Separacja a rozwód: co lepiej wybrać?

Separacja czy rozwód – co lepsze?

Rozwód i separacja są przewidziane w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Przesłanki obu rozwiązań są podobne – sąd orzeka rozwód albo separację wówczas, gdy w małżeństwie małżonków nastąpił rozkład pożycia małżeńskiego.

Pożycie małżeńskie jest rozumiane jako trzy podstawowe więzi, które powinny występować w każdym prawidłowo funkcjonującym małżeństwie:

• więź psychiczna;
• więź fizyczna;
• więź gospodarcza.

Zarówno w przypadku rozwodu, jak i separacji rozkład pożycia musi być zupełny i całkowity. Przykładowo, jeśli małżonkowie pokłócili się o zasady wydatkowania wspólnych pieniędzy, ale nadal utrzymują pożycie fizyczne i kochają się, orzeczenie rozwodu czy separacji jest niemożliwe.

Ważne!

Podstawową różnicą pomiędzy rozwodem a separacją jest trwałość rozkładu pożycia małżeńskiego. Aby sąd orzekł rozwód, rozkład pożycia małżeńskiego musi mieć charakter trwały, nieodwracalny. W przypadku separacji rozpad pożycia ma charakter przejściowy.

Podsumowując, przesłanki orzeczenia separacji są niezwykle zbliżone do przesłanek orzeczenia rozwodu. Nie sposób jednoznacznie stwierdzić, które rozwiązanie jest lepsze, albowiem wszystko zależy od sytuacji panującej w związku stron. Rozwód jest rozwiązaniem znacznie popularniejszym aniżeli separacja i zdecydowanie więcej par decyduje się na rozwiązanie małżeństwa.

Sprawdź: Kiedy czas na rozwód?

Jednocześnie, separacja daje małżonkom możliwość ratowania małżeństwa, podjęcia terapii i przemyślenia, co będzie najkorzystniejsze dla ich rodziny. Warto pamiętać, iż jeśli jeden z małżonków w toku procesu domaga się orzeczenia separacji, zaś drugi z małżonków kategorycznie żąda rozwodu, sąd – jeśli stwierdzi wystąpienie wskazanych powyżej powodów – orzeknie rozwód.

Separacja a rozwód: najważniejsze różnice

Podstawowe różnice pomiędzy rozwodem a separacją obrazuje poniższa tabela:

Separacja nie kończy małżeństwa – małżeństwo nadal trwa, choć pozostaje niejako w stanie zawieszenia. Małżonkowie pozostający w separacji nie mają możliwości powrotu do poprzednio noszonego nazwiska, nie mogą również zawrzeć kolejnego związku małżeńskiego dopóki ich małżeństwo nie zostanie rozwiązane przez rozwód. Jednocześnie, małżonkowie pozostający w separacji mają ustawowy obowiązek udzielania sobie pomocy w szczególnie uzasadnionych, trudnych sytuacjach (jak np. ciężka choroba).

Co ważne, w przypadku śmierci małżonka pozostającego w separacji drugi z małżonków jest pozbawiony ustawowego prawa do dziedziczenia po spadkodawcy, chyba że spadkodawca powołał małżonka do spadku pozostawiając odpowiedni testament. Orzeczenie separacji wprowadza w małżeństwie stron ustrój rozdzielności majątkowej, co oznacza, że każdy z małżonków od daty uprawomocnienia wyroku ma własny, odrębny majątek, a majątek posiadany dotychczas wspólnie (np. dom, mieszkanie czy samochód) staje się wspólnością w częściach ułamkowych po 1/2 na rzecz każdego z nich.

