Oddychanie w czasie porodu: Jak oddychać podczas porodu?
Oddychanie w czasie porodu jest wymieniane jako jedna z najważniejszych metod radzenia sobie z bólem. Właściwy oddech może pomóc przyspieszyć poród, gdyż poprzez ruch przepony wspiera efekt skurczu. Zapewnia też odpowiednią ilość tlenu dziecku.
- Poród to jedno z najważniejszych przeżyć w życiu każdej kobiety. Choć jest momentem wyjątkowo szczęśliwym i dla wielu wyczekanym, niesie ze sobą wiele obaw, chociażby tych związanych z odczuwanym w jego trakcie bólem.
- Udowodniono że lęk odczuwany przez kobiety sprzyja bardziej bolesnemu odczuwaniu skurczów. Z tego względu niezwykle ważne jest prawidłowe oddychanie w czasie porodu.
- Właściwy oddech w trakcie porodu nie tylko zmniejsza dolegliwości bólowe, ale pozwala kobiecie się zrelaksować i tym samym przyspieszyć akcję porodową.
- Przez znaczną część porodu zalecane jest oddychanie torem brzusznym, czyli za pomocą przepony. Polega ono na wzięciu głębokiego wdechu nosem i wydechu, który powinien być minimum dwukrotnie dłuższy.
- Przy pełnym rozwarciu zaleca się z kolei naprzemienne oddychanie torem przeponowym i piersiowym i skorzystanie z metody określanej jako dmuchanie świeczek. Polega ona na serii krótkich dmuchnięć w trakcie wydechu.
- Przy skurczach partych, oddychanie powinno być całkowicie z nimi zsynchronizowane. Ze względu na ich długość nie należy całkowicie wstrzymywać oddechu. Najlepiej po serii krótkich wdechów, na szczycie skurczu głęboko nabrać powietrza i wstrzymać je na chwilę, kierując całą jego siłę w dół macicy by wspomóc parcie.
- Prawidłowe oddychanie w trakcie porodu jest niezwykle ważne nie tylko dla komfortu matki, ale również dla dziecka. W przeciwieństwie do głębokich oddechów torem przeponowym, płytkie i częste oddechy sprawiają, że do organizmu dziecka trafia zdecydowanie mniej tlenu.
- Nauka prawidłowego oddychania w trakcie porodu prowadzona jest obecnie w praktycznie każdej szkole rodzenia, jednak bez problemu ćwiczenia oddechowe można wykonywać również w domu.
Oddychanie w czasie porodu – dlaczego jest takie ważne?
Oddychanie to naturalny proces zachodzący w naszym organizmie. Jego głównym celem jest pobieranie z powietrza niezbędnego nam do życia tlenu, przy jednoczesnym usuwaniu z organizmu zbędnego dwutlenku węgla. Choć wykonujemy je automatycznie i rzadko się na nim skupiamy, właściwe oddychanie odgrywa w naszym codziennym życiu bardzo ważną rolę.
W szkołach rodzenia i w szpitalach przykłada się coraz większą wagę do tego, by przyszła mama umiała prawidłowo oddychać w trakcie porodu. Odpowiednie wdechy i wydechy pomagają zredukować stres podczas porodu, a co za tym idzie rozluźnić odpowiednie mięśnie. Dzięki zastosowaniu technik oddychania przez rodzącą, dziecku może być dużo łatwiej przejść przez kanał rodny.
Najlepszy sposób na oddychanie w trakcie porodu i w okresie ciąży to oddychanie tzw. torem brzusznym. W ten sposób do organizmu kobiety, a tym samym i dziecka trafia dużo więcej tlenu. Jest to przydatne zwłaszcza w trakcie skurczy, kiedy ilość tlenu w krwiobiegu jest znacznie mniejsza. Takie chwilowe niedotlenienie, wzmożone dodatkowo przez nieprawidłowy oddech, powoduje gwałtowny wzrost napięcia mięśniowego, a co za tym idzie silniejsze bóle porodowe.
Co więcej, prawidłowy oddech w trakcie porodu może przyspieszyć jego przebieg, a dodatkowo zwiększyć wydolność organizmu kobiety. Ruch przepony dodatkowo zwiększa efekt skurczu, zwiększając szybkość rozwierania się szyjki macicy podczas pierwszego etapu porodu i parcie w drugim.
