Morfologia z rozmazem: Tego badania nie musisz wykonywać na czczo!
Jednym z podstawowych badań laboratoryjnych zlecanych przez lekarza rodzinnego jest morfologia z rozmazem. W ramach tego badania dokładnej analizie poddaje się wszystkie krwinki, dzięki czemu można wykryć wiele chorób, czasem nawet zanim zaczną dawać objawy kliniczne. Jest to badanie szybkie i tanie, przez co jest jedną ze składowych pakietu badań profilaktycznych, które powinniśmy wykonywać przynajmniej raz w roku.
Morfologia z rozmazem a zwykła morfologia
Pacjenci często nie widzą różnicy pomiędzy zwykłą morfologią a morfologią z rozmazem, jednak dla lekarza różnica jest bardzo wyraźna. Morfologia podstawowa polega na oznaczeniu jedynie podstawowych parametrów krwinek czerwonych oraz ocenie ilościowej krwinek białych i płytek krwi, podczas gdy morfologia z rozmazem dodatkowo dzieli leukocyty na limfocyty, neutrofile, eozynofile, bazofile oraz monocyty. Ze względu na to, że każda z tych grup pełni odmienną rolę w naszym organizmie, wyniki morfologii z rozmazem mają dużo większe znaczenie diagnostyczne dla lekarza, dlatego zazwyczaj zleca się ją, gdy w podstawowej morfologii występują nieprawidłowości. Morfologia pełna może zawierać albo automatyczny rozmaz krwi albo rozmaz wykonywany ręcznie przez diagnostę laboratoryjnego.
Morfologia z rozmazem automatycznym wykonywana jest przy pomocy specjalnego analizatora hematologicznego, który na podstawie parametrów poszczególnych komórek dzieli je na poszczególne populacje. Obecnie standardem jest już morfologia z podziałem 5 DIFF, czyli dokonująca podziału leukocytów na neutrofile, eozynofile, bazofile, limfocyty oraz monocyty.
Z kolei morfologia z rozmazem ręcznym polega na wykonaniu preparatu z kropli krwi, a następnie zliczeniu i podzieleniu krwinek białych manualnie na podstawie obrazu mikroskopowego. Taka metoda jest bardziej pracochłonna i wymaga większej ilości czasu, jednak pozwala uzyskać dużo bardziej szczegółowe informacje. Dzieje się tak, gdyż diagnosta nie tylko zlicza komórki należące do poszczególnych populacji, ale również może ocenić ich wygląd i wykryć ewentualne zmiany lub nieprawidłowości w budowie, które mogą świadczyć np. o procesie nowotworowym.
Wyniki badań krwi: czego dowiemy się z morfologii?
Morfologia krwi obwodowej to badanie proste i wykonywane w każdym laboratorium diagnostycznym. Biorąc pod uwagę fakt, że w przypadku morfologii z rozmazem materiał do badań nie wymaga specjalnej obróbki (badanie wykonuje się z krwi pełnej pobranej na antykoagulant), wyniki badania krwi najczęściej otrzymujemy nawet tego samego dnia, a w wyjątkowych sytuacjach nawet do godziny czasu. Zarówno w przypadku podstawowej morfologii jak i morfologii z rozmazem, interpretacja wyników krwi powinna zawsze zostać dokonana przez lekarza. Jest to niezwykle istotne, gdyż w przypadku badania jakim jest morfologia, normy zależne są zarówno od płci jak i wieku pacjenta.
Morfologia umożliwia ocenę trzech podstawowych układów krwinkowych: czerwonokrwinkowego, białokrwinkowego oraz płytek krwi. W przypadku układu erytrocytów ocenie poddawane są następujące parametry:
- RBC, czyli liczba erytrocytów krwi,
- Hb, czyli poziom hemoglobiny w jednostce objętości krwi,
- MCV, czyli średnia objętość krwinki czerwonej,
- HCT – hematokryt, czyli stosunek objętości erytrocytów do objętości całej krwi,
- Retikulocyty – niedojrzałe formy erytrocytów pomocne w ocenie erytropoezy szpiku kostnego,
- MCH – średnia zawartość hemoglobiny,
- MCHC – średnia objętość hemoglobiny w krwince czerwonej,
- RDW – zróżnicowanie populacji erytrocytów ze względu na ich rozmiar.
W przypadku płytek krwi na wyniku znajdziemy następujące parametry:
- PLT – liczba płytek krwi,
- MPV – średnia objętość płytek krwi,
- PDW – zróżnicowanie populacji płytek krwi ze względu na ich rozmiar
Dodatkowo na wynikach badań krwi znajdziemy informację o bezwzględnej liczbie limfocytów (WBC), a w przypadku morfologii z rozmazem również ich podział na poszczególne populacje (NEU,EOS,BASO, LIM, MON).
