Biegunka u dziecka: kiedy do lekarza?
Twój Maluch zrobił więcej niż pięć kup w ciągu jednego dnia? W takim razie, o ile nie jest noworodkiem karmionym piersią i nie jest to dla niego norma, możemy uznać, że to biegunka. U dziecka biegunka może mieć przykre następstwa: najczęściej mamy do czynienia z odparzeniami i odwodnieniem. Szczególnie niebezpieczna jest oczywiście biegunka u małych dzieci, które znoszą ją znacznie gorzej, niż starszaki. Co robić, kiedy Twoje dziecko ma biegunkę? Co podać, jak powstrzymać? Jakie są rodzaje biegunek?
Biegunka u dziecka: przyczyny
Przyczyny biegunki u dzieci są zależne od wielu czynników, różnych w zależności od wieku. Biegunka u rocznego dziecka bez innych objawów może wynikać m.in. z ząbkowania, ale już biegunka u trzylatka będzie prawdopodobnie biegunką pokarmową lub infekcją wirusową nabytą w przedszkolu. Biegunka u przedszkolaka może np. latem być skutkiem zakażenia pasożytniczego lub bakteryjnego, zaś w zimie biegunka u dziecka pojawia się często podczas antybiotykoterapii.
Przyczyny biegunki u dzieci należy szukać na zasadzie obserwacji. Jeśli towarzyszy jej kaszel lub gorączka, możemy mówić o infekcji wirusowej. Jeżeli coś zmieniło się w diecie dziecka, biegunce towarzyszą wymioty i ból brzucha – to pewnie niestrawność lub nietolerancja pokarmowa. Biegunka u noworodków i niemowląt może być spowodowana alergią pokarmową (np. na laktozę), niewłaściwym karmieniu piersią lub problemami z budową anatomiczną jelit.
Objawy biegunki u dzieci
Biegunka, podobnie jak gorączka i wymioty, to nic innego jak reakcja obronna organizmu na atak z zewnątrz. O biegunce u dziecka mówimy wtedy, kiedy dziecko w ciągu 12 godzin oddaje pięć lub więcej stolców, które są luźnej konsystencji, często z obecnością krwi, śluzu lub zielonkawej ropy. Biegunka u dziecka, która trwa dłużej niż 2 tygodnie, nazywana jest biegunką przewlekłą. Najczęściej jej przyczyną jest ostre zapalenie jelit. To niebezpieczny stan, często niestety pojawiający się u dzieci do 3. roku życia – wynika to z faktu, że dzieci w tym wieku jeszcze nie przeżuwają dobrze pokarmu, a ich jelita nie radzą sobie z dużymi kawałkami jedzenia.
Objawy biegunki u niemowląt
U niemowląt karmionych piersią może dochodzić nawet do 7 wypróżnień w ciągu doby i jest to całkowicie normalne. Jak rozpoznać biegunkę u niemowlaka? Niepokoić powinno nagłe zwiększenie się liczby stolców bez żadnej przyczyny, duża ilość śluzu w kupie, zielone zabarwienie, ropa lub krew w kale oraz widoczne pogorszenie się samopoczucia.
Rodzaje biegunek u dzieci
Biegunka może mieć różne przyczyny, ale też możemy wyróżnić różne rodzaje biegunek u dzieci.
Biegunka bakteryjna u dziecka
Biegunka bakteryjna u dziecka wywołana jest różnymi patogenami, np. pałeczkami Salmonelli. Najczęściej ten typ biegunki pojawia się po w podróży lub po spożyciu jedzenia z nieznanych źródeł. Niestety, w przypadku biegunki bakteryjnej u dzieci, często występuje konieczność leczenia szpitalnego.
Wyróżniamy trzy rodzaje biegunek bakteryjnych u dzieci:
- ostra biegunka – przy której występuje gorączka, ból brzucha, a w stolcu pojawia się krew. Ostrej biegunce towarzyszą często wymioty.