Oddychanie w czasie porodu – wpływ oddechu na dziecko
Prawidłowe oddychanie w trakcie porodu, a nawet w ostatnich tygodniach ciąży, ma także ogromny wpływ na dziecko. W ciąży naturalnym zjawiskiem jest zwiększone zapotrzebowanie na tlen. Dzięki oddechowi przeponowemu ciężarna bez wysiłku jest w stanie je zaspokoić, co zagwarantuje nie tylko dotlenienie organizmu dziecka, ale także zmniejszy uczucie zmęczenia i skłonność do zadyszek.
Zbyt płytki oddech sprawia, że zmniejsza się ilość świeżego tlenu w krwiobiegu matki, a tym samym w organizmie dziecka. Biorąc pod uwagę fakt, iż w trakcie skurczy porodowych organizm dziecka zostaje całkowicie odcięty od docierającego z organizmu matki tlenu, jedynie głębokie oddechy w trakcie porodu są w stanie zrekompensować mu te straty.
Sprawdź także: Jak uniknąć nacięcia krocza przy porodzie?
Techniki oddechowe podczas porodu
Kobiety od wieków wykorzystują różne sposoby radzenia sobie z bólem porodowym. Różne są też stosowane przez nie techniki oddychania w czasie porodu. Choć najskuteczniejszym sposobem jest powolne, głębokie oddychanie przeponowe, część kobiet woli oddychać szybciej. Jeżeli chodzi o metody oddychania w trakcie porodu, popularnym rozwiązaniem jest także głośne liczenie oddechów, z głośnym wydychaniem powietrza, wzbogaconym o różnego rodzaju efekty dźwiękowe. Ciekawym rozwiązaniem jest też rytmiczne sylabowanie w trakcie oddechów. Pozwala ono utrzymać wcześniej ustalony, na przykład z doulą lub położną, rytm oddychania.
W trakcie porodu najważniejsze jest jednak to, by techniki oddychania dostosowywać do zmieniających się faz porodu. Inaczej bowiem powinna oddychać rodząca, u której poród dopiero się rozpoczyna, a inaczej ta która jest już w fazie parcia. Poniżej opisane zostały techniki oddychania, w zależności od fazy porodu.
Różne fazy porodu – różne techniki oddychania
Według najnowszych wytycznych, zalecane techniki oddychania różnią się, w zależności od okresu i fazy porodu. Ważne jest przede wszystkim, aby jego tempo dostosować do częstotliwości skurczy.
Okres I – czyli rozwieranie się szyjki macicy:
- Faza I (wczesna) – Kiedy skurcze porodowe są jeszcze słabe i mało bolesne, zalecane jest oddychanie torem brzusznym, czyli poprzez przeponę. Spokojne, długie wdechy (nosem) i wydechy (ustami) pozwalają odprężyć się i rozluźnić mięśnie szyjki macicy, dzięki czemu rozwarcie szybciej postępuje. Co ważne, oddychając przeponą dostarczamy do organizmu maksimum tlenu, dzięki czemu również rodzące się dziecko jest w pełni dotlenione. Co ciekawe, wiele rodzących potwierdza, że skupienie się na rytmicznym oddychaniu skutecznie minimalizuje odczuwalny ból porodowy.
- Faza II (aktywna) – rozpoczyna się mniej więcej wtedy, kiedy szyjka macicy osiąga rozwarcie około 3 centymetrów. Kiedy skurcze są coraz częstsze i stają się bardzo bolesne, warto pozostać przy oddychaniu torem brzusznym, przyspieszając jednak nieco tempo. W tym okresie skurcze pojawiają się zwykle co około 3 minuty i mogą trwać nawet 90 sekund. Wydech może być stopniowy z podziałem na cztery krótkie dmuchnięcia, tak jakbyśmy chcieli zdmuchnąć świeczkę. Jeżeli ból staje się nie do wytrzymania, a oddech rodzącej niebezpiecznie się spłyca (zwiększa to ryzyko hiperwentylacji i utraty przytomności), warto zastosować oddychanie w złączone dłonie lub do papierowej torebki. W ten sposób już po chwili oddech powraca do normy. Przy rozwarciu około 7-8 cm warto zacząć oddychać torem piersiowym, robiąc około 16-24 oddechy na minutę.