Interpretacja wyników krwi morfologii z rozmazem
Z racji tego, że wyniki badań laboratoryjnych w przypadku morfologii z rozmazem zazwyczaj są dostępne jeszcze tego samego dnia, którego miało miejsce pobranie materiału, możliwa jest ich szybka ocena i podjęcie ewentualnych działań leczniczych. Interpretacja wyników badań krwi nie powinna być dokonywana na własną rękę. Z uzyskanym wynikiem koniecznie należy udać się do lekarza zlecającego badanie, który spojrzy na wyniki jako całość, uwzględniając normy morfologii dostosowane do naszego wieku i płci.
Dobrze jest jednak wiedzieć, o czym świadczą poszczególne parametry na otrzymanym wyniku:
- liczba krwinek czerwonych, hemoglobina, MCV, MCH, MCHC, RDW to parametry, które informują o ewentualnych odchyleniach układu czerwonokrwinkowego, jak np. anemia,
- WBC oraz rozmaz krwi pozwalają uzyskać dane o stanie naszego układu odpornościowego,
- Liczba płytek krwi, MPV oraz PDW – to parametry istotne dla układu krzepnięcia.
Prawidłowa morfologia stanowi więc potwierdzenie, że w naszym organizmie raczej nie dzieje się nic niepokojącego, przynajmniej w aspekcie wspomnianych wyżej układów.
Szczególnie istotna jest jednak interpretacja samego rozmazu, zwłaszcza jeśli jest to rozmaz wykonywany ręcznie:
- Neutrofile – podwyższona liczba neutrocytów w warunkach fizjologicznych często występuje po wysiłku fizycznym oraz w ciąży. Jest charakterystyczna również dla osób które są poddane przewlekłemu stresowi. Ponadto może ona świadczyć o istnieniu chorób nowotworowych, chłoniaków, białaczek oraz chorób autoimmunologicznych. Występuje również w stanach zapalnych spowodowanych martwicą tkanek np. po oparzeniach. Z kolei ich spadek obserwuje się w przebiegu zakażeń wirusowych i grzybiczych.
- Eozynofile – zwiększona liczba eozynofilii jest charakterystyczna dla alergii, chorób zakaźnych i pasożytniczych, a spadek w wyniku oparzeń czy urazów, a nawet wysiłku fizycznego.
- Bazofile – bazocyty podwyższone mogą być objawem alergii, białaczek oraz choroby Hodgkina. Co więcej bazocyty powyżej normy obserwuje się w przebiegu niedoczynności tarczycy i w stanach zapalnych przewodu pokarmowego, jak np. we wrzodziejącym zapaleniu jelit. Z kolei bazocyty poniżej normy mogą świadczyć o ostrych infekcjach, np. zapaleniu płuc, nadczynności tarczycy czy nawet przewlekłym stresie.
- Monocyty – wzrost poziomu monocytów obserwuje się przede wszystkim w przebiegu mononukleozy zakaźnej, jak również gruźlicy, zakażeń pierwotniakowych czy zapalenia wsierdzia. Jest on możliwy również w przypadku urazów chirurgicznych oraz chorób nowotworowych. Spadek poziomu monocytów najczęściej obserwujemy przy terapiach glikokortykosteroidami.
- Limfocyty – Liczba limfocytów wzrasta przede wszystkim w zakażeniach bakteryjnych i wirusowych. Często duży wzrost poziomu limfocytów obserwuje się także w białaczkach limfatycznych, szpiczaku mnogim oraz w chorobach autoimmunologicznych. Z kolei spadek limfocytów najczęściej ma miejsce przy ciężkich zakażeniach wirusowych lub terapii kortykosteroidami .
Morfologia z rozmazem u dzieci i niemowląt: normy
Morfologia u dzieci, podobnie jak u dorosłych stanowi jedno z podstawowych badań laboratoryjnych. Wiele osób ma jednak problem z tym jak odczytać wyniki badań krwi otrzymane z laboratorium. Wszystko dlatego, że w przypadku badania jakim jest morfologia u dziecka, normy zmieniają się bardzo dynamicznie wraz z wiekiem małego pacjenta. W większości laboratoriów pomimo tego, że wykonywana jest morfologia z rozmazem u dzieci, normy podane na wyniku dotyczą osób dorosłych. Z tego powodu wyniki badań krwi powinny zawsze być przekazane lekarzowi, który oceni je nie tylko na podstawie odpowiednich norm, ale również w oparciu o istniejące objawy towarzyszące. Morfologia u niemowlaka i małych dzieci najczęściej wykonywana jest z krwi pobranej z paluszka, u starszych dzieci zaś z krwi żylnej, tak jak w przypadku dorosłych. Rozmaz krwi u dziecka najczęściej zlecany jest, gdy zmaga się ono z infekcją. Może on bowiem podpowiedzieć czy mamy do czynienia z infekcją wirusową czy bakteryjną, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie odpowiedniego leczenia.
