Refluks moczowy u dzieci

Co to jest refluks pęcherzowo-moczodowodowy?

Refluks pęcherzowo-moczodowodowy to schorzenie, które powoduje cofanie moczu do nerek. Mocz zamiast kierować się w stronę cewki moczowej, wędruje z pęcherza z powrotem do moczowodów, a przy zaawansowanej chorobie nawet do samych nerek. W fachowej literaturze wyróżnionych jest pięć stopni zaawansowania refluksu:

• I stopień – mocz cofa się z pęcherza do moczowodu
• II stopień – mocz cofa się z pęcherza do układu kielichowo-miedniczkowego nerki
• III stopień – mocz cofa się z pęcherza do układu kielichowo-miedniczkowego nerki oraz poszerza miedniczki i kielichy nerkowe
• IV i V stopień – mocz cofa się z pęcherza do układu kielichowo-miedniczkowego nerki, moczowód jest poszerzony i zniekształcony

Refluks moczowy u dzieci: przyczyny

Refluks moczowy u niemowlaka i starszych dzieci jest często spotykanym problemem. Schorzenie jest przypisywane głównie dzieciom, osoby dorosłe cierpią na tę dolegliwość znacznie rzadziej. Szacuje się, że cofanie moczu do nerek znacznie częściej występuje u dziewczynek.

Refluks może mieć formę pierwotną, a więc spowodowany jest wadą wrodzoną. Może być to spowodowane zbyt słabym napięciem mięśni zaciskających ujście pęcherza, co powoduje cofanie się moczu. Przyczyna może także leżeć w złym kącie przyłącza moczowodu do pęcherza. Najczęściej problem spowodowany jest niewłaściwym wykształceniem się zastawki pęcherzowo-moczowodowej.

Refluks moczowy może być również efektem nawracających zapaleń pęcherza. Przewlekłe stany zapalne uszkadzają zastawkę pęcherzowo-moczowodową, która zaczyna pracować w niewłaściwy sposób.

Cofanie się moczu: objawy

Choroba początkowo nie daje żadnych niepokojących objawów. Z czasem oddawanie moczu staje się bolesne, pojawia się uczucie stale przepełnionego pęcherza, pobolewają również plecy. Samopoczucie się pogarsza, często występują stany podgorączkowe. U małych dzieci trudno zdiagnozować refluks, ponieważ maluch nie umie określić miejsca bólu ani wyrazić słowami, w jakich sytuacjach ból się nasila.

U nieco starszych dzieci, które potrafią samodzielnie korzystać z toalety, pojawia się popuszczanie moczu oraz nocne wpadki.

Refluks pęcherzowo-moczodowodowy: diagnostyka

W pierwszej kolejności należy skonsultować podejrzenia dotyczące problemu w cofaniem moczu z lekarzem pediatrą. Powinien on skierować dziecko na badanie ogóle moczu oraz posiew. Z tego podstawowego badania da się wiele wywnioskować i jeśli są powody do niepokoju, to ujawnią się one w wynikach. W dalszym diagnozowaniu konieczne będzie badanie zwane cystografią mikcyjną. Polega ono na podaniu dziecku kontrastu, a następnie na zrobieniu aparatem RTG serii zdjęć podczas oddawania moczu przez malucha. Konieczne będzie również badanie USG układu moczowego.

Sprawdź: Jak łagodzić refluks żołądka u dziecka?

Leczenie refluksu u dzieci

W pierwszej kolejności przy lżejszym stopniu zaawansowania choroby stosuje się leczenie farmakologiczne. Operacja jest dopiero rozważana przy bardziej zaawansowanym stadium lub przy poważnych wadach wrodzonych budowy układu moczowego. Rzadko jednak podejmowana jest decyzja o operowaniu niemowlaka lub całkiem małego malucha. Jest bowiem spore prawdopodobieństwo, że cofanie się moczu u niemowlaka ustąpi, dolegliwości miną z wiekiem, a układ moczowy wykształci się i podejmie prawidłową pracę.

Coraz częściej stosuje się zamiast operacji zabieg endoskopowy. Polega on na wstrzyknięciu substancji, które uszczelniają przewód moczowy, co likwiduje cofanie się moczu. Zabieg trwa kilkanaście minut i jest całkowicie bezpieczny.