- Faza III (przejściowa) – kiedy to szyjka osiąga praktycznie pełne rozwarcie. Skurcze są bardzo częste, nawet co dwie minuty. W przerwie między skurczami warto oddychać przeponą, natomiast w czasie skurczy torem piersiowym. Oddechy powinny być płytkie i krótkie, przypominając nieco dyszenie. Można ten sposób zastosować na przemian z oddechem przypominającym dmuchanie świeczek. Dzięki temu przepona nie będzie opierała się na dnie macicy, a chęć parcia stanie się słabsza.
Okres II – skurcze parte:
Prawidłowe oddychanie w czasie porodu może przyspieszyć przyjście malucha na świat. Aby było to możliwe, warto zastosować tak zwane napieranie powietrzem. Skurcze parte są silne i długie, na początku warto więc wziąć kilka płytkich oddechów, a na samym szczycie skurczu nabrać głęboko powietrza i wstrzymać je na około 10 sekund, kierując je na dno macicy i kanał rodny. Zwiększony nacisk spowoduje szersze otwarcie mięśni pochwy i ułatwi dziecku przyjście na świat. Następnie powietrze należy wypuścić, a przy kolejnym skurczu czynność powtórzyć. Kiedy nadchodzi moment rodzenia główki, należy zmniejszyć nacisk, aby uniknąć rozerwania krocza. W tym celu warto wrócić do znanego z poprzedniej fazy porodu sposobu oddychania, czyli dmuchania świeczek. Skutecznie zminimalizuje to potrzebę parcia.
Sprawdź także: Co czuje dziecko podczas porodu?
Bóle porodowe a oddychanie w czasie porodu
Odpowiednie oddychanie w czasie porodu sposobem na nerwy i ból? Oczywiście! Wdychając powietrze do płuc torem przeponowym, napinamy wszystkie mięśnie dna macicy, jednakże przy wydechu całe napięcie znika. Wstrzymywanie oddechu nasila związane ze skurczem dolegliwości bólowe, dlatego zaleca się, by z każdym skurczem wykonywać długi pełny wydech. Nie tylko przyspieszy to rozluźnienie mięśni po skurczu, ale także zmniejszy odczuwany w związku z tym ból.
W wielu przypadkach, zwłaszcza w pierwszej fazie porodu, odczuwany ból spowodowany jest lękiem i reakcją obronną organizmu przed nadchodzącymi zmianami. Stres towarzyszący lękowi wzmaga bowiem napięcie mięśni, co z kolei prowadzi do niedotlenienia tkanek i pojawienia się bólu. Fachowo określane jest to jako triada Reada. Oprócz prawidłowego oddechu ważna jest również mimika twarzy. W czasie wydechu należy rozluźnić twarz. Zaciśnięte zęby i napięcie mięśni twarzy powodują bowiem, że szyjka macicy rozwiera się wolniej, a skurcze są dłuższe i bardziej bolesne.
Nauka oddychania podczas porodu
Większość z nas w ciągu dnia oddycha torem piersiowym, jednakże dużo bardziej efektywne i uspokajające jest oddychanie przeponowe. W jego trakcie wdech następuje nosem, a wydech ustami. Charakterystyczne jest to, że przy oddychaniu torem brzusznym to właśnie brzuch, a nie klatka piersiowa ulega uniesieniu. Dzięki temu powietrzem wypełniają się również dolne części płuc, a oddech sam w sobie jest dużo bardziej efektywny.
Jak powinna wyglądać nauka oddychania przeponą? Nie jest ona trudna, jednak wymaga pewnej cierpliwości. Praktycznie każda szkoła rodzenia w swoim programie posiada właśnie ćwiczenia oddechowe przed porodem, jeżeli jednak nie mamy możliwości uczęszczać na tego typu zajęcia – oddychania przeponą możemy nauczyć się w domu. Jak to zrobić?
Stań stabilnie lub połóż się na łóżku. Połóż rękę na mostku na wysokości przepony i oddychaj powoli i głęboko, tak jak w trakcie snu. Wydech, za pomocą ust, powinien być mniej więcej dwa razy dłuższy niż wdech. Ważne jest, by w trakcie wdechu nie napinać mięśni – przepona powinna się unieść samoistnie. Dowodem na to jest uniesienie się dolnej partii brzucha.
Ten sposób oddychania przydaje się nie tylko w trakcie porodu, ale również w czasie ciąży, kiedy pojawiają się skurcze przepowiadające. Co ważne, nie należy zaczynać nauki oddychania bezpośrednio po posiłku, gdyż może to nasilić mdłości lub zgagę, wyjątkowo częste zwłaszcza pod koniec ciąży.