Czy morfologia musi być na czczo?
Wiele osób zastanawia się czy morfologia musi być na czczo. Zgodnie z najnowszymi zaleceniami morfologia krwi obwodowej nie musi być wykonywana na czczo, gdyż pora dnia nie wpływa istotnie na uzyskane wyniki krwi. Ze względu jednak na fakt, iż niektóre parametry mogą nieznacznie różnić się w zależności od pory dnia, w której zostało wykonane badanie (np. najniższe stężenie hemoglobiny obserwuje się w nocy, liczba eozynofilów jest najmniejsza wieczorem, zaś liczba leukocytów może znacznie wzrosnąć po spożyciu posiłku) dla jak najlepszej porównywalności wyników zaleca się, żeby badanie to było wykonywane w godzinach rannych. Błędne przekonanie o tym, że morfologia musi być na czczo wynika głównie z faktu, iż w większości przypadków materiał do badania pobierany jest razem z materiałem do badań biochemicznych, z których większość powinna być wykonywana na czczo.
Morfologia z rozmazem – cena badania
Ile kosztuje morfologia? Z racji tego, że jest ona jednym z badań wchodzących w skład panelu profilaktycznego, jest też jednym z tańszych badań laboratoryjnych. W większości laboratoriów zazwyczaj oferowana jest zarówno zwykła morfologia – cena jej waha się granicach 7-8zł, jak i morfologia z rozmazem. Cena tej drugiej zależy głównie od tego czy mamy do czynienia z rozmazem automatycznym czy ręcznym. W przypadku morfologii krwi z rozmazem automatycznym cena zwykle nie przekracza 10 złotych, natomiast morfologia z rozmazem ręcznym to koszt około 10-15 złotych.
Przysłowia o wiośnie. Co mówią nam ludowe mądrości?
W tych muzeach nie będziecie się nudzić. Majówka last minute
Co zrobić żeby trampolina nie elektryzowała?
Majówka w szkole 2024. Uczniów szkół średnich czeka wyjątkowo długi weekend. Ile będzie wolnego?
Jedynka na koniec roku 2023/2024. Czy z jedną jedynką można przejść do następnej klasy?
Najlepsze aplikacje edukacyjne dla dzieci w wieku 6-8 lat. TOP 6 polecanych programów do nauki, rozwoju i kreatywnej zabawy
- Rodzice.pl
- Badania
- Morfologia z rozmazem: Tego badania nie musisz wykonywać na czczo!
TSH: norma w ciąży i u osób starających się o dziecko
TSH, czyli wydzielany przez przysadkę mózgową hormon tyreotropowy, pobudza tarczycę do produkcji hormonów: tyroksyny oraz trójjodotyroniny. Normy TSH są dość szerokie i uzależnione od wieku, podaży jodu, pory pobrania krwi...
Czytaj dalej →Cytomegalia – Kto powinien zrobić badanie na obecność wirusa cytomegalii (CMV)?
Jednym z podstawowych badań, które wykonuje się u kobiet rozpoczynających starania o dziecko, a także u kobiet w ciąży jest test na obecność wirusa cytomegalii. Pozwala on wykryć specyficzne przeciwciała...
Czytaj dalej →Badanie ogólne moczu [przeciwwskazania, wyniki, normy]
Badanie ogólne moczu to jedno z podstawowych badań laboratoryjnych. Wchodzi ono w skład pakietu badań profilaktycznych, pozwalających ocenić nasz ogólny stan zdrowia. Z tego powodu powinno być wykonywane minimum raz...
Czytaj dalej →Elektrolity: sód, potas, wapń, magnez. Badanie ich stężenia i interpretacja wyników
Jeśli chodzi o elektrolity (sód, potas, wapń, magnez) – badanie ich stężenia wykonywane jest zazwyczaj w pakiecie i jest pomocne w zdiagnozowaniu takich nieprawidłowości jak nadciśnienie tętnicze, niewydolność serca, nieprawidłowa...
Czytaj dalej →Zabieg histeroskopii
Histeroskopia to zabieg mający na celu diagnostykę oraz leczenie trudności związanych z zajściem w ciążę. W jakich przypadkach jest jeszcze wykonywana i jak wygląda zabieg histeroskopii? Co to jest zabieg...
Czytaj dalej →Próby wątrobowe [normy i interpretacja wyników]
Regularne badania kontrolne powinien wykonywać każdy z nas co najmniej raz w roku. Morfologia, badanie moczu, OB, cukier, cholesterol, hormony tarczycy, próby wątrobowe, i USG brzucha to minimalny zakres diagnostyki,...
