Faza folikularna: wszystko co musisz wiedzieć o fazie pęcherzykowej
Faza folikularna to jeden z trzech etapów prawidłowego cyklu miesiączkowego kobiety. Pierwsza faza cyklu rozpoczyna się w momencie wystąpienia krwawienia miesiączkowego, a jej zakończeniem jest owulacja. Za wszystkie procesy w tej fazie cyklu odpowiada hormon folikulotropowy (FSH), którego za niski lub za wysoki poziom może świadczyć o chorobie. Faza folikularna jest również kluczowa w przygotowaniach do ciąży. Ile trwa pierwsza faza cyklu? Co oznacza wysoki progesteron w fazie folikularnej? Jak FSH wpływa na płodność?
Faza folikularna: pierwsza faza cyklu
Faza folikularna, owulacja i faza lutealna – te trzy fazy następują po sobie w prawidłowym cyklu miesiączkowym kobiety, który trwa od 23 do 35 dni. Licząc dni cyklu, za pierwszy dzień należy uznać pierwszy dzień pojawienia się krwawienia, natomiast końcem jest ostatni dzień przed miesiączką.
Faza folikularna to nic innego jak pierwsza faza cyklu miesiączkowego. Początek cyklu miesiączkowego liczymy od dnia wystąpienia krwawienia. Faza folikularna kończy się wraz z wystąpieniem owulacji. Ile trwa faza folikularna? Ok. 14 dni – konkretna liczba jest zależna od długości cyklu kobiety, na którą mogą wpływać różne czynniki zewnętrzne.
W fazie folikularnej w jajnikach dojrzewają pęcherzyki Graffa (dzięki wysokiemu stężeniu FSH i estrogenom) do momentu, aż jeden z nich osiągnie dojrzałość i pęknie, uwalniając komórkę jajową. W tym momencie dochodzi do owulacji – w tej fazie kobieta jest najbardziej płodna. Zazwyczaj owulacja wypada pomiędzy 13. a 15. dniem przed wystąpieniem krwawienia. Dzięki uwolnieniu dużej ilości lutropiny (LH) ściany komórki jajowej są osłabione, co powoduje możliwość zapłodnienia, jeśli w tym czasie dojdzie do stosunku.
Ostatnia i najdłuższa faza cyklu, lutealna, trwa ok. 14 dni. W tej fazie najwięcej do powiedzenia ma inny hormon – progesteron. W zależności od tego, czy komórka jajowa zostanie zapłodniona, czy nie, dochodzi do innych procesów. Możliwe jest albo zanikanie ciałka żółtego, albo produkcja przez zygotę hCG (gonadotropinę kosmówkową), której poziom można wykryć za pomocą popularnych testów ciążowych.
Faza pęcherzykowa
Inny podział cyklu miesiączkowego kobiety występuje w kontekście płodności. Owulacyjny cykl dzieli się na fazę przedowulacyjną, okołoowulacyjną i poowulacyjną. W skórcie mówimy o fazie płodności (owulacja) i dwóch fazach niepłodności, przed- i poowulacyjną. Pierwsza przypada na fazę folikularną i menstruację, druga na owulację, a trzecia odpowiada fazie lutealnej cyklu.
Faza folikularna bywa nazywana fazą pęcherzykową. Dzieli się ją na fazę pęcherzykową wczesną i późną, w zależności od etapu, w jakim znajduje się pęcherzyk jajnikowy. Faza pęcherzykowa wczesna zaczyna się od rozpoczęcia dojrzewania pęcherzyków, faza późna to czas dojrzewania pęcherzyka dominującego. Kiedy dojrzeje dominujący, przedowulacyjny pęcherzyk jajnikowy, następuje faza ciałka żółtego czyli lutealna.
Co to są komórki folikularne?
Komórki folikularne opiekują się komórką jajową – tworzą jedną lub wielowarstwową otoczkę pęcherzyka jajnikowego i odżywiają jajeczko. Wydzielają również estrogeny i progesteron, hormony niezbędne dla jego dobrej kondycji.