- postać septyczna – biegunka jest objawem przypadłości niezwiązanej z układem pokarmowym. Może pojawić się m.on. podczas zapalenia opn mózgowo rdzeniowych
- postać durowa – występuje bardzo rzadko. Twarzyszy jej gorączka, która powoli narasta do 40°C, krańczowe wyczerpania oraz bóle brzucha i różowa wysypka.
Biegunka wirusowa u dziecka
Wirusy są uznawane za najczęstszą przyczynę biegunki, dlatego, o ile nie ma dodatkowych wskazań jak np. krew w stolcu, przyjmuje się, że to one odpowiadają za pojawienie się częstych stolców. Za biegunkę wirusową u dziecka zazwyczaj odpowiedzialne są rotawirusy (ale też astrowirusy czy adenowirusy), które najchętniej atakują dzieci w wieku od 6 miesięcy do 2 lat. Najczęściej ten typ biegunki pojawia się jesienią i zimą. Leczenie opiera się na nawadnianiu doustnym płynami zawierającymi sole sodu, potasu, chlorki, glukozę o odpowiedniej osmolarności.
Niestety w praktyce nie możemy samodzielnie odróżnić biegunki bakteryjnej od biegunki wirusowej u dziecka – odpowiednie badania musi zlecić lekarz. Leczenie zazwyczaj nie przysparza rodzicom wielkich trudności, jedynie kilka procent dzieci rocznie jest hospitalizowanych z powodu rotawirusów.
Ile może trwać biegunka u dziecka?
Najczęściej występuje kilkudniowa biegunka u dziecka, którą stosunkowo łatwo jest leczyć. Dwutygodniowa biegunka u dziecka uważana jest za przewlekłą i wymaga konsultacji lekarskiej. Czas trwania biegunki u dziecka zależy przede wszystkim od przyczyn jej powstania, wieku dziecka, jego indywidualnych możliwości w walce z chorobą, jak i od podjętego leczenia. Częste biegunki u dziecka, pozornie pojawiające się bez przyczyny, zawsze trzeba konsultować z lekarzem.
Biegunka u dzieci: leczenie
Co pomaga na rozwolnienie u dzieci? Leczenie biegunki u małych dzieci opiera się przede wszystkim na nawadnianiu oraz podawaniu probiotyków, ale trzeba też pamiętać o kilku innych rzeczach, jak lekkostrawna dieta czy zapobieganie odparzeniom.
Probiotyki
Co podać dziecku na biegunkę? Przede wszystkim nie należy sięgać po leki, które miałyby powstrzymać biegunkę u dziecka. Zamiast tego wybierz probiotyki – jak pokazują badania u dzieci skracają one czas trwania biegunki średnio o 1 dzień. Podawanie probiotyków jest wskazane również wtedy, gdy biegunka jest skutkiem ubocznym antybiotykoterapii. W aptece znajdziesz wiele preparatów tego typu – należy szukać takiego, który zawiera bakterie lactobacillus rhamnosus lub lactobacillus reuteri mające pożyteczny wpływ na florę bakteryjną jelit.
Elektrolity dla dzieci przy biegunce
Nawadnianie dziecka w czasie biegunki jest kwestią priorytetową – maluchy szybko się odwadniają, co jest niezwykle niebezpieczne dla ich zdrowia. Dziecko powinno pić jak najczęściej, najlepiej małymi porcjami (zbyt duża ilość płynu naraz może powodować wymioty), a do wody dobrze dodać elektrolity dla dzieci (bez recepty to np. Orsalit). Elektrolity mają lekko słony smak, dlatego producenci wzbogacają je o dodatki smakowe, dzięki którym dzieci piją je chętniej.
Zapobiegaj odparzeniom
Zwiększona ilość oddawanych stolców i ich kwaśny odczyn sprawiają, że odparzenia u dzieci, szczególnie pieluchowych są bardzo częste. Nie można ich lekceważyć! Są nie tylko bardzo bolesne dla dziecka, ale i mogą rozwinąć się w stan zapalny.