Czytaj dalej →Czym jest badanie HSG i kiedy warto je wykonać?
Niedrożność jajowodów to jedna z najczęstszych przyczyn niepłodności u kobiet, diagnozowana przy pomocy badania HSG czyli histerosalpingografii. Szacuje się, że może dotyczyć ona nawet 30% pacjentek, które od dłuższego czasu...
Czytaj dalej →Neuroblastoma: nowotwór, który występuje jedynie u dzieci
Neuroblastoma, inaczej nerwiak zarodkowy, to nowotwór występujący jedynie u dzieci. Maluszki rzadko zachorowują na raka, jednak jeśli już zaatakuje je choroba, to rozwija się bardzo szybko. Poznaj objawy i przyczyny neuroblastomy...
Czytaj dalej →Mutacja genu MTHFR [objawy, badanie]
MTHFR to gen, który współuczestniczy w syntezie enzymu, jakim jest metylenotetrahydrofolian reduktazy. Enzym ten współuczestniczy w przekształcaniu między innymi kwasu foliowego oraz witaminy B12, czyli kobalaminy do postaci aktywnej, którą...
Czytaj dalej →Rozmaz krwi u dzieci [normy i interpretacja wyników]
Rozmaz krwi u dzieci to specjalne badanie laboratoryjne krwi, które polega na mikroskopowej ocenie krwinek czerwonych, białych i płytkowych. Zwykle otrzymujemy polecenie wykonania takiego badania wówczas, kiedy w podstawowej morfologii (czyli innym...
Czytaj dalej →Kolposkopia szyjki macicy: kiedy należy zrobić badanie?
Kolposkopia szyjki macicy to badanie, w czasie którego ginekolog ogląda żeńskie narządy rozrodcze w dużym powiększeniu i przeprowadza próby biochemiczne. Pozwala to na szybką ocenę stanu zdrowia pacjentki, zwłaszcza kiedy...
Czytaj dalej →RDW CV w morfologii: o czym świadczy podwyższone, a o czym obniżone RDW-CV?
Jednym z najbardziej podstawowych badań krwi, które jest w stanie powiedzieć bardzo dużo na temat naszego stanu zdrowia, jest morfologia krwi. W jej skład wchodzi między innymi wskaźnik RDW CV....
Czytaj dalej →Biocenoza pochwy: jak przygotować się do badania czystości pochwy?
Jednym z podstawowych badań ginekologicznych jest badanie czystości pochwy. Polega na ocenie biocenozy pochwy, w której w warunkach fizjologicznych powinien dominować pałeczki Lactobacillus. Badanie czystości pochwy wykonywane jest przede wszystkim...
Czytaj dalej →NEUT: Co oznacza podwyższony lub obniżony stan neutrofili?
Czytanie wyników morfologii nie należy do najłatwiejszych rzeczy. Nawet mając je przed sobą i obok ściągawkę w postaci zakresów znalezioną w Internecie jest to trudne, ponieważ poszczególne laboratoria posługują się...
Czytaj dalej →USG połówkowe. Jak wygląda badanie? Kiedy powinno być wykonane?
USG połówkowe to badanie, które – jak sama nazwa wskazuje – wykonuje się w połowie ciąży. Pozwala na sprawdzenie stanu ogólnego dziecka, na dokładne przyjrzenie jego rozwijającym się organom, a...
Czytaj dalej →Bukiety ślubne
Bukiety ślubne są dobierane do sukni, dodatków i makijażu Panny Młodej oraz do garnituru Pana Młodego. Mogą też nawiązywać do wystroju sali lub kościoła. Na rozmowę z florystą albo kwiaciarką powinnaś...
Czytaj dalej →Prezenty dla gości weselnych
Coraz częściej Państwo Młodzi chcąc podziękować swoim gościom za przybycie na wesele i za dobrą zabawę ofiarowują im małe upominki. Jakie upominki dla gości weselnych? Prezentami dla gości zwykle są...
Czytaj dalej →Przygotowania do ślubu – od czego zacząć?
Zaręczyliście się, powiadomiliście o tym fakcie rodzinę i co dalej? Od czego zacząć przygotowania do ślubu? Co jest ważne, a co mniej? Zobaczcie! Wbrew pozorom przygotowania do ślubu nie są łatwe....
Czytaj dalej →
1 komentarzy: Morfologia z rozmazem: Tego badania nie musisz wykonywać na czczo!
Dlaczego nie powiecie, że po spożyciu posiłku może znacznie wzrosnąć liczba leukocytów, nawet poza wartości referencyjne. Wszystkie tzw normy są wyznaczone dla badań wykonywanych na czczo i w godzinach porannych. Oczywiście wyjątkiem jest wykonywanie morfologii w stanach nagłych.