Faza folikularna: hormony
Prawidłowo przebiegająca faza folikularna, tak jak i wszystkie fazy cyklu kobiety, jest kluczowa do poczęcia. Już we wczesnej fazie folikularnej dochodzi do różnych zmian w strukturze błony wyścielającej ścianę macicy. W czasie krwawienia złuszcza się ona, a następnie przebudowuje, aby zbudować prawidłowe, bezpieczne środowisko dla mającego pojawić się zarodka. FSH, czyli hormon folikulotropowy pobudza również do wzrostu pęcherzyki Graafa. Obniżenie poziomu FSH pod koniec fazy folikularnej sprawia, że jeden z nich pęka, uwalniając jedną komórkę jajową – wtedy następuje owulacja, a następnie zaczyna się następna faza cyklu – faza lutealna.
Aby sprawdzić, czy faza folikularna przebiega w Twoim organizmie prawidłowo, należy sprawdzić wartości następujących hormonów płciowych: FSH, LH, inhibiny B i estradiolu.
Prawidłowe wyniki wyglądają następująco:
- FSH: 2,5-10,2 mU/ml;
- LH: 1,4-9,6 mIU/ml;
- Inhibina B: 45-120 pg/ml lub 30-90 pg/ml (wczesna i późna faza)
- Estriadol: 0 – 587 pmol/l
Warto jednak zauważyć, że podane normy są uśrednione i różnią się w zależności od laboratorium. Dlatego wyniki badań hormonalnych koniecznie należy skonsultować z lekarzem. Podane wyniki mają jedynie charakter sugestywny.
Normy hormonu folikuoltropowego
Badanie poziomu hormonu FSH we krwi u kobiet zlecane jest przy diagnostyce niepłodności, często wraz z badaniem poziomu LH, estradiolu czy progesteronu. Podobne badania lekarz może zlecić również przy poszukiwaniu przyczyn nieregularnych cykli miesiączkowych. Poziom FSH bada się we krwi. Kiedy jego poziom jest niewłaściwy, stymulacja owulacji jest znikoma, a zajście w ciążę bardzo trudne. Dlatego, kiedy w wynikach badań widzisz, że poziomy FSH zaznaczone są na czerwono, wiesz już, w czym prawdopodobnie leży Wasz problem z zajściem w ciążę.
Podwyższony poziom hormonu folikuoltropowego może sugerować niewydolność jajników, niedobór enzymu 17-alfa-hydroksylazy, zespół Turnera, choroby tarczycy lub nadnerczy, PCOS, guz jajnika. Wysoki poziom FSH występuje również w czasie menopauzy. Niski poziom FSH oznacza najczęściej niewydolność przysadki mózgowej lub podwzgórza. Lekarz otrzymujący taki wynik prawdopodobnie zleci następne badania, aby znaleźć przyczynę niewłaściwego poziomu FSH.
Kiedy badać poziom LH?
Hormon LH, czyli lutropina lub hormon luteinizujący jest wydzielany przez przysadkę mózgową w ostatnich dniach fazy folikularnej cyklu miesiączkowego. Jego zadanie jest bardzo ważne – to on doprowadza do pęknięcia pęcherzyka jajnikowego i rozpoczyna owulację oraz podtrzymuje wytwarzanie progesteronu i estrogenów. W tym okresie jego stężenie jest najwyższe. To właśnie ten hormon badany jest przez popularne testy owulacyjne, które pomagają wykryć dni płodne. Poziom LH zmienia się więc w zależności od fazy cyklu, a najwyższe wartości osiąga po menopauzie. Niskie stężenie LH we wczesnej fazie folikularnej zazwyczaj jest związane z niedoczynnością tarczycy.
Sprawdź: Jak obliczyć dni płodne?