Jak zapobiegać odparzeniom u dziecka w czasie biegunki:
- wietrz pupę dziecka min. 3 razy dziennie po 20 minut – świeże powietrze doskonale radzi sobie z odparzeniami. Możesz położyć dziecko na nieprzemakalnym podkładzie lub odchylić mu pieluszkę w czasie snu,
- stosuj kremy na odparzenia, spróbuj krochmalu do kąpieli i domowych sposobów – w internecie znajdziemy wiele metod na szybkie wyleczenie odparzeń,
- kup kilka pieluch wielorazowych i korzystaj z nich, zamiast z jednorazówek – w porównaniu do nich nie mają chemii i lepiej przepuszczają powietrze, dlatego odparzenia znikają bardzo szybko.
Jak powstrzymać biegunkę u dziecka? Uważaj na leki!
Wielu lekarzy nie poleca podawaniu dziecku środków na powstrzymanie biegunki – uważa się, że organizm powinien mieć szansę na usunięcie szkodliwych dla niego substancji. Dlatego, jeśli dziecko dobrze się czuje, nie ma problemów z odwodnieniem, a biegunka nie trwa dłużej niż 2-3 dni, możemy jedynie obserwować malca.
Popularny niegdyś węgiel aktywny według najnowszych badań nie skraca czasu trwania biegunki i nie zmniejsza liczy wypróżnień[1], w związku z czym nie jest zalecany jako sposób na biegunkę u dziecka. Leczenie ostrzejszych przypadków powinno biegunki u małych dzieci być więc konsultowane z lekarzem, który przepisze odpowiednie środki.
Domowe sposoby na biegunkę: odpowiednia dieta
Większość dzieci w czasie biegunki nie ma apetytu. Nie należy w żadnym razie zmuszać dziecka do jedzenia. Dania, które przygotowujemy, powinny być lekkostrawne – wybierajmy zupy warzywne, delikatny ryż z owocami czy kaszki. Najlepiej w ogóle zrezygnować z posiłków tłustych, przetworzonych oraz na czas choroby odstawić słodkie mleko. Podczas biegunki nie powinno się stosować ostrych przypraw. Ponadto dobrze jest podawać maluchowi jagody – pomogą przy biegunce. Zaleca się również częstsze podawanie posiłków o mniejszej objętości.
Dobrze podawać dziecku herbatę zieloną (koniecznie rozcieńczoną) lub z melisy, z jagód oraz koperkową. Dla niemowlęcia wystarczą trzy łyżki stołowe dziennie, kilkulatek może wypić 1/3 szklanki takiego wywaru.
Stres nasila objawy biegunki u dzieci
Dziecko podczas biegunki potrzebuje odpoczynku i spokoju. Bóle brzuszka złagodzi ciepły termofor oraz delikatny masaż – wystarczy wykonywać okrężne ruchy zgodne ze wskazówkami zegara. Stres może nasilać objawy biegunki, dobrze więc, aby rodzic starał się uspokoić maluszka.
Jak leczyć biegunkę u niemowlaka?
Dziecko należy przystawiać jak najczęściej do piersi lub kiedy karmione jest sztucznie, spróbować zwiększyć liczbę karmień. Dobrze jest również podawać przegotowaną wodę niskozmineralizowaną, również wzbogaconą o elektrolity.
Biegunka z krwią u dziecka: czy mamy powód do zmartwienia?
Krwawienia z dolnego odcinka pokarmowego u dzieci w czasie biegunki są dość częstym zjawiskiem i zazwyczaj nie oznaczają niczego niebezpiecznego. Przy wzmożonej ilości oddawanego stolca jelito jest podrażnione, stąd pojawia się niewielka, śladowa ilość krwi w kale. Natomiast jeśli krwi jest dużo, jest ona świeża, pojawia się smolisty (czarny) stolec, konieczna jest szybka diagnostyka lekarska.
Biegunka u dziecka. Kiedy do lekarza?
Do lekarza należy zgłosić się zawsze, kiedy dochodzi do zaostrzenia objawów, biegunka utrzymuje się dłużej niż kilka dni, dziecko wykazuje pierwsze objawy odwodnienia lub w kupie pojawiła się domieszka krwi, ropy lub śluzu. Konsultacja pediatryczna jest konieczna również wtedy, kiedy biegunce u dziecka towarzyszą inne objawy, takie jak gorączka, katar lub brak apetytu. Może to sugerować infekcję wirusową.