- Izabela Dembińska, Rodzić można łatwiej, 4eM, Warszawa 2019
- Natalia Smolarek, Małgorzata Pięt, Joanna Żurawska, Ryszard Szpunar, Beata Pięta, Alternatywne sposoby łagodzenia bólu porodowego, Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu 1 (46) 2016
- Karowicz-Bilińska Agata, Sikora Anita, Estemberg Dorota, Brzozowska Maria, Berner-Trąbska Marlena, Kuś Ewa, Kowalska-Koprek Urszula, Fizjoterapia w położnictwie, Ginekol Pol. 2010, 81, 441-445
- http://www.ojs.ukw.edu.pl/index.php/johs/article/download/4825/pdf
- Mariola Król , Paulina Kaczor, Magdalena Grobelny, Znajomość metod korzystnie wpływających na przebieg porodu wśród ciężarnych z województwa lubelskiego, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2014, Tom 20, Nr 3, 251–255
- Sears William, Sears Martha - "Księga ciąży"
Przysłowia o wiośnie. Co mówią nam ludowe mądrości?
Najlepsze aplikacje edukacyjne dla dzieci w wieku 6-8 lat. TOP 6 polecanych programów do nauki, rozwoju i kreatywnej zabawy
Te gry mają sens. 6 wartościowych aplikacji dla dzieci, które przetestowałyśmy z córką
Strój galowy do szkoły. Jak powinien wyglądać ubiór na specjalne okazje?
Przecieki matura 2024. Te zadania na pewno pojawią się na egzaminie!
Jak obliczyć średnią na koniec roku i na semestr? Niektórzy popełniają prosty błąd
- Rodzice.pl
- Ciąża
- Poród
- Poród naturalny
- Oddychanie w czasie porodu: Jak oddychać podczas porodu?
Nietrzymanie moczu po porodzie [przyczyny, leczenie, ćwiczenia]
Badania Międzynarodowego Towarzystwa ds. Kontynencji (ang. International Continence Society – ICS) wskazują, że na nietrzymanie moczu po ciąży skarży się od 15 do nawet 30% kobiet. Prawdopodobnie jednak problem z...
Czytaj dalej →Poród kleszczowy – Czy należy się go obawiać?
Poród kleszczowy to nazwa, wywołująca w przyszłych mamach niepokój. Krążą o nim legendy, a niedoświadczonym kobietom trudno odróżnić prawdę od fałszu. Jeśli połączy się powtarzane mity z tym, jak wyglądają...
Czytaj dalej →Poród w wodzie jest bardziej magiczny! Dlaczego tak lepiej rodzić?
Poród to ważny temat dla każdej kobiety ciężarnej i tej, która planuje dziecko – nieważne czy pierwsze czy kolejne. Zawsze budzi wiele emocji, wiele historii, często skrajnych. Jak było u...
Czytaj dalej →Zatrzymanie akcji porodowej: Dlaczego poród nie postępuje?
Długość porodu to bardzo indywidualna sprawa, na którą wpływ ma wiele czynników. Najważniejszym aspektem jest to, czy szyjka macicy jest podatna na rozwieranie występujące w następstwie skurczów macicy. Za skurcze...
Czytaj dalej →Problemy młodych rodziców
W ostatni piąteczek na naszym ołpen spejsie zasłyszałem ten oto rodzicielski suchar: Przypomniał mi on wpis, który czytałem na jakimś blogu rodzicielskim. Wpis dotyczył rzeczy, które rodzice robią TYLKO przy pierwszym dziecku. Było...
Czytaj dalej →Wszyscy jesteśmy dziećmi!
Dziś krótko ponieważ był to bardzo wyczerpujący dzień. Chciałbym Ci Córeczko z okazji Twojego pierwszego Dnia Dziecka (ten gdy byłaś w brzuszku się nie liczy:P) życzyć, żebyś zawsze … …...
Czytaj dalej →Biżuteria na zawsze
Obrączki oraz pierścionek zaręczynowy nosi się – przynajmniej z założenia i tradycji – przez całe życie. Należy więc starannie dobierać tę biżuterię ślubną. U każdego jubilera znaleźć można kilkadziesiąt wzorów...
Czytaj dalej →