Inhibina B w fazie folikularnej: wyniki
Stężenie inhibiny B w fazie folikularnej, daje najwyższe wyniki w 3-5 dniu cyklu. Hormon ten wpływa na tzw. rezerwę jajnikową, czyli potencjał rozrodczy jajnika – im jest niższy, tym zajście w ciążę jest mniej prawdopodobne. Badanie polega na pobraniu krwi. Najlepiej, aby w 3 dniu cyklu poziom inhibiny B wynosił co najmniej 45 pg/ml, co oznacza, że potencjał do zapłodnienia jest duży. Niski poziom tego hormonu pojawia się po menopauzie. U kobiet w wieku rozrodczym może sugerować zaburzenia pracy podwzgórza lub zespół oporności jajnika. Badanie poziomu inhibiny B zleca się również mężczyznom, aby sprawdzić wartość plemników w spermie.
Wysoki progesteron w fazie folikularnej
W prawidłowym cyklu miesiączkowym kobiety stężenie progesteronu rośnie dopiero podczas owulacji, natomiast w fazie folikularnej jest go niewiele. Jeśli dzieje się inaczej i w fazie folikularnej progesteron jest powyżej normy, zazwyczaj świadczy to o tym, że długość cyklu miesiączkowego została źle wyliczona i mamy do czynienia już z owulacją. W innym przypadku wysoki progesteron w fazie folikularnej może świadczyć o problemach z jajnikami (zespół policystycznych jajników, guzy lub torbiele) oraz z guzami nadnercza lub niewydolnością wątroby.
Cykl miesiączkowy: hormony
Wykonanie badań hormonalnym jest dobrym krokiem, jeśli długo staracie się o dziecko. Najlepiej wykonać takie badania po około roku aktywnych starań. Warto zaznaczyć, że za prawie połowę problemów z niepłodnością odpowiedzialne są właśnie hormony, dlatego sprawdzenie ich poziomu może być dla Was odpowiedzią na pytania o brak zapłodnienia. Poza wspomnianym już poziomem FSH i LH oraz inhibiny B, warto sprawdzić poziom prolaktyny, hormonu AMH, estrogenów oraz androgenów. Zazwyczaj lekarz zaleca również sprawdzenie poziomu hormonów tarczycy, czyli TSH, FT4 oraz FT3.
Poziom hormonów w cyklu a niepłodność
Badania poziomu hormonów w cyklu należy wykonać w różnych dniach. W fazie folikularnej, czyli w 2-3 dniu cyklu, najlepiej wykonać badania FSH i LH. Możesz zrobić je o każdej porze dnia i nie być na czczo. Przy okazji możesz wykonać badanie poziomu AMH – jego stężenie przez cały czas jest takie samo. Natomiast badania prolaktyny, estrogenów i androgenów należy wykonać na czczo, a dzień wcześniej nie uprawiać sportu ani nie jeść obfitej kolacji. Badanie stężenia estriadolu najlepiej wykonać między 12. a 14. dniem cyklu, progesteron i prolaktyna w 21. dniu cyklu.
Jakie jeszcze badania poza hormonalnymi dobrze jest wykonać, jeśli bezskutecznie próbujemy zajść w ciążę? Przede wszystkim USG narządów rodnych, testy owulacji i PCT oraz badanie drożności jajowodów i wnętrza macicy (HSG i histeroskopia). Od mężczyzn pobiera się natomiast nasienie do badań oraz zleca wizytę u urologa, który oceni budowę i drożność jąder. Najczęściej już po podstawowych badaniach ujawnia się źródło problemu, którego usunięcie pozwala na zapłodnienie. Jeśli jednak podstawowe badania nie wykazują żadnych nieprawidłowości, kolejnym etapem w diagnostyce są badania genetyczne – mutacje genu CYP21 i SCARB1 oraz badania w kierunku trombofilli i mukowiscydozy.
