Co to jest oksytocyna?
Oksytocyna jest hormonem wydzielanym przez przysadkę mózgową, która jest częścią układu nerwowego. Jej głównym zadaniem jest stymulowanie macicy do skurczów podczas akcji porodowej. Skąd nasz organizm wie, kiedy trwa jeszcze ciąża, a kiedy to już poród? W ciąży następuje zwiększone wydzielanie jednego z żeńskich hormonów płciowych – progesteronu. Rosnące stężenie progesteronu tworzy tzw. blok progesteronowy – zabezpiecza macicę przed działaniem oksytocyny, co jest konieczne do utrzymania ciąży.
Oksytocyna jest również wydzielana po porodzie podczas karmienia piersią. To właśnie drażnienie przez Twoje dziecko brodawek sutkowych w trakcie ssania powoduje jej wydzielanie. W połogu oksytocyna zapewnia tzw. skurcze połogowe, które zmniejszają krwawienie z miejsca łożyskowego i przyspieszają zwijanie się macicy (czyli jej powrót do wielkości sprzed ciąży).
Obecnie oksytocyna wykorzystywana jest podczas wielu procedur medycznych, o których będzie mowa poniżej.
Wskazania do zastosowania oksytocyny
- Wywołanie lub przyspieszenie porodu – np. ciąża po terminie, osłabienie czynności skurczowej w trakcie porodu;
- Kontrola krwawienia poporodowego lub w przypadku atonii macicy – poprzez wywoływanie skurczu, oksytocyna zapobiega nadmiernemu krwawieniu;
- Test oksytocynowy – używany do oceny wydolności łożyska (czyli sprawdzenia czy funkcjonuje prawidłowo), obecnie rzadko wykonywany;
- Leczenie wspomagające niedokonanego poronienia.
Wywołanie porodu oksytocyną
Zdarzają się sytuacje, w których konieczne jest „sztuczne” wywołanie porodu poprzez podanie oksytocyny. Należą do nich m.in. ciąża po terminie oraz przedwczesne odpływanie płynu owodniowego. Jednakże indukcja porodu nie zawsze kończy się porodem.
Jak wygląda indukcja porodu?
Wywoływanie porodu oksytocyną zazwyczaj odbywa się w ramach bloku porodowego. Początkowe etapy indukcji mogą odbywać się na sali wieloosobowej, natomiast po stwierdzeniu skrócenia i rozwarcia szyjki macicy pacjentka jest przenoszona na salę pojedynczą. W zależności od szpitala pacjentka jest na czczo lub po posiłku, ale w każdym przypadku może pić wodę. Następnie pod postacią kroplówki podłączany jest wlew z oksytocyny. Nie jest to jednak zwykła kroplówka. Ilość oksytocyny jest dozowana przez specjalną pompę infuzyjną, a dawkę można zwiększać lub zmniejszać w zależności od potrzeb i wskazań medycznych. Dawkowanie oksytocyny jest ustalane indywidualnie dla każdej pacjentki przez lekarza. Czas trwania indukcji (która nie kończy się porodem) to ok. 6 godzin.
Działanie oksytocyny
W czasie indukcji pacjentki w różny sposób mogą reagować na oksytocynę i tak naprawdę nigdy nie jest powiedziane, że w każdym przypadku indukcja zakończy się sukcesem (porodem). Istnieje grupa pacjentek, które źle reagują na oksytocynę, mają bardzo bolesne skurcze, a szyjka macicy się nie rozwiera. Natomiast z drugiej strony mamy również grupę kobiet, które po podłączeniu oksytocyny nie odczuwają żadnych skurczów. Trzecia z kolei grupa pacjentek ma umiarkowane skurcze w trakcie wlewu z oksytocyną, ale po jego odłączeniu skurcze ustają. Dlatego wcale nie jest powiedziane, że jeśli masz indukcję to urodzisz.
Najbardziej optymalna sytuacja występuje wtedy, kiedy podczas wywoływania porodu oksytocyną pojawiają się skurcze, które dają postęp porodu, czyli wpływają na rozwarcie szyjki macicy, i utrzymują się po odłączeniu wlewu z oksytocyną. Wówczas indukcja kończy się porodem.
W przypadku, gdy indukcja kończy się niepowodzeniem, można ją powtórzyć w odstępie kilku dni. Zazwyczaj ma to miejsce po 2-3 dniach.
Stymulacja porodu oksytocyną
Jest to termin znacznie różniący się od powyższej „indukcji porodu”. Oznacza on, że poród rozpoczął się sam tj. naturalnie, a oksytocyna ma go tylko wspomóc. Stymulację porodu oksytocyną włącza się w przypadku osłabnięcia skurczy porodowych. Wówczas, podobnie jak w przypadku indukcji, podłącza się kroplówkę z oksytocyną. Kroplówka pozostaje podłączona do momentu, aż spełni swoje zadanie tj. wywoła lub zwiększy częstość skurczy, a następnie jest odłączana. Czasami może następować dalsza kontynuacja stopniowego dawkowania oksytocyny. Dzieje się to w przypadkach, gdy czynność skurczowa ustaje ponownie bądź niska częstość tych skurczy (długie przerwy międzyskurczowe) nie pozwalają na postęp porodu.
