W większości sytuacji do sprawowania opieki nad dzieckiem mają prawo i obowiązek oboje rodzice. Niekiedy jednak konieczne jest pozbawienie praw rodzicielskich jednego albo nawet obojga z nich.
Władzę rodzicielską rodzice nabywają w momencie narodzenia dziecka, niezależnie od tego, jaka jest sytuacja rodzinna, czyli między innymi od tego, czy rodzice są w formalnym związku. Władza rodzicielska powinna być wykonywana w taki sposób, żeby dziecko miało zapewnioną opiekę, a także aby miało zagwarantowane warunki prawidłowego rozwoju, zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Kiedy następuje pozbawienie władzy rodzicielskiej i jakie są tego skutki?
Pozbawienie władzy rodzicielskiej – wniosek
Wniosek o pozbawienie władzy rodzicielskiej jednego z rodziców lub obojga z nich może zostać złożony między innymi przez prokuratora albo szkołę, do której uczęszcza dziecko, jeżeli mają oni przesłanki ku temu, że rodzice nie powinni sprawować opieki nad dzieckiem. Wnioskodawcami mogą być również bliscy dziecka, na przykład dziadkowie albo jedno z rodziców.
Postępowanie mające na celu pozbawienie rodziców władzy rodzicielskiej może zostać wszczęte również z urzędu. Postępowanie z urzędu jest wszczynane, gdy sąd otrzyma informacje dotyczące tego, że władza rodzicielska jest sprawowana w nieodpowiedni sposób. Zwykle takich informacji dostarczają osoby będące w bliskim otoczeniu rodziny, na przykład sąsiedzi, nauczyciele lub pracownicy opieki społecznej, gdy zauważą jakiekolwiek nieprawidłowości. Rodzice mogą zostać pozbawieni władzy jedynie po przeprowadzeniu rozprawy, w której biorą udział ławnicy.
Przesłanki do pozbawienia władzy rodzicielskiej
Istnieje kilka przesłanek do odebrania jednemu lub obojgu rodzicom władzy rodzicielskiej. Sąd może odebrać władzę rodzicielską, jeżeli:
- rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej, czyli sprawują opiekę nad dzieckiem w taki sposób, że dochodzi do szkody dziecka. Najczęstszymi nadużyciami władzy rodzicielskiej jest stosowanie przemocy fizycznej lub psychicznej, nakłanianie dziecka do czynów prawnie zakazanych, wykorzystywanie seksualne, a także sytuacje, w których rodzice nadużywają alkoholu lub zażywają niedozwolone substancje, szczególnie, jeżeli po zażyciu tych substancji wszczynają awantury lub zachowują się karygodnie względem dziecka;
- rodzice przez dłuższy czas nie są w stanie sprawować władzy rodzicielskiej – taka sytuacja ma miejsce głównie wtedy, gdy rodzic zaginął lub przez dłuższy czas przebywa w zakładzie karnym; trwałą przeszkodą w sprawowaniu władzy rodzicielskiej jest również przewlekła choroba oraz wyjazd za granicę z zamiarem stałego pobytu poza granicami kraju przy jednoczesnym braku zainteresowania dzieckiem;
- rodzice dopuszczają się zaniedbań obowiązków rodzicielskich – zaniedbanie obowiązków względem dziecka to między innymi głodzenie dziecka, pozwalanie na zażywanie przez dziecko używek albo zachowania niezgodne z prawem, porzucenie dziecka lub unikanie płacenia alimentów; zazwyczaj w takich sytuacjach pozbawienie praw rodzicielskich odbywa się, gdy rodzice przez dłuższy czas zaniedbują swoje obowiązki względem dziecka, jednak jeżeli dojdzie do sytuacji, która bezpośrednio zagraża życiu lub zdrowiu dziecka, władza rodzicielska może zostać odebrana na podstawie jednorazowego zachowania;
- dziecko przez dłuższy czas przebywa w rodzinie zastępczej i utrzymują się powody umieszczenia dziecka w zastępczej pieczy.
Gdy zaistnieją pewne okoliczności, a przyczyny odebrania władzy rodzicielskiej staną się nieaktualne, władza rodzicielska może zostać rodzicom przywrócona. Warto jednak pamiętać, że samo ustąpienie przyczyny, dla której władza rodzicielska została odebrana, nie jest przyczyną do jej przywrócenia. W takiej sytuacji niezbędne jest orzeczenie sądu opiekuńczego.