Faza folikularna, pierwsza faza cyklu miesiączkowego, ma wpływ na płodność i regularność cyklu miesięcznego kobiety. Badanie hormonów odpowiedzialnych za tę fazę pozwoli sprawdzić, czy przebiega ona prawidłowo. Przywrócenie pracy organizmu na dobre tory spowoduje, że zajście w ciążę będzie o wiele łatwiejsze – czego wszystkim parom serdecznie życzymy. Podane w artykule wyniki badań są orientacyjne, a normy w poszczególnych laboratoriach mogą się od siebie różnić – dlatego swoje wyniki badań należy zawsze konsultować z lekarzem.
Przysłowia o wiośnie. Co mówią nam ludowe mądrości?
W tych muzeach nie będziecie się nudzić. Majówka last minute
Co zrobić żeby trampolina nie elektryzowała?
Majówka w szkole 2024. Uczniów szkół średnich czeka wyjątkowo długi weekend. Ile będzie wolnego?
Jedynka na koniec roku 2023/2024. Czy z jedną jedynką można przejść do następnej klasy?
Najlepsze aplikacje edukacyjne dla dzieci w wieku 6-8 lat. TOP 6 polecanych programów do nauki, rozwoju i kreatywnej zabawy
- Rodzice.pl
- Ciąża
- Planowanie ciąży
- Cykl miesiączkowy
- Faza folikularna: wszystko co musisz wiedzieć o fazie pęcherzykowej
Nieregularny okres po porodzie? To się zdarza częściej niż myślisz!
Powiedźmy sobie szczerze: która z was czeka na okres po porodzie? Założymy się, że większość kobiet chciałaby przedłużyć do granic możliwości czas, kiedy miesiączka po porodzie jeszcze się nie pojawia....
Czytaj dalej →Brak okresu a test negatywny
Brak okresu w spodziewanym terminie, u wszystkich kobiet w pierwszej kolejności wywołuje podejrzenie o ciąży. Sięgają po test ciążowy będąc przekonanymi, że zobaczą dwie kreseczki, tymczasem test wychodzi negatywnie. Co może...
Czytaj dalej →Kiedy plamienie przed okresem jest powodem do obaw?
W czasie miesięcznego cyklu kobiety, może dochodzić do krwawień oraz plamień z dróg rodnych, różnego pochodzenia. Nie wszystkie z nich są powodem do obaw. Jednak wszystkie krwawienia, szczególnie te powtarzające...
Czytaj dalej →Jak przyspieszyć okres? Tabletki, domowe sposoby i inne metody na przyspieszenie miesiączki
Miesiączka Ci się spóźnia, a PMS trwa w nieskończoność? A może chcesz szybko wywołać miesiączkę, żeby mieć ją z głowy przed ważnym wydarzeniem? O sposoby na wywołanie okresu pyta wiele kobiet....
Czytaj dalej →Faza lutealna – menstruacją rządzą mężczyźni?
Zapewne każda z Was nie raz zastanawiała się jak to możliwe, że nasza macica raz się łuszczy i krwawi, a innym razem produkuje nadmierne ilości śluzu i przygotowuje się na...
Czytaj dalej →Brak okresu? Sprawdź, dlaczego miesiączka może się spóźniać!
Brak okresu nie zawsze oznacza ciążę, chociaż przeważnie właśnie o nią chodzi. Menstruacja może się także przesunąć o kilka dni z często błahych powodów. Nawet przeziębienie czy silny stres są w...
Czytaj dalej →Niepłodne dni: Kiedy są dni niepłodne? Ile trwają? Jakie objawy im towarzyszą?
Każdy cykl menstruacyjny ma jedynie kilka dni płodnych, w trakcie których możliwe jest zajście w ciążę. Pozostały czas, to dni niepłodne – w jaki sposób określić, w którym momencie cyklu...
Czytaj dalej →PMS – Zespół napięcia przedmiesiączkowego: przyczyny, objawy i leczenie
Zespół napięcia przedmiesiączkowego, zwany w skrócie PMS, często bywa przedmiotem żartów. Na jego temat powstało wiele anegdotek, a każdy gorszy nastrój kobiety jest przypisywany właśnie temu zjawisku. Tymczasem syndrom napięcia...