Alimenty w czasie separacji

Wyrok orzekający o separacji wygląda podobnie jak wyrok rozwodowy. Sąd w sprawie o separację orzeka o winie za rozkład pożycia, o ile małżonkowie nie zadeklarują chęci ustanowienia separacji bez orzekania o winie. Sąd decyduje również o:

• władzy rodzicielskiej nad wspólnymi dziećmi poniżej 18 roku życia;
• terminach kontaktów rodzica niesprawującego władzy rodzicielskiej z dziećmi;
• wysokości alimentów na rzecz dzieci;
• wysokości alimentów na rzecz małżonka, o ile takie roszczenie zostanie zgłoszone w toku sprawy;
• ustaleniu zasad zamieszkiwania przez małżonków we wspólnym mieszkaniu lub domu;
• podziale majątku, jeśli nie spowoduje to przedłużenia postępowania.

Niezwykle ciekawym zagadnieniem jest możliwość zasądzenia przez sąd alimentów płatnych przez jednego z małżonków na rzecz drugiego z nich. Co do zasady, małżonek, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia (a zatem sąd nie orzekał o winie, oboje małżonkowie są winni rozkładu pożycia lub małżonek żądający alimentów jest niewinny) i który znajduje się w niedostatku, tj. ma trudności w zaspokojeniu podstawowych potrzeb życiowych jak mieszkanie czy żywność, może żądać od drugiego z małżonków renty alimentacyjnej. W przypadku, gdy jeden z małżonków jest wyłącznie winny rozkładu pożycia, małżonek niewinny może domagać się alimentów na swoją rzecz również wówczas, gdy orzeczenie separacji powoduje istotne pogorszenie jego sytuacji życiowej.

Uzyskanie alimentów w wyroku o separacji nie jest łatwe, albowiem małżonek musi uzasadnić spełnienie opisanych powyżej przesłanek i wykazać wysokość swoich usprawiedliwionych potrzeb. Wysokość alimentów będzie zależała oczywiście od osiąganych przez strony dochodów i posiadanego majątku.

Przykład:

Joanna i Marek zdecydowali się na orzeczenie separacji. Żadne z nich nie domaga się orzekania o winie. Marek prowadzi własną działalność gospodarczą i jego miesięczny dochód wynosi średnio 15 000 zł. Joanna pracuje jako sekretarka w szkole i jej miesięczne wynagrodzenie to 2 000 zł. Jeśli Joanna zdecyduje się na wystąpienie z roszczeniem o zasądzenie alimentów, najprawdopodobniej je otrzyma, albowiem separacja spowoduje istotne pogorszenie jej sytuacji życiowej.

Pozew o rozwód po separacji

Jak już mówiliśmy, orzeczenie separacji nie kończy małżeństwa stron. Małżonkowie pozostający w separacji mogą w każdym czasie zdecydować o:

• zniesieniu separacji

albo

• zakończeniu małżeństwa.

W przeciwieństwie do wyroku rozwodowego, który jest ostateczny i nieodwołalny, separacja może zostać zniesiona na mocy wyroku sądu. Aby sąd wydał tego rodzaju wyrok, oboje małżonkowie muszą wystąpić ze zgodnym wnioskiem.

Możliwy jest również rozwód po separacji. Termin na złożenie pozwu rozwodowego jest nieograniczony – małżonek w każdym czasie może wystąpić o orzeczenie rozwodu. Wbrew obiegowej opinii, sam upływ czasu po orzeczeniu separacji nie powoduje automatycznego rozwiązania małżeństwa stron. Sąd orzeknie rozwód małżonków pozostających w separacji tylko i wyłącznie po złożeniu przez jednego z nich pozwu o rozwód.

Autor: adwokat Marta Milan z LegalHero.pl

LegalHero.pl to portal oferujący profesjonalne porady prawne i dokumenty prawne w przystępnych cenach. Zachęcamy do odwiedzenia naszej strony www.legalhero.pl, a w razie pytań prosimy o kontakt mailowy [email protected]

Sprawdź także:

• Alimenty natychmiastowe
• Od czego zależy wysokość alimentów?

[Zdjęcie główne: depositphotos.com]