Sprawdź też:
Skutki pozbawienia władzy rodzicielskiej
Pozbawienie władzy rodzicielskiej ma na celu przede wszystkim ochronę dziecka, a nie ukaranie rodziców, którym zostaje odebrana władza rodzicielska. Rodzic, który został pozbawiony władzy rodzicielskiej, nie ma prawa decydować o sposobie wychowania dziecka, uczestniczyć w procesie wychowania, decydować o majątku dziecka, a także reprezentować dziecka czy podejmować jakichkolwiek decyzji dotyczących życia dziecka. Mimo to, rodzice dziedziczą po dziecku, a dziecko po rodzicach, dziecko i rodzice zachowują prawo do kontaktów (chyba, że sąd opiekuńczy ze względu na dobro dziecka postanowi inaczej), a także zarówno rodzice, jak i dziecko są zobowiązani do wzajemnego płacenia alimentów.
Pozbawienie władzy rodzicielskiej a kontakty z dzieckiem
W sytuacjach, w których kontakty dziecka z rodzicami nie stanowią zagrożenia dla rozwoju dziecka, są one całkowicie dozwolone. Jeśli istnieją przeciwwskazania do styczności dziecka z rodzicami, sąd opiekuńczy może wydać zakaz kontaktów.
Pozbawienie władzy rodzicielskiej – alimenty
Wielu rodziców, którzy zostali pozbawieni władzy rodzicielskiej myśli, że w zaistniałej sytuacji nie są oni zobowiązani do płacenia alimentów i są zwolnieni ze wszystkich obowiązków względem dziecka. W rzeczywistości rodzice pozbawieni władzy rodzicielskiej są zobowiązani do płacenia alimentów.
Sprawdź:
Przysłowia o wiośnie. Co mówią nam ludowe mądrości?
W tych muzeach nie będziecie się nudzić. Majówka last minute
Co zrobić żeby trampolina nie elektryzowała?
Majówka w szkole 2024. Uczniów szkół średnich czeka wyjątkowo długi weekend. Ile będzie wolnego?
Jedynka na koniec roku 2023/2024. Czy z jedną jedynką można przejść do następnej klasy?
Najlepsze aplikacje edukacyjne dla dzieci w wieku 6-8 lat. TOP 6 polecanych programów do nauki, rozwoju i kreatywnej zabawy
- Rodzice.pl
- Rodzice
- Finanse
- Pozbawienie władzy rodzicielskiej [PRZESŁANKI + WNIOSEK]
Zasiłek rodzinny 2021 [zmiany, ile wynosi, kryterium dochodowe, dodatki]
Zasiłek rodzinny 2021 – dowiedz się jakie kryteria należy spełnić, aby móc zawnioskować o przyznanie świadczenia rodzinnego oraz jakie dokumenty trzeba skompletować. Poznaj kwotę zasiłku rodzinnego w 2021 roku i...
Czytaj dalej →Urlop wychowawczy w pytaniach i odpowiedziach
Urlop macierzyński właśnie się skończył, a ty chcesz – albo musisz – zostać z dzieckiem w domu na dłużej. Czy w tej sytuacji możesz skorzystać z urlopu wychowawczego? Ile trwa...
Czytaj dalej →Podwyższenie alimentów
Rozwód nigdy nie jest przyjemną rzeczą, a staje się jeszcze boleśniejszy, gdy na świecie są dzieci. Gdy byli małżonkowie nie mogą się ze sobą porozumieć, kwestie organizacyjne, takie jak opieka...
Czytaj dalej →Idealna praca dla mamy? Jeszcze tylko dziś możesz wygrać własny klub sportowy!
To już ostatni dzień na to, by wypełnić wniosek na stronie www.wygrajklub.pl i zawalczyć o własny klub sportowy dla kobiet Mrs.Sporty. Na zwycięzcę czeka nagroda o wartości 70 000 zł netto!...
Czytaj dalej →1000+ na wycieczkę: musieliście odwołać wakacje w tym roku? Rząd ma pomysł, jak ratować turystykę
Obiecałeś dziecku krótkie wakacje w czasie przerwy wielkanocnej? A może kupiłeś bilet na święta, żeby polecieć lub pojechać do rodziny? Już dziś wiadomo, że żadna z tych podróży nie ma...
Czytaj dalej →Kosiniakowe 2017 +[POBIERZ WNIOSEK]
Kosiniakowe – jak ubiegać się o świadczenie? Wśród kilku świadczeń, z których mogą skorzystać rodziny po narodzinach dziecka, znajduje się tzw. kosiniakowe. Kto ma prawo je otrzymać? Czy są jakieś...