Rola oksytocyny w III okresie porodu
Trzeci okres porodu to czas, w którym następuje oddzielenie łożyska. W zależności od preferencji personelu medycznego może być on prowadzony aktywnie lub biernie. Właśnie przy aktywnym prowadzeniu III okresu porodu podaje się pacjentce oksytocynę. Celem jej podania jest szybsze oddzielenie łożyska i zmniejszenie poporodowego krwawienia. W przeciwieństwie do poprzednich metod podawania, tutaj używa się zazwyczaj strzykawki, przez co pacjentka może nawet nie zauważyć, że ją otrzymała.
Czy obawiać się skutków ubocznych oksytocyny?
Stosowanie oksytocyny zawsze wywołuje u pacjentek niezadowolenie i dużą ilość pytań. Dzieje się tak ze względu na same właściwości oksytocyny – działanie skurczowe. U kobiet, u których stosuje się oksytocynę, skurcze są często o wiele bardziej bolesne. Dochodzi również do skrócenia przerw międzyskurczowych, co zmniejsza ilość czasu pozwalającego na relaks. Dlatego warto jest już w ciąży wyćwiczyć techniki, które pozwolą Ci się zrelaksować w trakcie takiej sytuacji, a także podczas porodu.
Przeciwwskazania do stosowania oksytocyny
Jak przy stosowaniu każdego leku, występują również przeciwwskazania do stosowania oksytocyny. W 1 grupie tych przeciwwskazań znajdują się sytuacje, w których sam poród siłami natury jest niebezpieczny dla życia dziecka. Zaliczamy do nich m.in.:
- Łożysko przodujące;
- Nieprawidłowe położenie płodu (położenie skośne lub poprzeczne);
- Nieprawidłową budowę miednicy matki – tzw. dysproporcja główkowo – miednicowa;
- Przodowanie lub wypadnięcie pępowiny.
2 grupa tych przeciwwskazań to sytuacje, które zagrażają zdrowiu i życiu matki. Należą do nich:
- Nadwrażliwość na oksytocynę;
- Stan wzmożonego napięcia macicy;
- Zagrażające pęknięcie macicy;
- Zaburzenia sercowo – naczyniowe.
Powikłania po stosowaniu oksytocyny
Powikłania wynikające ze stosowania oksytocyny występują rzadko pod warunkiem dobrej komunikacji pacjent – lekarz. Zawsze w przypadku każdego odczucia, które wydaje Ci się dziwne powinnaś poinformować o nim personel medyczny. Do tego zaliczają się również bardzo bolesne skurcze występujące po podłączeniu oksytocyny. Do powikłań po stosowaniu oksytocyny zaliczamy:
- Wzmożone napięcie macicy – uczucie ciągłego skurczu nie ustępującego nawet na chwilę;
- Pęknięcie macicy;
- Przemijająca arytmia (zaburzenie rytmu serca) u dziecka.
Oksytocynę bardzo często stosuje się w szpitalach ginekologiczno-położniczych. W przypadku, gdy nie rozumiesz jej zastosowania u Ciebie lub chcesz poznać szczegóły takiej decyzji, warto jest dopytać się lekarza o powody jej zastosowania. Jako pacjentka masz prawo poznać przyczyny każdej decyzji dotyczącej Ciebie. Dlatego nie bój się pytać i pamiętaj, że oksytocyna może wpłynąć na Ciebie inaczej niż na Twoje koleżanki.
Przysłowia o wiośnie. Co mówią nam ludowe mądrości?
W tych muzeach nie będziecie się nudzić. Majówka last minute
Co zrobić żeby trampolina nie elektryzowała?
Majówka w szkole 2024. Uczniów szkół średnich czeka wyjątkowo długi weekend. Ile będzie wolnego?
Jedynka na koniec roku 2023/2024. Czy z jedną jedynką można przejść do następnej klasy?
Najlepsze aplikacje edukacyjne dla dzieci w wieku 6-8 lat. TOP 6 polecanych programów do nauki, rozwoju i kreatywnej zabawy
- Rodzice.pl
- Ciąża
- Zdrowie w ciąży
- Hormony
- Oksytocyna: czym jest i kiedy się ją stosuje?
Jak obliczyć termin porodu? Mamy niezawodny sposób na określenie, kiedy dziecko przyjdzie na świat!
Przewidywany termin porodu określa lekarz specjalizujący się w ginekologii i położnictwie. Zazwyczaj dokonuje tej czynności już na pierwszej wizycie po przeprowadzeniu wywiadu lekarskiego oraz potwierdzeniu ciąży. Jak obliczyć termin porodu?...
Czytaj dalej →Czy poród boli? Jak rodząca odczuwa ból podczas porodu?
O tym, czy poród boli i jak bardzo, młode mamy mogą opowiadać naprawdę długo. Z kolei kobiety oczekujące na dziecko nie raz i nie dwa w trakcie ciąży zastanawiają się,...