Jakie są objawy odwodnienia u dziecka?
Podczas biegunki pilnie obserwujmy dziecko, szukając objawów odwodnienia. Kiedy pojawia się płacz bez łez, dziecko ma zapadnięte ciemiączko, wysuszone wargi i język, a skóra jest mniej napięta, wiotka to świadczy to o tym, że dziecko jest odwodnione. W takim wypadku konieczne jest szybkie przetransportowanie dziecka do szpitala.
Wyróżnia się 4 kategorie odwodnienia przy ostrej biegunce:
- bez cech odwodnienia: ubytek masy ciała nie przekracza 3%, a chory nie skarży się na żaden z objawów odwodnienia;
- łagodne – ubytek masy oscyluje w granicach 3-5%. Dziecko ma podsychające błony śluzowe jamy ustnej i skarży się na wzmożone pragnienie;
- umiarkowane – ubytek 6-10%masy ciała. Poza wzmożonym pragnieniem i suchymi błonami śluzowymi pojawiają się kolejne objawy odwodnienia: skąpomocz, fałd skórny na brzuchu wolno się rozprostowuje, a po uciśnienciu łożyska płytki paznokciowej i zwolnieniu uścisku różowy kolor nie znika przez dłużej niż 1,5 s.
- ciężkie – ubytek powyżej 10% masy ciała. Do objawów umiarkowanego odwodnienia dołączają objawy wstrząsu hipowolemicznego.[2]
Biegunka u dziecka zdarza się stosunkowo często i w większości przypadków daje się łatwo wyleczyć w domowym zaciszu. Nie warto jednak jej bagatelizować – może świadczyć o chorobie, a do tego być przyczyną odwodnienia, które u dzieci jest niezwykle niebezpieczne. Domowe sposoby na biegunkę, tak samo jak i środki z apteki, warto mieć zawsze pod ręką – szczególnie kiedy biegunka przydarza się naszemu dziecku regularnie.
_________
[1] Schiller LR, Sellin JH. Diarrhea. Sleisenger and Fordrtran’s Gastrointestinal and Liver Disease, red. Feldman M, Friedman LS, Brandt LJ. Philadelphia: Saunders Elsevier; 2016, pp. 221–228
Riddle MS, DuPont HL, Connor BA. ACG clinical guideline: diagnosis, treatment, and prevention of acute diarrheal infections in adults. Am J Gastroenterol 2016;111(5):602–617 [doi: 10.1038/ ajg.2016.126]
Haines CF, Sears CL. Infectious enteritis and proctitis. Sleisenger and Fordrtran’s Gastrointestinal and Liver Disease, red. Feldman M, Friedman LS, Brandt LJ. Philadelphia: Saunders Elsevier; 2016, pp. 1896–1929.
[2] https://mavipuro.pl/jourarch/Z2018043.pdf
Przysłowia o wiośnie. Co mówią nam ludowe mądrości?
W tych muzeach nie będziecie się nudzić. Majówka last minute
Co zrobić żeby trampolina nie elektryzowała?
Majówka w szkole 2024. Uczniów szkół średnich czeka wyjątkowo długi weekend. Ile będzie wolnego?
Jedynka na koniec roku 2023/2024. Czy z jedną jedynką można przejść do następnej klasy?
Najlepsze aplikacje edukacyjne dla dzieci w wieku 6-8 lat. TOP 6 polecanych programów do nauki, rozwoju i kreatywnej zabawy
- Rodzice.pl
- Niemowlę
- Zdrowie niemowlaka
- Dolegliwości niemowląt
- Biegunka u dziecka: kiedy do lekarza?
Suknia ślubna
Suknia ślubna: wymarzona, wyśniona, albo wręcz przeciwnie – wielki znak zapytania. Podpowiadamy, jaki fason sukni ślubnej będzie najlepszy i na co zwrócić uwagę podczas przymiarek. Decyzja dotycząca wyboru sukni ślubnej jest jedną...