Czytaj dalej →Wzrośnie zasiłek macierzyński. Ale tylko dla nielicznych!
W 2019 roku ma wejść w życie wiele zmian, na których skorzystają również kobiety w ciąży i na urlopie macierzyńskim. Dotyczy to jednak jedynie wąskiej grupy przyszłych mam…
Czytaj dalej →Ile się czeka na 300 plus od złożenia wniosku? Rodzice muszą się pospieszyć, jeśli chcą
Od 1 lipca można składać wnioski o przyznanie świadczenia Dobry Start. W sieci nie brakuje rodziców, którzy chcą wiedzieć, kiedy pieniądze trafią na konto. Wszyscy, którzy chcą mieć pewność, że...
Czytaj dalej →Katowice: miasto dofinansuje zatrudnienie niani
W Katowicach lawinowo rośnie zapotrzebowanie na żłobki. Miasto postanowiło wesprzeć młode rodziny poprzez wprowadzenie dofinansowania do wynagrodzenia niań. Komu przysługuje dofinansowanie do zatrudnienia niani? Jak mówi Małgorzata Moryń-Trzęsimiech, naczelnik wydziału...
Czytaj dalej →Wiemy, co będzie zawierać “Wyprawka dla warszawskiego malucha”. Czy można lepiej wydać 550 zł na dziecko?
28 września informowaliśmy, że radni Warszawy postanowili wyjść naprzeciw potrzebom świeżo upieczonych rodziców i stworzyli program “Wyprawka dla warszawskiego malucha”. Każde dziecko urodzone po 1 kwietnia 2019 otrzyma wyprawkę od...
Czytaj dalej →“Rodzice dostali 300+” argumentują nauczyciele. Za “bezpłatne podręczniki” trzeba będzie zapłacić?
Podręczniki to często koszt rzędu kilkudziesięciu, a nawet kilkuset złotych na każde dziecko. Do tego dochodzi wyprawka, zeszyty, zajęcia dodatkowe. Nagle okazuje się, że wrzesień jest koszmarem dla rodzinnego budżetu....
Czytaj dalej →Zaskakujące wyniki sondażu: czy Polacy chcą 1000+?
SW Research na zlecenie rp.pl, przeprowadziło sondaż, w którym pytano Polaków, czy chcą by świadczenia 500 plus, wzrosły do 1000 plus. Jak się okazuję, wizja dodatkowych pieniędzy z programu, wcale...
Czytaj dalej →Co przysługuje po urodzeniu dziecka?
Co przysługuje rodzicom po urodzeniu dziecka? To pytanie, które zadaje sobie większość z rodziców. Okazuje się, że świadczeń pieniężnych jest tak dużo, iż z łatwością można się w nich pogubić....
Czytaj dalej →Karta Dużej Rodziny: gdzie dostaniesz zniżki w 2019 r.? [aktualna LISTA PARTNERÓW programu]
Karta Dużej Rodziny uprawnia do zniżek u kilkunastu tysięcy partnerów programu na terenie całej Polski. Dzięki niej rodziny wielodzietne mogą taniej zrobić zakupy spożywcze, iść do kina lub teatru oraz...
Czytaj dalej →Zasiłki macierzyńskie spadły nawet o kilka tysięcy złotych! Czy tarcza antykryzysowa szkodzi matkom?
Po tym, jak przyjęto tarczę antykryzysową, niektórym matkom drastycznie spadł zasiłek macierzyński. Na forach internetowych pojawiły się głosy kobiet, które tracą nawet kilka tysięcy złotych miesięcznie. ZUS zasłania się przepisami...
Czytaj dalej →Moda ślubna w złotówkach
Poznaj ceny sukien ślubnych, garniturów i innych dodatków. Dowiedz się ile kosztuje moda ślubna.
Czytaj dalej →Jak przystroić dom Panny Młodej?
Przystrojenie domu Panny Młodej oraz ewentualnie Pana Młodego leży w kwestii świadków. Przynajmniej taka jest tradycja. Nie musimy się jej sztywno trzymać. Często zdarza się, że to sami zainteresowani, czyli...
Czytaj dalej →15 pytań do DJa weselnego
DJ na weselu to coraz bardziej popularna forma oprawy muzycznej na tego rodzaju przyjęciach. Coraz częściej można spotkać oferty w których DJ prowadzi imprezę na przykład z akordeonistą, gitarzystą lub...
Czytaj dalej →