Czytaj dalej →Zamartwica urodzeniowa: Co to jest? Jakie ma stopnie i jakie niesie ze sobą skutki?
Są takie sytuacje, kiedy poród z jakiś wiadomych lub niewiadomych przyczyn, przebiega nie tak, jak powinien. Komplikacje okołoporodowe to przyczyna utraty zdrowia, a czasami nawet życia noworodka. Są one też...
Czytaj dalej →Jak wywołać poród- wskazania oraz sposoby
Kiedy minął już dawno termin rozwiązania, należy przyspieszyć poród – zarówno dla zdrowia dziecka, jak i matki. Poznaj różne metody, które w tym pomogą. Jak wywołać poród domowymi sposobami, a jak w szpitalu?...
Czytaj dalej →Kalkulator terminu porodu
Informacje się potwierdziły? Jesteś w ciąży? Świetnie! Gratulujemy! Zapewne teraz chciałabyś się dowiedzieć kiedy na świat przyjdzie Twoje dziecko. Nasz kalkulator terminu porodu poda Ci przybliżoną datę narodzin maluszka. W...
Czytaj dalej →Jak szybko urodzić? Oto sposoby na złagodzenie bólu porodowego
Jak urodzić szybko i bezboleśnie? To bardzo indywidualna kwestia. Niektóre kobiety odczuwają silne bóle przez wiele godzin i akcja porodowa przebiega niespiesznie, u innych poród może potoczyć się błyskawicznie, jeszcze zanim...
Czytaj dalej →Poród pośladkowy – siłami natury czy poprzez cięcie cesarskie?
Co oznacza poród pośladkowy? Poród pośladkowy, a właściwie poród miednicowy, to sytuacja, w której na świat w pierwszej kolejności przychodzą pośladki płodu, a nie główka. W dobie monitorowania wszystkich ciężarnych...
Czytaj dalej →Doula przy porodzie – doświadczona towarzyszka młodej mamy
Doula w Polsce to wciąż zawód, który wzbudza konsternację. Wiele osób nie wie, czym zajmuje się doula, jakie są jej kompetencje i w jaki sposób może pomóc przyszłej matce. Czy...
Czytaj dalej →Poród francuski – co to jest i na czym polega?
Poród francuski po raz pierwszy przeprowadzono w Polsce 7 marca 2020 roku w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym w Olsztynie. Wcześniej był on wykonywany w placówkach na terenie Francji oraz Izraela. Metoda...
Czytaj dalej →Poród rodzinny: Czy tata powinien być przy porodzie?
Czy tata powinien być przy porodzie? TAK. Na tym krótkim słowie i kropce mógłbym zakończyć wpis. Zdaję sobie jednak sprawę, że temat nie jest taki prosty. U nas także nie...
Czytaj dalej →Czop śluzowy
Wśród znaków świadczących o tym, że poród zbliża się wielkimi krokami, często wymieniany jest tzw. czop śluzowy, a właściwie jego odejście. Czym dokładnie on jest i kiedy odchodzi? Czy to...
Czytaj dalej →Zielone wody płodowe: Co oznaczają? Kiedy się robią? Dlaczego?
Odejście wód płodowych jest jednoznacznym sygnałem, że akcja porodowa już się rozpoczęła. Organizm przygotowuje się porodu właśnie poprzez wydalenie płynu owodniowego. Zazwyczaj ma on przeźroczysty kolor, czasami zabarwiony na żółto...
Czytaj dalej →Poród: Oczekiwania a rzeczywistość. Co najczęściej zaskakuje przyszłą mamę?
Oczekiwanie na poród z pewnością jest ekscytującym, ale również i stresującym przeżyciem – szczególnie, jeśli czekasz na pojawienie się na świecie swojego pierwszego dziecka. Nie każda przyszła mama ma w...
Czytaj dalej →Pępowina [Budowa, Funkcje, Zagrożenia]
Pępowina odgrywa kluczową rolę w prawidłowym przebiegu ciąży. Jest swoistym połączeniem między matką a płodem i zapewnia dziecku niezbędne do jego rozwoju tlen i składniki odżywcze. Zburzenia w budowie lub...
Czytaj dalej →Łożysko w ciąży
Łożysko to jeden z najważniejszych elementów biorących udział w rozwoju płodowym dziecka. Ma kluczowe znaczenie w donoszeniu ciąży i pełni rolę jednego z najważniejszych narządów, które są potrzebne do dostarczania...
Czytaj dalej →Gdy chcesz wyjść wcześniej z pracy…
Oczepiny – Najciekawsze zabawy oczepinowe
Jako wodzirej na weselach już od kilku lat staram się jak najbardziej zaskakiwać, zabawiać i mobilizować to tańca gości. Staram się cały czas rozbudowywać swoją ofertę i gamę zabaw weselnych....
Czytaj dalej →Winietki
Winietki rozstawione na stołach weselnych ułatwiają gościom zajęcie miejsca. Mogą im towarzyszyć drobne upominki albo zabawne akcenty. Na pewno wielu z was było na weselu, na którym nie było rozplanowanych...
Czytaj dalej →