypka u dziecka w postaci lekko wyczuwalnych pod skórą grudek, rozsianych na dużej powierzchni – to zazwyczaj efekt ekspozycji na słońce (tzw. osutka świetlna) lub skutek uboczny zażywanych leków. Często określana jest jako delikatna kaszka na skórze.
• Drobne pęcherzyki, czasem wyglądające jak małe, wypełnione płynem bąbelki – pojawiające się zazwyczaj w okresie letnim to nic innego jak popularne potówki na brzuchu, będące efektem przegrzania skóry. Zdarza się, że pojawiają się również zimną, kiedy maluch jest zbyt ciepło ubrany. Ta nieswędząca wysypka u dziecka znika samoistnie maksymalnie w 48 godzin.
• Suche plamy na brzuchu u dziecka, łuszczące się, czasem o charakterze rumieniowym – mogą świadczyć o atopowym zapaleniu skóry (AZS), za które odpowiada uwarunkowana genetycznie nadwrażliwość na alergeny. Na brzuchu pojawia się stosunkowo późne, zazwyczaj najpierw obejmuje zgięcia łokci i kolan lub policzki. Zawsze towarzyszy jej świąd.

Sprawdź: Jak objawia się egzema u niemowląt?

Choroby powiązane z wysypką na brzuchu i zalecane leczenie

Oto najczęściej występujące w wieku dziecięcym choroby, w przypadku których jednym z głównych objawów jest wysypka na brzuchu:

• Odra – ostra, wirusowa choroba zakaźna, której oprócz grudkowej wysypki o nieregularnych kształtach często towarzyszy wysoka gorączka, przekraczająca 39 stopni. Kilka dni przed pojawieniem się objawów skórnych może również pojawić się światłowstręt i zapalenie krtani z suchym, męczącym kaszlem. Wysypka pojawia się nie tylko na brzuchu, ale również twarzy i kończynach górnych i dolnych, a nawet śluzówce jamy ustnej. Choć odra w dużym stopniu została wyeliminowana przez obowiązkowe szczepienia, w ostatnich czasach obserwujemy zwiększoną ilość jej przypadków. Jak pomóc? Można bez obaw stosować środki łagodzące swędzenie, w tym przede wszystkim emulsję z tlenkiem cynku, syropy przeciwkaszlowe i leki przeciwgorączkowe . Do lekarza udajemy się wyłącznie w sytuacji gdy u dziecka pojawi się gorączka.
• Różyczka – kolejna choroba wirusowa typowa dla wieku dziecięcego. W jej przypadku jednak wysypka na brzuchu dziecka ma charakter drobnych (wielkości mniej więcej główki od szpilki), bladoróżowych, luźno usianych kropek. Obejmuje także przestrzeń za uszami i klatkę piersiową. W przebiegu różyczki obserwuje się także powiększenie węzłów szyjnych i zausznych. Co robić? Leczenie polega głównie na izolacji osoby chorej, zwłaszcza od kobiet w ciąży, ponieważ może ona doprowadzić do poronienia lub uszkodzenia płodu. Wysypka powinna zniknąć samoistnie po maksymalnie 4 dniach. Ze względu na to, że objawy mogą przypominać także inne choroby warto w tym przypadku skonsultować się z lekarzem, który potwierdzi diagnozę.
• Ospa wietrzna – najczęściej pojawiająca się choroba wieku dziecięcego, w której krosty na brzuchu dziecka i innych częściach jego ciała, w tym również owłosionych jak np. głowa, są głównym objawem. Intensywność wysypki to kwestia indywidualna, zdarza się że dziecko ma zaledwie kilka zmian skórnych, jak również że większość powierzchni jego ciała jest nimi zajęte. Zmiany początkowo o charakterze drobnych plamek z czasem przekształcają się w pęcherzyki wypełnione płynem, a po pęknięciu zasuszają w krosty. Samej wysypce towarzyszy świąd, przez co jest ona wyjątkowo uciążliwa dla dziecka. Co stosować? Najlepiej preparaty przyspieszające zasychanie zmian i łagodzące świąd, jak np. popularny Pudroderm czy Sudocrem. Jest to istotne, ponieważ rozdrapywanie krost może zostawiać blizny. Przy ospie dodatkowo może pojawić się gorączka, w przypadku której nie wolno stosować leków na bazie ibuprofenu. Jeżeli wysypka jest wyjątkowo silna i objęła również błony śluzowe, należy skonsultować się z lekarzem.
• Półpasiec – wywoływany przez tego samego wirusa co ospa wietrzna, objawia się drobnymi pęcherzykami właśnie w okolicach brzucha, którym towarzyszy ból i silny świąd, a także uczucie pieczenia. Występuje wyłącznie u dzieci, które już przeszły ospę wietrzną.
• Szkarlatyna – wywoływana przez paciorkowce odpowiedzialne także za anginę ropną. W jej przypadku wysypka jest gęsta i ma formę czerwonych plam, z największym skupiskiem na brzuchu, udach i ramionach. Szkarlatynie towarzyszy zawsze wysoka gorączka i ból gardła, które ma ciemnoczerwoną barwę z białym nalotem na migdałkach. Charakterystyczny jest także tzw. malinowy język. Co robić? Ze względu na fakt, iż jest to choroba bakteryjna o niebezpiecznych powikłaniach, konieczna jest konsultacja z lekarzem i antybiotykoterapia. Potwierdzeniem przebytej szkarlatyny jest złuszczanie się, po około tygodniu od zachorowania, skóry na stopach i dłoniach.
• Świerzb – wywoływany przez niewielkie roztocza, określane mianem świerzbowców. Wysypka, w formie grudek i drobnych pęcherzyków wypełnionych płynem często daje podobny obraz jak pokrzywka na brzuchu u dziecka. Charakterystyczne są jednak w tym przypadku niewielkie szaro zabarwione wypukłości, będące pozostałością po drążeniu podskórnych korytarzy przez roztocza. Częściej niż na brzuchu pierwsze objawy pojawiają się między palcami u rąk, a także w fałdach łokciowych i pachowych, gdzie skóra jest najcieńsza. Zmianom towarzyszy silny świąd, a ulgę mogą przynieść wyłącznie preparaty przepisane przez lekarza.
• Trzydniówka – częsta choroba u niemowląt i dzieci mniej więcej do 4 roku życia. Popularna trzydniówka, fachowo określana jako rumień nagły, objawia się wysoką, trudną do zbicia gorączką. Po jej ustąpieniu (zwykle w trzeciej dobie od wystąpienia objawów) pojawia się drobna wysypka na brzuszku u niemowlaka, która może objąć także kark i kończyny. Ustępuje ona jednak samoistnie po około trzech dniach.
• Pieluszkowe zapalenie skóry – typowe dla niemowląt i małych dzieci, które nadal noszą pampersa. Wysypka, powstająca w efekcie zbyt rzadkiej zmiany pampersa, występuje wyłącznie w tej okolicy i ma postać licznych krostek, które z czasem przekształcają się w otwarte, trudne do zagojenia razy. W skrajnych przypadkach stanowi zapalnemu może towarzyszyć gorączka. Jak pomóc? Oprócz natłuszczania zajętych chorobowo miejsc należy „wietrzyć pupę” malucha w celu przyspieszenia gojenia, a także stosować maści dedykowane walce z odparzeniami.

Sprawdź: 7 przyczyn powstawania wysypki na twarzy u dziecka

Kiedy do lekarza z wysypką na brzuchu u niemowlaka?

Jak widać wysypka na brzuchu u dziecka nie zawsze musi być spowodowana jakimś poważnym schorzeniem wymagającym interwencji lekarskiej. Z tego względu o ile brak jest niepokojących objawów dodatkowych, takich jak np. wysoka gorączka, można spokojnie zaczekać z wizytą u pediatry, obserwując rozwój zdarzeń i analizując wydarzenia kilku ostatnich dni. Być może dziecko zjadło jakiś silnie alergizujący składnik (np. truskawkę) lub było narażone na kontakt z alergenami środowiskowymi, jak np. psia sierść. Jeżeli wysypka nie ustąpi samoistnie w ciągu około tygodnia czasu, wskazana jest wizyta u pediatry lub dermatologa, którzy pomogą ustalić przyczynę źródłową i zaproponują skuteczne leczenie.