Czytaj dalej →Menstruacja bez tajemnic: Wszystko, co powinnaś o niej wiedzieć!
Czym jest menstruacja? Kiedy powinna wrócić miesiączka po porodzie i które zaburzenia menstruacji wymagają konsultacji z lekarzem? Sprawdź, co warto wiedzieć o miesiączce! Co to jest menstruacja? Okres, miesiączka, menstruacja...
Czytaj dalej →Krwawienie międzymiesiączkowe – Czy krwawienie w połowie cyklu to powód do niepokoju?
Plamienia między miesiączkami, w odróżnieniu do intensywnych krwawień, nie zawsze są powodem do niepokoju. Niekiedy są wręcz objawem prawidłowego i naturalnego działania układu rozrodczego. Jak rozróżnić niepokojące krwawienie w połowie...
Czytaj dalej →Skrzepy podczas okresu. Jak wyglądają? Co oznaczają?
Skrzepy podczas okresu najczęściej nie wskazują na stan chorobowy. Zdarza się jednak, że są symptomem, którego nie można ignorować, zwłaszcza gdy towarzyszą im inne niepokojące objawy. Kiedy skrzepy krwi przy...
Czytaj dalej →Temperatura przed okresem, w trakcie cyklu i po zapłodnieniu
Temperatura kobiety – przed okresem, po owulacji oraz w ciąży – ulega znaczącym wahaniom. Taki stan wynika z działalności układu hormonalnego. W różnych fazach cyklu, organizm stymuluje produkcję różnych hormonów,...
Czytaj dalej →Co to jest owulacja? Sprawdź, kiedy najłatwiej zajść w ciążę!
Cykl miesiączkowy kobiety dzieli się na różne fazy, a w poszczególnych fazach jej ciało albo przygotowuje się do przyjęcia zapłodnionej komórki jajowej, albo też usuwa niezapłodnioną komórkę jajową z organizmu. Cykl...
Czytaj dalej →Jak opóźnić okres? Czy istnieją skuteczne sposoby na opóźnienie miesiączki?
Kobiety poszukują sprawdzonych sposobów na to, jak opóźnić miesiączkę z wielu powodów. Najczęściej chodzi o wyjazd lub zaplanowaną dużą imprezę. Czy faktycznie istnieją sposoby na to, jak wstrzymać okres? Jak...
Czytaj dalej →Śluz przed okresem: jaka jest rola wydzieliny w różnych momentach cyklu?
Kolor i konsystencja wydzieliny z pochwy zmieniają się w zależności od dnia cyklu menstruacyjnego i są regulowane przez hormony. Dzięki obserwacji śluzu możliwe jest lepsze poznanie swojego organizmu oraz określenie...
Czytaj dalej →Zaręczyny, oświadczyny i zmówiny
Czym są zaręczyny? Zmówiny przedślubne to spotkanie, na którym rodziny przyszłego małżeństwa omawiają szczegóły dotyczące m.in: terminu ślubu, wesela i spraw majątkowych. Uzgadniają pomiędzy sobą kwestie dotyczące przyszłego małżeństwa. Gdzie są...
Czytaj dalej →Stało się! Lekarz potwierdził “diagnozy” teściowej
Wczoraj Zuzia skończyła 7 miesięcy. Tak się złożyło, że tego samego dnia miała kolejne szczepienie. Szczepienia wiążą się z ważeniem, mierzeniem i ogólnym bilansem niemowlaka. Bilans wykazał, że Zuzia ma...
Czytaj dalej →5 bazgrołów, które zrozumieją tylko młodzi rodzice
Zaczęło się niewinnie od rysunku matki karmiącej piersią, która nie może dosięgnąć telefonu (patrz poniżej), który znalazłem u kogoś na Instagramie. Rysunek nie był podpisany, ale spodobał mi się na...
Czytaj dalej →