Czytaj dalej →Konflikt Serologiczny [Tabela, Objawy, Leczenie, Zastrzyk]
Konflikt serologiczny – pamiętam, że ten zwrot był pierwszym, który w czasie ciąży wprawił mnie w zakłopotanie. Kiedy zachodzi konflikt serologiczny? GRUPA KRWI RH+ RH- RH+ Brak Konfliktu Konflikt RH-...
Czytaj dalej →Piosenka na pierwszy taniec – Jaką piosenkę na pierwszy taniec wybrać?
Młode pary często zastanawiają się jaką piosenkę wybrać na pierwszy taniec. Wybór wcale nie jest taki prosty. Piosenka na pierwszy taniec powinna wyrażać pozytywne emocje i pokazywać nasze uczucia. Piosenka...
Czytaj dalej →- Czy zielona kupa po borówkach jest normalna? - Forum 2023
- Ile dac na wesele - Forum 2023
- Augustyn czy Milan - Forum 2023
- Co to znaczy, gdy piersi przestają boleć w ciąży? - Forum 2023
- Wasze "tajne" sposoby na wywołanie porodu !!! - Forum 2023
- Co może piszczeć na bramkach w sklepie? - Forum 2023
- Czy spływ kajakowy w ciąży jest bezpieczny? - Forum 2023
- Czy z anginą można wyjść na dwór? - Forum 2023
- Jak przykładać rywanol na siusiaka - Forum 2023
- Jak rozpoznać czy sączą się wody płodowe? - Forum 2023
- Koncert rockowy w ciazy???? - Forum 2023
- Kto U was w związku gotuje obiadki? - Forum 2023
- Moje Dziecko jest opoznione?! :( - Forum 2023
- Negatywny test pomimo ciąży?Czy to możliwe? - Forum 2023
- Pobolewanie i kłucie w brzuchu w 15 tygodniu ciąży - Forum 2023
- Telefon na kartę dla dziecka - gdzie najtaniej ? - Forum 2023
- Trzęsące się dziecko zaraz po przebudzeniu... - Forum 2023
- Tunezja - Forum 2023
- Urząd pracy - zmiana terminu wizyty - Forum 2023
- czy jarzębina jest trująca? - Forum 2023
- Teściowa zdradziła mi trik na czystą i pachnącą pralkę. Wlewa do bębna jedną rzecz
- Czym umyć brudne ściany? Wykorzystaj prosty trik za 5 zł. W mig zapomnisz o malowaniu
- Dociśnij obcinacz do paznokci w tym miejscu. Niewiele osób wie, o jego ukrytej funkcji
- Specjalny dodatek za wychowanie dzieci? ZUS wypłaca nawet 1500 zł. Skorzystają także babcie
- Położyła makaron na stół i zalała zimnym sosem. Tak wyprawiła synowi przyjęcie urodzinowe
- Jak kisić ogórki, żeby były twarde? Wystarczy wrzucić do słoika jeden składnik
- ZUS wprowadził ważne zmiany dla emerytów i rencistów. Przez niefrasobliwość mogą stracić świadczenie
- Początek roku szkolnego 2023/2024 przesunięty! Uczniowie nie rozpoczną nauki 1 września, wakacyjny odpoczynek potrwa dłużej
- To magiczne imię dla dziewczynki robiło furorę 70 lat temu. Hit z lat 50. znów zyskuje na popularności. Oznacza "prawdę i szlachetność"
- Zła wiadomość dla uczniów. Rok szkolny 2023/24 może być niewesoły
- Zagadki dla dzieci w różnym wieku. Łatwe, krótkie, ciekawe i zabawne.
- Życzenia urodzinowe dla dzieci [+śmieszne wierszyki]
- Ani z ogórka, ani z kapusty. Surówka z tego składnika to hit tegorocznego lata!
- Dodatkowe pieniądze za okres choroby. Od 1 lipca w ZUS obowiązują nowe zasady
- Jak otworzyć słoik bez użycia siły? Z tym prostym trikiem żadna zakrętka nie będzie problemem